Kariery i Szafy czyli ile kosztuje coming out

Hej

Kiedy mówi się ujaw­ni­a­n­iu przez aktorów swo­jej ori­en­tacji sek­su­al­nej zazwyczaj pojaw­ia­ją się trzy zasad­nicze postawy. Pier­wsza z nich mówi, że ludzie sławni — aktorzy, muzy­cy czy po pros­tu cele­bryci, mają właś­ci­wie obow­iązek com­ing outu. Nie chodzi o to, że wid­zowie czy słuchacze muszą wiedzieć wszys­tko o twór­cy (bo w sum­ie nie muszą). Zdaniem niek­tórych ujawnie­nie się jest swego rodza­ju obow­iązkiem społecznym. Po pier­wsze daje to poczu­cie reprezen­tacji osobom z mniejs­zoś­ci, po drugie ukry­wa się jedynie rzeczy wsty­dli­we a ori­en­tac­ja sek­su­al­na niczym wsty­dli­wym nie jest. Dru­ga gru­pa uważa, że naprawdę niczyją sprawą jest ori­en­tac­ja sek­su­al­na artysty zwłaszcza, że nikt od ludzi het­erosek­su­al­nych żad­nych deklaracji nie wyma­ga. Zaś samo pra­wo do posi­ada­nia pry­wat­noś­ci jest wartoś­cią zde­cy­dowanie wyższą, niż ewen­tu­al­na pociecha jaką z obec­noś­ci akto­ra geja w życiu pub­licznym może przynieść prześlad­owane­mu nas­to­latkowi w liceum na prow­incji. Na koniec zaś są ci, którzy nieza­leżnie od tego jaką mają postawę — czy opowiada­ją­cy się po stron­ie społecznej odpowiedzial­noś­ci czy prawa do pry­wat­noś­ci- zwraca­ją uwagę, że dla artysty ujawnie­nie ori­en­tacji sek­su­al­nej może się wiązać z końcem kari­ery albo jej spowol­nie­niem i trud­no się dzi­wić, że nie wszyscy się na to decy­du­ją. Zwierz nie będzie się tu opowiadał po żad­nej ze strony, ale zas­tanaw­ia się do jakiego stop­nia rzeczy­wiś­cie com­ing out niszczy we współczes­nym Hol­ly­wood karierę.

Zaczni­jmy od tego, że cały ten wpis jest jed­nym wielkim gdy­ban­iem. Nie jesteśmy w stanie policzyć ilu aktorów nie dostało swo­jej pier­wszej roli ze wzglę­du na to, że nie byli wystar­cza­ją­co het­ero, nie jesteśmy w stanie policzyć wszys­t­kich ról, które przeszły komuś przed nosem, ponieważ twór­cy woleli nie ryzykować obsadzenia kogoś, kogo uznali za kon­trow­er­syjnego. Nigdy nie policzymy wszys­t­kich decyzji, w których naprawdę rolę ode­grała ori­en­tac­ja sek­su­al­na akto­ra, ani potenc­jal­nych wylic­zonych przez stu­dio strat, jakie mogły­by się wiązać z mniejszym zain­tere­sowaniem pro­dukcją. Zresztą w przy­pad­ku wszys­t­kich sławnych ludzi, którzy ujaw­ni­a­ją swo­ją ori­en­tację sek­su­al­ną już są znani. Na tyle powszech­nie, że cokol­wiek pub­licznie muszą lub chcą deklarować. Co oznacza, że udowod­nili posi­adanie tal­en­tu nieza­leżnie od tego gdzie prowadzi ich serce. Tak, więc dzisiejszy wpis nie ma abso­lut­nie żąd­nych pod­staw naukowych czy statysty­cznych. Jest to tylko zbiór reflek­sji. Reflek­sji, które praw­dopodob­nie są w tym samym stop­niu prawdzi­we i nie prawdzi­we. To ważne, bo właś­ci­wie od razu badamy grupę tak bard­zo niereprezen­taty­wną, że wycią­ganie jakichkol­wiek pewnych wniosków jest nie możli­we. Ale po gdy­bać sobie można.

