W swoim trzecim sezonie „Heartstopper”, najłagodniejszy serial o młodzieży w historii, wchodzi w swoją dojrzalszą fazę. Nasi główni bohaterowie – Charlie i Nick są już pewni uczucia jakie ich łączy. Co nie znaczy, że wszystko będzie dobrze, bo jak słusznie pokazuje serial, miłość nie jest w stanie rozwiązać wszystkich problemów, ani powstrzymać każdego bólu i cierpienia. Pytanie tylko, czy da się o wszystkich mrocznych stronach życia opowiedzieć w serialu, którego głównym zadaniem jest pełnić rolę plasterka na ranę.
Powiem szczerze. Nie wiem. Trzeci sezon serialu pozostawił mnie rozdartą. Z jednej strony – jestem w stanie docenić jak bardzo twórcy (a właściwie twórczyni, bo za serialem stoi Alice Osman, która stworzyła także komiks sieciowy) starają się pokazać problemy młodych ludzi. Mamy zaburzenia odżywiania, problemy z tożsamością, pytania o własną przyszłość, konflikty z rodzicami, odkrywanie swojej drogi, stres, poczucie odrzucenia i osamotnienia. Wszystko w jednej grupie naprawdę kochających się i wspierających przyjaciół. Cenię ten serial, za to, że stara się pokazać, nie tylko momenty najgorsze, ale też proces zdrowienia. Nie ma tu tylko coming outów, ale też życie później, układanie sobie związków, relacji, przyjaźni. Nie ma tu szukania sensacji, raczej świadomość, że życie młodych ludzi naznaczone jest wieloma wyzwaniami. Jest to też opowieść kameralna, skupiona na doświadczeniach kilkorga młodych osób z setek, które chodzą do tej samej szkoły. Nie ma tu jak w „Sex Education”, żadnej wielkiej walki z systemem czy rewolucji. Dzieciaki żyją z dnia na dzień, całkiem nieźle radząc sobie w szkole. Pod tym względem to rzadki przypadek, gdzie rzeczywiście można przygody bohaterów odnieść do własnego życia codziennego.
Niestety jest jeszcze ta druga strona, która nie daje mi spokoju. Mam wrażenie, że zwłaszcza w trzecim sezonie, niezwykle często, wiarygodność emocjonalna, zostaje zastąpiona, takim wzorcowym przedstawieniem jak powinna się zachować młoda osoba. Bohaterowie zachowują się wzorcowo, gdy rozmawiają o problemach psychicznych, inicjacji seksualnej, tożsamości płciowej, wątpliwościach związanych z własną orientacją. Nawet o relacjach rodzinnych rozmawiają w sposób podręcznikowy. Gdy pojawia się jakaś treść, z którą nie poradziliby sobie sami, mogą liczyć na mądrych dorosłych, którzy ponownie – powiedzą dokładnie to co trzeba. Rozumiem, że ten serial trochę jest fantazją, właśnie o takich dzieciakach i takim świecie, gdzie każdy wie co powiedzieć. Ale jednocześnie – czasem miałam wrażenie, że przychodzi to zbyt szybko, zbyt łatwo. W niektórych momentach chętnie zobaczyłabym bohaterów zachowujących się nieidealnie. Więcej, chętnie zobaczyłabym konflikty, które nie rozwiązują się na przestrzeni jednego czy dwóch odcinków.
