Czy dla Oscara jest nadzieja? czyli Zwierza Oscarów plan naprawczy

 Rok temu po pojaw­ie­niu się infor­ma­cji o tym, że Oscarów znów nikt nie oglą­dał Zwierz anal­i­zował – co właś­ci­wie stało się z galą Oscarową – wskazu­jąc na niską pop­u­larność nomi­nowanych tytułów oraz na pogłębi­a­jącą się świado­mość mech­a­nizmów rządzą­cych nom­i­nac­ja­mi. Dziś – kiedy znów dowiadu­je­my się jak fatal­nie prezen­tu­ją się wyni­ki oglą­dal­noś­ci Oscarów Zwierz pro­ponu­je własne remedi­um. Nowe pode­jś­cie do nom­i­nacji a właś­ci­wie do kategorii.

Od razu zacznę od tego, że propozy­c­je jakie przed­staw­ia Zwierz są wynikiem raczej małej burzy mózgów, czy po poros­tu – odno­towaniem pewnych ten­dencji jakie pojaw­ia­ją się na innych nagro­dach – które czynią je bard­zo intere­su­ją­cy­mi. Oczy­wiś­cie czy dało­by się te zmi­any wprowadz­ić rok po roku – Zwierz nie sądzi. Ale jeśli Oscar ma dożyć 100 to coś się musi zmienić. I oto propozy­c­je co by zmienił Zwierz.

Koniec z podzi­ałem na aktorów i aktorki.

Zaczni­jmy od najbardziej sza­lonej zmi­any, którą wprowadz­iło w tym roku – po raz pier­wszy – MTV Movies Awards. Co byś­cie powiedzieli na takie sza­leńst­wo? Na założe­nie, że nie płeć wpły­wa na ciekawą rolę? W tym roku nie było­by prob­le­mu. Oscara za najlep­szą rolę pier­ws­zo­planową zabrała­by do domu Frances McDor­mand – nikt by nawet nie mrugnął. Oczy­wiś­cie to wielu z nas nie przy­chodzi do głowy, plus ma oczy­wiś­cie tą pułap­kę, że zna­jąc życie – mogło­by się okazać, że jest to wciąż nagro­da za najlep­szą rolę męską. Nie mniej zamieszanie w tym – jak­by się wydawało, oczy­wistym podziale, na pewno wzbudz­iło­by wiele emocji i zain­tere­sowa­nia. Oraz zmusiło­by nas do odpowiedzi na pytanie – czy płeć akto­ra jest taka waż­na. Ist­nieje też możli­wość że wtedy zawsze wygry­wała­by Meryl Streep prze­brana za mężczyznę. Oso­biś­cie muszę przyz­nać – ta zmi­ana wywołała­by najwięcej emocji w Zwierzu bo oznacza­ła­by pewne zer­wanie z trady­cją i spo­jrze­nie na grę aktorską zupełnie inaczej – co może jest dobrym kierunk­iem? W końcu dlaczego by nie zmienić trochę ustalonego ładu.

Osob­ne kat­e­gorie komediowe

Im dłużej oglą­dam Oscary i im dłużej oglą­dam Złote Glo­by tym bardziej jestem przeko­nana, że nie da się po pros­tu wrzu­cać dra­matów i komedii do jed­nej kat­e­gorii bo wcześniej czy później kończy się to tym samym – twór­cy komedii nie mają najm­niejszych szans na wyróżnienia nawet jeśli w swo­jej kat­e­gorii zro­bili coś naprawdę wyjątkowego. Aktorzy kome­diowi zaś mają szanse na Oscara tylko jeśli zagra­ją poważną rolę. Tym­cza­sem dobrych filmów kome­diowych naprawdę jest sporo i jak najbardziej zasługu­ją na wyróżnie­nie – jedyne co należało­by by zmienić to klasy­fikowanie filmów – by stu­dio fil­mowe nie robiły takich dzi­wnych rzeczy jak podsyłanie poważnych filmów do kat­e­gorii kome­diowej. Ale to się da zro­bić. Jed­nocześnie wprowadze­nie kat­e­gorii kome­diowych poz­woliło­by na zain­tere­sowanie galą szer­szej grupy bo kome­die zwyk­le oglą­da więcej osób niż te bard­zo zaan­gażowane dramaty.

