Hej! Kobitki wyluzujcie czyli dlaczego Zwierz nie przepada za filmami o imprezowych kobietach

Ostat­nio zwró­ciła uwagę Zwierza cała seria filmów opar­tych – na podob­nym pomyśle – gru­pa przy­jaciółek – zwyk­le ułożonych podob­nie pod wzglę­dem charak­teru spędza razem wieczór czy week­end. Choć mają spoko­jne i wyważone plany ostate­cznie kończą imprezu­jąc i odkry­wa­jąc prawdę o kobiecej przy­jaźni, macierzyńst­wie i w ogóle o życiu. Nie wiem dlaczego ale Zwierz nie jest w stanie znieść tych filmów. A oglą­da praw­ie wszystkie.

Zaczni­jmy od początku tej – współczes­nej mody. Moż­na by powiedzieć, że w pewnym stop­niu – ostat­ni wysyp filmów o kobiecej paczce która porzu­ca wszelkie hamulce zaczął się od sukce­su Kac Vegas. Kome­dia w której panowie świę­tu­ją­cy  wieczór kawaler­s­ki zupełnie stra­cili panowanie nad rzeczy­wis­toś­cią zdobyła niesamow­itą pop­u­larność (i doczekała się dwóch zaskaku­ją­co bez­nadziejnych kon­tynu­acji). Wyda­je się, że to właśnie film o męskiej przy­godzie spowodował że pojaw­ił się właś­ci­wie osob­ny podgatunek – opowiada­ją­cy o kobi­etach które w sza­lony sposób świę­tu­ją wieczór panieńs­ki. Mamy więc do pewnego stop­nia Druch­ny (które nie ogranicza­ją się do jed­nego wiec­zo­ra – ale mają w cen­trum grupę kobi­et i przy­go­towa­nia do wesela), Wieczór Panieńs­ki (film z dobrą obsadą i bolesnym brakiem ciekawego sce­nar­iusza), Best Night ever (film którego prawnie nikt nie widzi­ał – i dobrze) czy ostat­nio – pro­dukcję ze Scar­lett Johans­son – Ostra Noc, która chy­ba najbardziej przy­pom­i­na Kac Vegas, bo też mamy abso­lutne przekrocze­nie wszel­kich granic dobrej zabawy.

Obok tych związanych z zamążpójś­ciem his­torii pojaw­ił się też- skon­struowany na podob­nych zasadach podgatunek fil­mowy – opowiada­ją­cy już o kobi­etach w nieco innym momen­cie życia – zwyk­le kiedy już zostaną matka­mi. Tu może­my wymienić Złe mamuś­ki, Złe mamuś­ki: Jak przetr­wać świę­ta, Mamuś­ki mają wychodne (co ciekawe ten film nie ma nic wspól­nego z poprzed­ni­mi dwoma – po pros­tu ktoś uznał że dobrze baw­iące się mat­ki, to mamuś­ki) no i do pewnego stop­nia Girls Trip – choć ten film nie kon­cen­tru­je się wokół macierzyńst­wa, ale też opowia­da o kobi­etach w nieco innym momen­cie życiowym – bohater­ki mają za sobą już małżeńst­wa, kryzysy i roz­wody – jed­nym z moty­wów jest też „oży­wian­ie” mat­ki która zas­tała się w swo­jej roli opiekun­ki i zapom­ni­ała o tym jak to jest naprawdę się baw­ić. Mimo, że jest to gatunek nieco inny niż kome­dia związana z zamążpójś­ciem – to ma z nią o tyle dużo wspól­nego, że opiera się na podob­nych zasadach. Po pier­wsze – że kobi­ety razem robią sza­lone rzeczy, po drugie że w każdej grupie jest pewien opar­ty na stereo­typ­ie podzi­ał ról no i po trze­cie, że kobi­ety są w sum­ie wul­gar­ne ale dobrze to ukry­wa­ją przed światem.