Po necie krąży wykres pokazu­ją­cy pop­u­larność imienia Ellen w Stanach Zjed­noc­zonych. Drasty­czny spadek pop­u­larnoś­ci imienia w 1997 roku część użytkown­ików Inter­ne­tu przyp­isu­je ujawnie­niu się Ellen DeGeneres jako les­bij­ki. Kole­jny spadek pop­u­larnoś­ci imienia w ostat­nim roku Inter­net naty­ch­mi­ast sko­jarzył z com­ing out­em Ellen Page — pop­u­larnej aktor­ki. O ile trud­no odpowiedzieć jak potoczą się dal­sze losy Ellen Page to trze­ba dużo odwa­gi stwierdz­ić, że Ellen DeGeneres została dzię­ki decyzji zepch­nię­ta na mar­gin­es pop­kul­tur­al­nego życia. Wręcz prze­ci­wnie — codzi­en­nie jej pro­gram oglą­da­ją tysiące, jeśli nie mil­iony widzów z potenc­jal­nie najbardziej kon­ser­waty­wnej grupy — czyli wiel­bi­cieli telewiz­ji śni­adan­iowej i przed­połud­niowej. Biorąc pod uwagę, że dwa razy prowadz­iła Oscary i będzie pod­kładała głos pod jed­ną z postaci w najnowszym filmie Pixara to radzi sobie całkiem dobrze. Z drugiej jed­nak strony — Ellen nigdy nie miała kari­ery, która wpisy­wała­by ją w trady­cyjny schemat wielkiej hol­ly­woodzkiej aktor­ki. Zwolen­ni­cy teorii, że ujawnie­nie ori­en­tacji niszczy kari­erę mogli­by za przykład wsiąść żonę Ellen aktorkę Poritę de Rossi, która mimo sporej pop­u­larnoś­ci po Ally McBeal wielkiej kari­ery nie zro­biła choć pojaw­iała się w całkiem pop­u­larnych pro­dukc­jach jak np. Arrest­ed Devel­op­ment. Przy czym ponown­ie o czym zwierz napisał wcześniej — nie sposób powiedzieć do jakiego stop­nia za nie do koń­ca udaną kari­erę odpowia­da kwes­t­ia ori­en­tacji. Ori­en­tac­ja sek­su­al­na nie przeszkodz­iła Jodie Fos­ter być jed­ną z najlep­szych i najbardziej nagradzanych aktorek w Hol­ly­wood, choć z drugiej strony — sko­ro gra­jąc od dziecińst­wa aktor­ka zde­cy­dowała się na jakąkol­wiek deklarację dopiero w zeszłym roku (w tym zaś wzięła ślub) to musi­ała ona coś wiedzieć. Być może to, że obsadza­ją­cy ją spece od castin­gu zami­ast obsadz­ić po pros­tu aktorkę będą brali pod uwagę obsadze­nie aktor­ki les­bij­ki. Coś co  choć nie powin­no mieć żad­nego znaczenia dla wielu speców od castin­gu ma. Bo ujawnie­nie się nie oznacza, że aktor czy aktor­ka przes­ta­je pra­cow­ać – oznacza, ze może zacząć dostawać inne role. Zwierz nie wie czy Ellen Page dostanie jeszcze rolę ukochanej głównego bohat­era, a Maria Bel­lo która ujawniła, że  jest w związku z kobi­etą będzie nadal gry­wała mat­ki i żony. Być może tak, ale ponown­ie – czy będą to równie ciekawe i intratne propozy­c­je? Trud­no w tym momen­cie jed­noz­nacznie powiedzieć.