Nagro­da za najlep­szy debiut

Akademia ma spory prob­lem z udany­mi debi­u­ta­mi – zwyk­le – ich nie nagradza wychodząc z założe­nia że twór­ca musi się jeszcze wykazać by dać mu nagrodę. Cza­sem twór­ca się wykazu­je, cza­sem – nigdy więcej nie ma szans tak zach­wycić wid­owni. Parę lat temu Tom Ford koniecznie powinien dostać nagrodę za Samot­nego Mężczyznę, właśnie za doskon­ały debi­ut. No ale nie dostał i biorąc pod uwagę jak częs­to krę­ci filmy – kto wie czy kiedykol­wiek nagrodę dostanie. Nagrody za debi­ut to doskon­ały sposób nagradza­nia młod­szych twór­ców – cza­sem takich którzy wszys­t­kich zaskoczyli. Niekoniecznie musi ona elim­i­nować z konkurencji o pozostałe stat­uet­ki – ale jest właśnie takim doce­nie­niem – ludzi którzy już za pier­wszym pode­jś­ciem osiągnęli coś naprawdę wspani­ałego. W tym roku mieliśmy doskon­ały debi­ut Uciekaj – i to znacze­nie tego pier­wszego niesły­chanie udanego fil­mu, należało­by nagrodzić.

Nagro­da za innowacje

Jak wiado­mo, Oscary przyz­nawane są też w kat­e­go­ri­ach tech­nicznych – nieco wcześniej, na dużo skrom­niejszej uroczys­toś­ci. Nagradza się tam naprawdę niesamowite osiąg­nię­cia tech­niczne. A co gdy­by zro­bić nagrodę która wychodz­iła­by poza ramy i właśnie nagradza­ła najbardziej innowa­cyjne decyz­je, wynalaz­ki, posunię­cia jakie w danym roku zas­tosowano w kinie. Mogły­by się tam znaleźć nowe metody Motion Cap­ture, pomysł namalowa­nia filmów tak jak „Twój Vin­cent” czy np. fakt że Hob­bit był dostęp­ny w kopi­ach o wyższej iloś­ci klatek na sekundę. To była­by taka faj­na – trud­na do obstaw­ienia kat­e­go­ria, która na dodatek spraw­iła­by, że ludzie dowiedzieli­by się o ciekawych – związanych z kinem innowac­jach. Nie musi­ał­by by być one koniecznie czys­to tech­niczne choć np. nagrodze­nie Mandarynek – fil­mu zre­al­i­zowanego tylko Iphonem pewnie było­by na miejs­cu. Inny­mi słowy – to była­by faj­na kat­e­go­ria która dawała­by trochę świeżoś­ci i pozwalała nagrodz­ić zakrę­conych twórców.

Przy­wró­cić nagrodę za całokształt

Parę lat temu Akademia w ramach skra­ca­nia cer­e­monii wyrzu­ciła z głównej gali Oscara za całok­sz­tałt twór­c­zoś­ci. Moim zdaniem to poważny błąd. Po pier­wsze – Złote Glo­by pokazu­ją, że oso­by, które już wcześniej wiedzą, że zostaną nagrod­zone mają najlep­sze przemówienia – bo mogli je przy­go­tować bez „zapesza­nia” nagrody. Dru­ga sprawa – nagradzanych za całok­sz­tałt aktorów czy reży­serów najczęś­ciej się od lat zna i kocha i chce się ich zobaczyć z nagrodą. Do tego to taki miły moment gali, gdzie nie ma rywal­iza­cji, tylko cel­e­brac­ja czy­je­goś tal­en­tu. W końcu jed­nym z najpiękniejszych momen­tów w his­torii Oscarów był ten kiedy wszyscy przez kil­ka min­ut bili bra­wo Char­liemu Chap­linowi który odbier­ał hon­orowego Oscara – ter­az by takiej sce­ny nie było, a szko­da, bo właśnie te momen­ty spraw­ia­ją, że Oscary są czymś więcej niż tylko roz­daniem nagród – sta­ją się cel­e­bracją kina.