Jak wspom­ni­ałam – Zwierz nie znosi takich filmów. Zan­im jed­nak podzielę się źródłem mojej niechę­ci – dwa słowa o tym dlaczego ten trend cieszy się ros­nącą pop­u­larnoś­cią. W niemal wszys­t­kich fil­mach pojaw­ia się podob­ny wątek – pró­by sprosta­nia oczeki­wan­iom – czy to jako pan­na mło­da, druh­na, czy też mat­ka albo żona. We wszys­t­kich tych fil­mach – sprostanie oczeki­wan­iom prowadzi do sytu­acji w której kobi­ety są sfrus­trowane, niezad­owolone  a i tak nie są w stanie być ide­alne. Stąd pojaw­ia się potrze­ba jakiegoś bun­tu i sza­leńst­wa – zwyk­le napędzanego alko­holem czy lekki­mi narko­tyka­mi. Ostate­cznie więk­szość z tych filmów mówi „kobity wyluzu­j­cie, nikt nie jest doskon­ały i wy też nie musi­cie”. Do tego  w przy­pad­ku więk­szoś­ci tych filmów pod­kreślana jest więź jaka łączy najlep­sze przy­jaciół­ki – więź która częs­to jest sil­niejsza niż życiowe wybo­ry i trwa­ją­ca na całe lata. Jeśli zaś zna­jo­moś­ci zosta­ją w filmie dopiero zadzierzg­nięte – wtedy mamy potwierdze­nie, że każ­da kobi­eta potrze­bu­je towarzyst­wa innych kobi­et – po to by zdać sobie sprawę, że tylko dobrze dobrana gru­pa przy­jaciółek naprawdę je zrozu­mie. Doda­jmy jeszcze jed­ną dziew­czynę czy kobi­etę która nie trzy­ma się żad­nych zasad i robi co chce i mamy film z moc­nym przesłaniem – kobi­ety macie pra­wo się dobrze bawić.

Tu należało­by wstać i zacząć klaskać bo prze­cież to taki fajny przekaz. Prob­lem w tym, że sce­nar­iusze tych filmów wal­cząc z jed­ny­mi stereo­ty­pa­mi umac­ni­a­ją inne – kto wie czy nie bardziej szkodli­we. Pier­wszy jest taki, że ogól­nie – kobi­ety są za bard­zo spięte w swoim życiu i powin­ny wylu­zować. Gdy­by tylko się napiły, wypal­iły skrę­ta czy poszły na fajny obi­ad nie był­by takie zestre­sowane. A wylu­zowane kobi­et­ki są fajne. Tylko, że jeśli przyjrzymy się temu bliżej to w sum­ie więk­szość z tych filmów nie odnosi się do tego co tak naprawdę stoi za przy­czyną frus­tracji. Kobi­ety stara­ją sza­le­ją i dobrze się baw­ią ale ostate­cznie – więk­szość z nich powin­na pogadać ze swoi­mi męża­mi, narzec­zony­mi czy rodzi­ca­mi – którzy tak naprawdę są źródłem frus­tracji. To filmy które zastępu­ją konieczność poważnej roz­mowy, dzikim napa­dem sza­leńst­wa – by ostate­cznie pokazać dobre zakończe­nie sugeru­jące, że ter­az wszys­tko będzie dobrze.  Jed­nym z najbardziej znien­aw­id­zonych przez Zwierza tropów fil­mowych są nieszczęśli­we żony czy częś­ciej narzec­zone, które zupełnie nie pasu­ją do swoich mężów, albo są rozczarowane narzec­zony­mi ale nic nie mówią. To tak bard­zo przy­czy­nia się do utwierdza­nia stereo­ty­pu że kobi­eta powin­na cier­pieć w środ­ku – a mężczyz­na domyślać się co jest nie tak (ewen­tu­al­nie nigdy się nie domyśli).