Wyda­je się jed­nak, że więk­sze praw­dopodobieńst­wo zru­jnowa­nia sobie kari­ery widzą w ujawnie­niu się aktorzy. Rupert Everett wielokrot­nie twierdz­ił, że nieza­leżnie od tego jak lib­er­alne może się wydawać środowisko twór­ców kina, fakt, że nigdy nie ukry­wał swo­jego homosek­su­al­iz­mu zamknęło mu drogę do wielu ciekawych ról — cho­ci­aż­by nie dając mu nigdy szan­sy zostać Bon­dem. Z drugiej strony uważ­na lek­tu­ra jego wspom­nień wskazu­je, że aktor dość dobrze sam sabotował włas­ną kari­erę bez niczy­jej pomo­cy. Nie zmienia to jed­nak fak­tu, że com­ing out akto­ra zawsze każe się zas­tanaw­iać, jakich ról ter­az już na pewno nie dostanie. Przy czym nie wyda­je się to dzi­ałać w przy­pad­ku wszys­t­kich aktorów — Ben Wishaw który w zeszłym roku nie tylko oświad­czył ofic­jal­nie że jest homosek­su­al­istą a na dodatek od roku ma męża (dowodząc tym samym, że moż­na zachować całkiem dużo pry­wat­noś­ci jeśli się chce) może  spać spoko­jnie. Jego bohaterowie zawsze byli nieco dzi­wni, poe­t­y­c­cy, eteryczni – takich ról nikt mu nie zabierze. Podob­nie chy­ba spoko­jnie może spać Anderw Scott – gra­ją­cy Mori­artego w Sher­locku Irlandy­czk też nigdy nie miał predys­pozy­cji by grać przepięknego aman­ta – co nie zmienia fak­tu, że trafi­ały się mu dzię­ki temu zde­cy­dowanie ciekawsze role. Nieco inaczej jest w przy­pad­ku aktorów, których moż­na było­by dość łat­wo wpisać w pewien schemat „przys­to­jnego głównego bohat­era” jak np. Matthew Bomer aktor znany z seri­alu „White Col­lar”. Teo­re­ty­cznie ide­al­ny aktor by zagrać jakiegoś niesamowicie przys­to­jnego głównego bohat­era. Wiele kobi­et widzi­ało go w głównej roli w ekraniza­cji „50 Twarzy Greya” i choć zwierz zapew­nia was, że każde­mu aktorowi życzy by nie był brany pod uwagę, przy castin­gu do aku­rat tego fil­mu, to pozosta­je pytanie – czy nie dostał roli dlat­ego, że wybra­no kogo innego czy dlat­ego, że wciąż jest trochę osób wierzą­cych, że nie moż­na być gejem i przekonu­ją­co grać takiej prawdzi­wie męskiej postaci. Z drugiej strony też nie ma zasady – Luke Evans mógł się spoko­jnie wyau­tować ale ponieważ mówi z odpowied­nim ang­iel­skim akcen­tem w Stanach Zjed­noc­zonych nadal może grać tego złego Europejczyka.

Zwierz zwró­cił zresztą uwagę, że zde­cy­dowanie częś­ciej słyszy się o com­ing out­ach aktorów seri­alowych niż fil­mowych. Neil Patrick Har­ris, Jim Par­sons czy Zahary Quin­to ujawnili się w cza­sie kiedy grali w seri­alach. Co więcej seri­alach na tyle pop­u­larnych, że mogli mieć pewność, że raczej szy­bko pra­cy nie stracą. Zwierz wolał­by nie myśleć, że jest to wynik prostej kalku­lacji co się opła­ca a co nie ale być może, dopiero mając stałą pracę i zapewnioną reg­u­larną ekspozy­cję moż­na pod­jąć decyzję o tym by ujawnić swo­ją ori­en­tację. W innym przy­pad­ku stawka może być za wyso­ka. A przyszłe zarob­ki nagle się skur­czyć.  Przy czym w żad­nym ze wspom­ni­anych przy­pad­ków nie wpłynęło to na  ksz­tałt czy wielkość ich roli w seri­alu – jedyne co moż­na uznać po częś­ci za wynik com­ing outu to dołącze­nie do grona aktorów, których gdzieś w swoich pro­dukc­jach obsadz­ił Ryan Mur­phy – wszyscy trzej zagrali w jego seri­alach czy fil­mach telewiz­yjnych. Biorąc pod uwagę, że nawet pog­a­rsza­jące się pro­dukc­je Murphy’ego zara­bi­a­ją całkiem nieźle i przy­cią­ga­ją sporą wid­own­ię moż­na powiedzieć, że nie jest to naj­gorszy los jaki może spotkać akto­ra. Z drugiej strony – sko­ro już przy pro­dukc­jach Murohy’ego jesteśmy –patrząc na nagrod­zonego Zło­tym Globem Chrisa Coflera, odtwór­cę roli Kur­ta w  Glee zwierz cały czas się zas­tanaw­ia czy Hol­ly­wood kiedykol­wiek będzie mu umi­ało zaofer­ować inną rolę niż gejowskiego przy­ja­ciela głównego bohat­era fil­mu. Ewen­tu­al­nie bohat­era, u którego ori­en­tac­ja sek­su­al­na odgry­wa kluc­zową rolę. Bo to kole­j­na szu­flad­ka do której łat­wo wpaść.