Nagro­da dla najlep­szej obsady

To pomysł z kolei z SAG Awards – gdzie nagradzana jest najlep­sza obsa­da fil­mu. Zdaniem Zwierza to szczegól­nie ciekawa nagro­da bo cza­sem rzeczy­wiś­cie zdarza­ją się filmy w których cała obsa­da gra kon­cer­towo – tworząc nieza­pom­ni­aną atmos­ferę – w tym roku taka nagro­da dla najlep­szej obsady bez dwóch zdań należała­by się Trzem Bil­bor­dom – bo tam właśnie wspól­na gra aktorów – nawet tych w dru­go i trze­cio­planowych rolach – okaza­ła się kluc­zowa dla artysty­cznej wartoś­ci fil­mu. Oso­biś­cie uważam że doce­nie­nie tego jak poradz­iła sobie cała obsa­da poz­woliło­by może trochę dać po nosie tym fil­mom, które są nastaw­ione na jed­ną wielką rolę w cen­trum i nie za bard­zo dba­ją o to co tak naprawdę dzieje się na drugim planie (patrzę na ciebie nud­ny filmie o Churchillu). Inna sprawa – moż­na by tu nomi­nować filmy w których reżyser niko­mu nie dał szan­sy na wielką role jak np. Dunkier­ka, gdzie nikt nie gra źle ale nikt nie ma szan­sy na wielką rolę która dostanie nominację.

Najlep­szy film amerykański

No właśnie – to z kolei pomysł ukradziony z BAFT. Filmy anglo­języ­czne i filmy amerykańskie to dwie różne rzeczy. Decy­du­ją tu przede wszys­tkim – pieniądze. Jest w tym trochę fil­mowego nacjon­al­iz­mu (bo wyróżnie­nie dosta­je film zro­biony za kra­jowe pieniądze co ma zachę­cić do inwest­owa­nia w rodz­imy prze­mysł) ale jed­nocześnie – to pozwala docenić te filmy, które rzeczy­wiś­cie zostały zro­bione w kra­ju, z kra­jowym finan­sowaniem. Co praw­da cza­sem są wtopy jak np. w tym roku pieniądze zade­cy­dowały o tym, że najlep­szym filmem bry­tyjskim były Trzy Bil­bor­dy. Ale ogól­nie – to całkiem dobry sposób by kino amerykańskie mogło być wyróżnione bez ścią­ga­nia się z fil­ma­mi z całego świa­ta zro­biony­mi co praw­da po ang­iel­sku ale niekoniecznie – będące przykłada­mi kine­matografii amerykańskiej. To pewnie pod­niosło­by oglą­dal­ność – zwłaszcza kon­ser­waty­w­na wid­ow­n­ia mogła­by być zain­tere­sowana. Zaś wid­zowie może by się zain­tere­sowali, kto właś­ci­wie daje pieniądze na ich rozry­wkę (pod­powiedź – ostat­nio na duże filmy, coraz częś­ciej pieniądze – przy­na­jm­niej częś­ciowo dają Chiny).