Dru­ga sprawa to utwierdzanie tego przeko­na­nia, że ogól­nie kobi­ety „to te poważne i odpowiedzialne” a face­ci to ci którzy mają pra­wo do impre­zowa­nia i czu­ją się zagu­bi­eni kiedy zostawi się ich samych (a naj­gorzej już z włas­nym dzieck­iem).  Kobi­ety się nie baw­ią, więc niekoniecznie wiedzą jak to robić. Albo nie zna­ją granic kiedy zostaną spuszc­zone ze smy­czy  kon­troli społecznej. Baw­iąc się kobi­ety są zabawne same w sobie bo robią coś zupełnie sprzecznego z kobieca naturą. Choć główne bohater­ki ze swoich poty­czek z sza­lony­mi week­enda­mi czy wiec­zo­ra­mi wychodzą zwycięsko to gdzieś tam pojaw­ia się założe­nie, że to jest śmieszne bo niezwykłe. Kobi­ety nawet nie muszą nic spec­jal­nego robić – wystar­czy że się upi­ją a już mamy komedię. I tak filmy niby dają pra­wo kobiecie do wylu­zowa­nia ale jed­nocześnie – wskazu­ją takie zachowanie jako dzi­wne – ostate­cznie potwierdza­jąc, że nikt się tak nie zachowu­je. Inna sprawa – ostate­cznie wylu­zowane bohater­ki trafi­a­ją do kat­e­gorii „Fajnych dziew­czyn”, czyli takich które potrafią być równie nieod­powiedzialne jak face­ci. Tylko, że wobec fajnych dziew­czyn jest zupełnie nowy zestaw wyma­gań. Ostate­cznie – kobi­ety z nud­nych maja stać się fajne – wtedy będą chci­ały impre­zować, syp­i­ać z fac­eta­mi i nie będą się prze­j­mować dupere­la­mi. Myśl, że więcej nieod­powiedzial­noś­ci nie jest odpowiedz­ią na prob­le­my kobi­et (odpowiedz­ią jest więcej dzielonej odpowiedzial­noś­ci) nie pojaw­ia się zbyt częs­to. Zresztą w ogóle – to są filmy oparte na założe­niu, że jeśli kobi­eta dobrze się czu­je nie będąc impre­zową dziew­czyną to coś jest z nią nie tak. Nikt nie lubi poważnych kobi­et. A także takich które cią­gle się czymś martwią.

Oczy­wiś­cie moż­na się kłó­cić, że pokazanie kobi­et w sytu­acji w której sza­le­ją, piją i zachowu­ją się nieod­powiedzial­nie to piękny przykład eman­cy­pacji na ekranie. Nie mniej moż­na odnieść wraże­nie, że więk­szość z tych filmów krzy­czy przede wszys­tkim „bądź inna niż te pozostałe kobi­ety!” albo po pros­tu „bądź inna”. W Girls Trip – nie możesz być matką skon­cen­trowaną na dzieci­ach, musisz się z kimś przes­pać. Decy­du­jesz się ukry­wać zdradę męża ze wzglę­du na własne dochody i wiz­erunek – przyz­naj się! W Ostrej Nocy – jesteś zbyt spię­ta i poważ­na – wyluzuj. W Złych Mamuśkach – za bard­zo zależy ci na doskon­ałych świę­tach, czy speł­ni­a­n­iu wyma­gań staw­ianych kobi­etom – olej je. W Mamuś­ki mają wychodne – jesteś zbyt odpowiedzial­na? Napij się! Wyliczać moż­na dłu­go ale ostate­cznie niemal zawsze kończy się tym samym – nic się nie zmienia w społeczeńst­wie, to kobi­eta musi się cią­gle zmieni­ać by spełnić oczeki­wa­nia a to swo­jego męża, a to pra­cy, a to kumpelek.