Oczy­wiś­cie we wszys­t­kich tych rozważa­ni­ach bierze­my pod uwagę aktorów, którzy zde­cy­dowali się ujawnić swo­ją ori­en­tację. Biorąc pod uwagę zwykłe cyfry spo­ra gru­pa aktorów czy muzyków siedzi cicho wychodząc z założe­nia, że lep­iej nic pub­licznie nie ogłaszać. To z kolei prowadzi do chy­ba najbardziej niepoko­jącego zjawiska jakie jest ele­mentem kul­tu­ry pop­u­larnej obec­nie. Tych ciągłych plotek i dom­niemy­wań, które cza­sem domin­u­ją dyskusję na tem­at akto­ra czy muzy­ka. Zwierz o tyle uważa to za niepoko­jące bo tak właś­ci­wie prze­bi­ja z nich jed­na myśl – że to coś jed­nak zmienia. Przy czym jak już zwierz kiedyś pisał – ist­nieje jakieś poczu­cie, że to jest infor­ma­c­ja do której widz ma jakiekol­wiek pra­wo. Choć pod tym wzglę­dem wszyscy aktorzy są trak­towani mniej więcej tak samo. To znaczy zwierz nigdy nie widzi­ał tylu dyskusji o życiu pry­wat­nym gwiazd jak w przy­pad­ku Kev­ina Spa­cy czy Lee Pace – aktorów o których życiu pry­wat­nym nie wiado­mo właś­ci­wie nic. Zwierz dostrzegł jak strasznie frus­tru­je niek­tórych fanów fakt, że nie wiedzą z kim się gwiaz­da umaw­ia. Ale to trochę jak­by z boku naszych rozważań.

Zwierz musi powiedzieć, że im dłużej przyglą­da się fak­tom tym bardziej nie wie co myśleć. Bo z jed­nej strony takich kari­er o których moż­na powiedzieć, że naty­ch­mi­ast się zała­mały z powodu ujawnienia ori­en­tacji sek­su­al­nej aktora/aktorki w ostat­nich lat­ach nie było (albo przy­na­jm­niej zwierz nie pamię­ta), na pewno trochę było kari­er nieco mniejszych, może bez ciekawych ról o których nigdy się nie dowiedzieliśmy. Z całą pewnoś­cią kilku kari­er w ogóle nie było z czego nie zda­je­my sobie sprawy. Sporo nato­mi­ast jest ludzi, którzy się czegoś boją —  być może wcale nie zaszu­flad­kowa­nia czy ludzi z branży ale reakcji pub­licznoś­ci. Człowiek zapom­i­na, że jed­nak chodzą po świecie ludzie, dla których sym­pa­tia do akto­ra może  być uza­leżniona od rzeczy tak mało znaczącej. Zwierz nie wie jaką mieć postawę wzglę­dem com­ing out­ów ludzi znanych. Chy­ba jest mu jed­nak bliżej do tezy, że to jest jed­nak życie pry­watne i jako że nie wpły­wa bezpośred­nio na wykony­wany zawód to nie jest to moja sprawa. Z drugiej strony – zwierz niesamowicie podzi­wia fakt, że zapros­zony na fes­ti­w­al w Moskwie Went­worth Miller, odmówił przy­jaz­du w pro­teś­cie prze­ci­wko łama­niu praw homosek­su­al­istów jed­nocześnie dokonu­jąc com­ing outu. To jest jed­nak coś co moż­na uznać za postawę oby­wa­tel­ską w najlep­szym wyda­niu. Tak że zwierz nie wie, najchęt­niej żył­by w świecie gdzie jest to tak mało ważne, że nikt nie musi tego rozważać jako istot­ną życiowo sprawę.  A wszyscy którzy dokon­al­i­by com­ing outu mieli­by równie udaną kari­erę jak Ian McK­ellen. Wtedy zwierz mógł­by uznać, że nie jest to taki zły świat.

Ps: Zwierz brał pod uwagę tylko ostat­nie przy­pad­ki, nie mniej jasne jest że kiedyś – nawet dwie dekady temu możli­wość zru­jnowa­nia sobie kari­ery była zde­cy­dowanie więk­sza o ile nie abso­lut­nie pewna.

Ps2: A  w ogóle to jakoś tak w najbliższych dni­ach roz­da­ją GLAAD Awards.