Miałam ten problem, z wątkiem, gdy jedna z osób outuje się swojej dziewczynie jako niebinarna. Dziewczyna, nie ma z tym kłopotu i po dwóch zdaniach wszystko jest ok. Czułam w tym jakąś nieuczciwość względem emocji osób, których osoby partnerskie przechodzą proces dochodzenia do swojej tożsamości. Bo to, że nie odpowie się od razu idealnie, że potrzebuje się czasu, że trzeba sobie ułożyć w głowie – wszystko co dzieje się ze związkiem i drugą osobą, jest naturalne. Serial zamiast wyciągnąć rękę, do osób, które przecież przechodzą też przez coś co może być dla nich trudne, nowe, niezrozumiałe – sprowadza wszystko do jednego zdania i biegnie dalej. Szkoda, bo w istocie niewiele tym samym uczy. To jest trochę tak, że ludzkie reakcje nie sprowadzają się tylko do odrzucenia albo całkowitej szybkiej i bezwarunkowej akceptacji. Czasem trzeba popracować nad tym co się czuje. Szkoda, że właśnie na to dorastanie do pewnych rzeczy tu zabrakło miejsca. Zwłaszcza, że mam intuicję, że tego wielu nastolatkom najbardziej brakuje. Wiedzą jaka jest właściwa odpowiedź, ale jest cała droga od miejsca, w którym są do właściwiej odpowiedzi, którą muszą przebyć. I tu potrzebują pomocy.
Zdaję sobie sprawę, że nie taka jest rola tego serialu, że powstaje on po to by pokazać – jak mogłoby być, gdyby dzieciaki, naprawdę miały świadomość co należy w danej chwili powiedzieć, gdyby ludzie otwarcie się komunikowali, gdyby nie musieli się mierzyć z odrzuceniem czy brakiem zrozumienia w grupie znajomych. Ja to wszystko rozumiem, czytałam komiks, wiem, że jest to wpisane w naturę tej opowieści. Ale jednocześnie, jest taki moment, kiedy obserwowanie tych wszystkich dobrych i mądrych nastolatków, wcale nie sprawia, że człowiek czuje się lepiej. Wręcz przeciwnie, do pewnego stopnia jest to alienujące. Bo to nie jest rzeczywistość, w której ktokolwiek żyje. Ilekroć pojawia się ktokolwiek kto niósłby w sobie choć trochę braku zrozumienia – jak matka Charliego, to ostatecznie – przyjdzie jej przeprosić (czy możemy w ogóle porozmawiać jak bardzo ojciec Charliego jest właściwie nie istniejącą postacią? W komiksie to jeszcze ujdzie, ale w serialu bardzo to widać). Jest taki moment łagodzenia rzeczywistości, w której zamiast pociechy, przynosi tylko poczucie, że jest się samemu. Bo Charlie i Nick oraz ich przyjaciele, wcale nie żyją w rzeczywistości większości nastolatków.
Nie znaczy to, że serial sam w sobie jest zły. Wciąż jest dobrze zagrany, ma doskonałe sceny i niektóre momenty, które mają w sobie sporo emocjonalnej prawdy (bo problemy są prawdziwe, jedynie ich rozwiązania mają w sobie nutkę magii). Mam poczucie, że ten serial jest z resztą bardziej dla starszego pokolenia, które lubi sobie wyobrażać, jak byłoby cudownie, gdyby ich nastoletnie czasy ułożyły się inaczej, niż dla samych młodych ludzi. Znaczy, mam wrażenie, że ta największa fantazja o tym, że rodzice przepraszają cię za swoje błędy wychowawcze pojawia się nieco później. Jednocześnie to też serial dla tych, którzy dorastali, gdy w produkcjach telewizyjnych właściwie nie było queerowej reprezentacji. Fakt, że o ile dobrze pamiętam, wszyscy znajomi Charliego albo należą do mniejszości albo są w queerowych relacjach, to jednak jest coś co nawet dekadę temu się nie śniło. Tak popularny serial, w którym właściwie nie ma takich typowych, klasycznych cis hetero postaci i relacji – to jest jednak niesamowita zmiana. Choć mogę się mylić, bo znam po prostu dużo więcej osób w moim wieku niż wśród nastolatków. Nie mniej, gdy przypominam sobie swoje ulubione dzieła z lat młodości, to lubiłam, jak było więcej dramy, nieodwzajemnionych uczuć i głupich decyzji.