Zresztą relac­je między bohaterka­mi zawsze opier­a­ją się na podob­nych schemat­ach – niby mamy tu obraz kobiecej przy­jaźni ale zawsze jest w grupie jakaś kobi­eta która odsta­je – jest zbyt dzi­w­na, sza­lona, mówi niewłaś­ci­wie rzeczy, czy  w ogóle odsta­je od grupy. Ostate­cznie okazu­je się, że kobieca przy­jaźń peł­na jest wza­jem­nych pre­ten­sji i niechę­ci. Bo jasne, że kobi­ety są w stanie ciągłej wojny, i choć do cza­su do cza­su mogą się pogodz­ić to niczym słonie o niczym nie zapom­i­na­ją i mają do siebie masę pre­ten­sji. Ostate­cznie niby doskon­ała przy­jaźń częs­to okazu­je się niechę­cią skry­wana pod pozo­ra­mi życ­zli­woś­ci. A wszys­tko  dlat­ego, że jest w tych kome­di­ach – które teo­re­ty­cznie opowiada­ją o skom­p­likowanych relac­jach między­ludz­kich – abso­lut­ny zakaz szcz­erych rozmów – chy­ba że pod wpły­wem alko­holu albo narko­tyków. Ponown­ie – utwierdza się tu wiz­ja, że ludzie ani w przy­jaźni ani w małżeńst­wie zasad­nic­zo ze sobą nie roz­maw­ia­ją. Kobi­ety są mis­trzy­ni­a­mi w chowa­niu niewypowiedzianej urazy. Te tajem­nicze isto­ty które nigdy nie mówią co naprawdę czu­ją i o co im chodzi.

Kole­j­na sprawa to pode­jś­cie kobi­et do sek­su. Wystar­czy że odrobinę się napi­ją a już zamieni­a­ją się w wul­gar­ne maszyny które tylko rozglą­da­ją się za tym kogo by prz­ele­cieć. W przy­pad­ku tych wątków Zwierz ma wraże­nie, że to przełoże­nie takiego schematu z filmów o fac­etach gdzie nad­mi­ar alko­holu musi się skończyć podry­wem albo zdradą. I ponown­ie – wszyscy wiemy, że kobi­ety wychodzące na mias­to chęt­nie by kogoś poder­wały. Ale jed­nocześnie – nie jestem w stanie oder­wać się od myśli, że te filmy nic nie mówią o kobiecej sek­su­al­noś­ci tylko przekłada­ją męs­ki schemat na kobi­ety. Więc muszą być bary ze strip­tizem, szy­bkie numer­ki, pożądli­we spo­jrzenia, podry­wanie wszys­tkiego co się rusza. I jasne kobi­ety cza­sem też tak robią – ale też – mają inne schematy zachowań i ogól­nie – to nie jest tak, że kobi­ety po alko­holu są dokład­nie tacy jak face­ci. Poza tym znów – to utwierdza stereo­typ, że każ­da trzeźwa kobi­eta skry­wa w sobie fajną prag­nącą mnóst­wa sek­su laskę, która nieste­ty musi­ała się wyco­fać bo trze­ba się zająć dzieć­mi i w ogóle być odpowiedzial­ną. I niech ona już pokaże tą fajną stronę bo z tą nud­ną babką nie da się wytrzymać.

Jasne – część z tych filmów na pewno ma zasłu­gi. Złe Mamuś­ki rozlicza­ją się z kre­tyńskim sys­te­mem ide­al­nego rodzi­cielst­wa (przy czym oczy­wiś­cie to nie wina facetów – to kobi­ety kobi­etom zgo­towały ten los – face­ci mogą najwyżej patrzeć z boku). Filmy o przy­go­towa­ni­ach do ślubu częs­to staw­ia­ją pod znakiem cel speł­ni­a­nia wszys­t­kich wymogów, pokazu­ją jak pró­ba znalezienia się w roli żony może sep­a­rować od przy­jaciółek. W śred­niej Ostrej Nocy mamy rzad­ko widziany w pop­u­larnym kinie wątek dwóch dziew­czyn, które spo­tykały się na stu­di­ach i wciąż nie przepra­cow­ały rozs­ta­nia. W Girls Trip dosta­je­my spo­jrze­nie na relac­je wiążące czarnoskóre kobi­ety i dosta­je­my – unikalny z takiej europe­jskiej per­spek­ty­wy – wgląd w język czy kul­turę czarnoskórych amerykanek. Choć Zwierz nadal ma wraże­nie, że ten film to głównie rekla­ma fes­ti­walu Essence (o którym warto poczy­tać bo to ciekawe wydarze­nie). Zaś więk­szość z tych filmów dowodzi, że pro­dukc­je z kobiecą obsadą mogą spoko­jnie na siebie zaro­bić – a już z czarnoskórą obsadą – zaro­bić na siebie grube miliony.