Poroz­maw­ia­jmy o krótkometrażówkach

To będzie trud­na roz­mowa ale musimy ją przeprowadz­ić. Zwierz kocha filmy krótkome­trażowe – ale nie ukry­wa­jmy – Oscary za krótkome­trażowe doku­men­ty, fabuły i ani­mac­je, to te nagrody które najczęś­ciej nic nam nie mówią. Między inny­mi dlat­ego, że nawet zain­tere­sowane­mu wid­zowi, trud­no do nich dotrzeć. Do tego, jak zauważa wiele osób – te które są nomi­nowane – rzad­ko pokry­wa­ją się z tymi które się pokazu­je i nagradza na fes­ti­walach poświę­conych kinu krótkome­trażowe­mu. Poza tym cza­sem moż­na odnieść wraże­nie pewnej przy­pad­kowoś­ci decyzji Akademii. Dlat­ego – mimo całej mojej miłoś­ci do tych filmów – chy­ba wyco­fałabym te kat­e­gorie – być może należało­by nagrody nadal przyz­nawać – ale właśnie na tym poprzedza­ją­cym Oscary wiec­zorze – na którym obec­nie przyz­na­je się nagrody za całok­sz­tałt twór­c­zoś­ci albo za osiąg­nię­cia techniczne.

Nagro­da publiczności

Na BAF­TAch jest jed­na nagro­da na którą gło­su­je pub­liczność – to Ris­ing Star Award – dla młodych – debi­u­tu­ją­cych czy mają­cych na kon­cie jed­ną przeło­mową rolę, aktorów. Tu głosowanie odby­wa się tele­fon­icznie i przez Inter­net. Nagro­da cieszy się dużą pop­u­larnoś­cią i przy­cią­ga młodych ludzi do bard­zo trady­cyjnych BAFT. Sko­ro sza­cow­na akademia bry­tyjs­ka może sobie poz­wolić na taką nagrodę, czemu miała­by tego nie zro­bić akademia amerykańs­ka? Zwłaszcza, że te głosowa­nia w ostat­nich lat­ach były zaskaku­ją­co trafne jeśli chodzi o łowie­nie z młodych aktorów tych którzy mają spore szanse na osiąg­nię­cie późniejszego sukce­su. Jasne – Akademia lubi swo­je trady­cyjne głosowanie wśród członków ale dlaczego nie dać takiej jed­nej kat­e­gorii wid­zom, co na pewno wpły­wa na emoc­je  w cza­sie oglą­da­nia roz­da­nia nagród – sko­ro o jed­nej samemu się zdecydowało.

Nagro­da dla Kaskaderów

Słucha­j­cie to była­by nagro­da której tak bard­zo braku­je. Co roku tysiące ludzi ryzyku­je kon­tuz­je byśmy mogli zobaczyć super bohaterów, rabusiów, polic­jan­tów i zwykłych ludzi, robią­cych rzeczy niezwykłe. Nomi­nowanie najlep­szych w branży pewnie nie było­by trudne. Zaś nagrodze­nie ich Oscarem pewnie docenił­by ich znacze­nie dla współczes­nego kina – zwłaszcza tego rozry­wkowego. Co więcej – prezen­tac­ja ich osiąg­nięć na samej gali na pewno była­by bard­zo ciekawa, zaś my sami zaczęlibyśmy naresz­cie rozpoz­nawać ludzi odpowiedzial­nych za niesamowite popisy w fil­mach. W sum­ie – bez nich wielu filmów by nie było, dlaczego więc ich nie nagradzać.

To pomysły Zwierza, bezczel­nie ukradzione z bard­zo wielu różnych nagród i zestaw­ień. Oczy­wiś­cie pewnie trze­ba było­by pewnie kat­e­gorie wye­lim­i­nować, może nieco zmienić for­mułę. Co nie zmienia fak­tu, że takie zmi­any – mogły­by Oscar­om wyjść na dobre. Bo chwilowo nieste­ty co roku mamy ten sam – naj­gorszy z punk­tu widzenia kina – komen­tarz „Nud­no było”

PS: Zwierz jest bard­zo ciekaw waszych propozycji.