Tu z resztą dochodzimy do zupełnie obiektywnego problemu tego sezonu. Otóż, nie za wiele w nim się dzieje. A właściwie – dzieje się bardzo dużo, ale narracja ułożona jest tak, że po dość dramatycznym początku sezonu, nie za bardzo jest coś więcej. Zwłaszcza, że ja już ustaliliśmy, wszelkie konflikty bardzo szybko znajdują swoją puentę. Chyba pierwszy raz od kiedy oglądam serial zabrakło mi jakiegoś mocniejszego elementu narracyjnego, który sprawiłby, że nie miałabym poczucia, że jest to jednak serial, bardzo pozbawiony akcji czy wydarzeń. Choć może, to jest skutek obejrzenia wszystkich odcinków za jednym posiedzeniem. Być może w pewnym momencie od każdej ilości miłości, akceptacji i zrozumienia zaczyna wiać nudą, niezależnie od tego jak dobre i mądre są to obserwacje czy wskazówki dla widzów. Są miejsca tego serialu, które ocierają się o programy edukacyjne. Co, ponownie, nie jest samo w sobie złe, ale niekoniecznie najbardziej wciągające.
Inna sprawa – to jest ciekawe, że serial tak równościowy, ciepły i ogólnie – nastawiony na wszystkie nowe wartości, wciąż ma pewne ślepe punkty. Nasi bohaterowie bardzo dużo piją, choć mają w serialu tak 15-17 lat. Picie jest zupełnie przezroczyste i oczywiste. Nikt się z tym nie ukrywa, nikt nie zwraca uwagi, na to, że część z nich pije ewidentnie za dużo. To ciekawe, jak bardzo alkohol jest zarówno oczywisty jak i zupełnie nie oceniany. Druga kwestia, połowę sezonu zajmują rozważania o uprawianiu seksu. I choć pada z ekranu bardzo dużo słów o tym, jak do tego podjeść i dlaczego, a sami bohaterowie są w tym niezwykle dojrzali, to wciąż, jest to kolejna młodzieżowa produkcja, która plus minus zakłada, że jak masz szesnaście lat to w sumie uprawianie seksu jest rzeczą oczywistą. Kto się na to nie decyduje czy do tego w tym wieku nie garnie, jest w tym serialu zwykle aseksualny. I choć zakładam, że wiele osób w tym wieku ma za sobą doświadczenia seksualne, to jednak ten procent aktywnych seksualnie nastolatków w nowych pokoleniach spada nie rośnie. Co prawda serial wkłada w ustach szesnastoletnich chłopców rozważania o kulturowym wymiarze dziewictwa (najmniej wiarygodny fragment całego serialu) ale wciąż gdybym go oglądała mając te szesnaście lat czułabym kulturową presję, że trzeba się z kimś przespać przed końcem liceum. Najwyraźniej z pewnych ram kulturowych serial nie jest się w stanie wyrwać.
Być może największym problemem „Hearstoppera” jest jego wyjątkowość. Nie ma zbyt wiele podobnych produkcji. Serial stara się uleczyć tyle ran i wypełnić tyle luk na raz, że nie ma w nim miejsca, ani na dłuższe konflikty, ani na emocje, których nie jest w stanie wygasić jedna poważna rozmowa. Gdyby było więcej młodzieżowych tytułów, traktujących poważnie takie zwykle codzienne życie nastolatków (bez wielkich dram) może udałoby się skoncentrować na mniejszej liczbie problemów, a co za tym idzie, pozwolić im wybrzmieć. Tak, mam wrażenie, że serial chce złapać bardzo dużo i czasem – pewne skomplikowane kwestie zostają załatwione dwoma zdaniami. Co sprawia, że dostajemy bardzo mądre dzieciaki, które mówią bardzo mądre rzeczy, ale niekoniecznie dowiadujemy się, jak do tych niezwykle mądrych wniosków doszły.