Ostate­cznie odnoszę wraże­nie, że więk­szość z tych filmów pod pozo­ra­mi pokaza­nia kobiecej eman­cy­pacji wciska je w kole­jne tropy i obow­iąz­ki. Kobi­ety nie są w nich prawdzi­we – są swoi­mi rola­mi społeczny­mi ewen­tu­al­nie – stereo­ty­powy­mi posta­ci­a­mi wprowad­zony­mi by było zabawniej. Ich sza­leńst­wo wcale ich nie uwala­nia – dokła­da tylko do obow­iązków. Zresztą o ile sza­leńst­wa mężczyzn częs­to pojaw­ia­ją się w fil­mach bez związku z ich rolą w rodzinie o tyle kobi­ety zwyk­le sza­le­ją jako żony i mat­ki – i co najwyżej mogą się dowiedzieć, że nie wykony­wały swo­jej roli w satys­fakcjonu­ją­cy dla nich sposób. Bohater­ki więk­szoś­ci z tych filmów funkcjonu­ją poza pracą, zawo­dem (pewnym wyjątkiem jest Girls Trip gdzie życie zawodowe jed­nej z bohaterek jest bard­zo ważne), są raczej kobi­eta­mi w roli społecznej.  Z tych papierowych opowieś­ci zawsze wyni­ka przesłanie, że szczęś­cie było na wyciąg­nię­cie ręki, trze­ba było tylko wylu­zować i zasza­leć. Ale kobi­ety nie są spięte dlat­ego, że nie lubią sza­leć. Wiele z nich jest spięte bo wie, że nikt nie prze­jmie za nie ich obow­iązków. Najlep­szym przepisem na wylu­zowaną kobi­etę jest bardziej odpowiedzial­ny part­ner – co niek­tóre filmy sugeru­ją – a niek­tóre puszcza­ją trochę bok­iem – nigdy jas­no tego nie for­mu­jąc. Albo co gorsza – pokazu­jąc, że mężczyźni odkry­wa­ją że są odpowiedzial­ni za swo­je dzieci dopiero jak mają ich dwójkę albo trójkę. Co też jest strasznym udu­pi­aniem facetów którzy jaw­ią się jako wiecznie nieod­powiedzialne dzieci.

Filmy tego typu cieszą się ros­nącą pop­u­larnoś­cią – z wymienionych tutaj kil­ka – aż cztery miały pre­mierę w 2017 roku. Moż­na się cieszyć bo to przy­czy­nia się do pokazy­wa­nia kobi­et na ekranie i daje kasę na więcej kobiecy pro­jek­tów. Z drugiej strony fajnie było­by zobaczyć film, który potrafił­by odpowiedzieć o kobi­etach mniej stereo­ty­powo, i nie dorzu­cał­by nowych wyma­gań wzglę­dem kobi­et. Bo praw­da jest taka, że ostate­cznie te filmy nie mówią „bądź wylu­zowana” tylko mówią „A czy mogłabyś być równie kom­pe­tent­na, zapra­cow­ana, zaję­ta i odpowiedzial­na a jed­nocześnie wylu­zowana?”. I to mnie w nich stras­zli­wie den­er­wu­je. No ale z drugiej strony – film Girls Trip który zaro­bił dzikie mil­iony wydał mi się nieśmieszny i wul­gar­ny, więc może ja po pros­tu nie jestem wylu­zowaną dziewczyną.

Ps: To jest ciekawe jak bard­zo Hol­ly­wood krę­ci obok siebie niemal iden­ty­czne filmy – fabuła Ostrej Nocy i Girls Trip do pewnego momen­tu jest prak­ty­cznie identyczna.