Labirynt bez Minotaura czyli bez entuzjazmu o Rozgrywce

Hej

Zwierz powie szcz­erze o mało nie prze­gapił Roz­gry­w­ki. Wszys­tko dlat­ego, że dowiedzi­ał się o filmie za wcześnie. Jakoś w lutym słyszał o nim po Berlińskim fes­ti­walu (zapisał w pamię­ci że chci­ał­by pójść) i potem zupełnie zapom­ni­ał, że taki film ist­nieje. Ter­az przy­ja­ciel zapro­ponował zwier­zowi wyjś­cie do kina i okaza­ło się, że film Roz­gry­wka którego tytuł nic zwier­zowi nie mówił to to samo Two Faces of Jan­u­ary o którym miał pamię­tać w lutym. No cóż w każdym razie cieszmy się, że zwier­zowi udało się dotrzeć na pokaz. Choć nie jest do koń­ca pewien czy i wy powin­niś­cie się nań wybrać.

Zwierz musi powiedzieć że nie ma nic bardziej den­er­wu­jącego niż zgu­bić film w kinie bo tytuł jest tak dale­ki od ory­gi­nału, że nie sposób się zori­en­tować, że to właśnie ta pozy­c­ja na którą czekamy

His­to­ria roz­gry­wa się w lat­ach 60 w słonecznej Grecji. Nasz bohater jest młodym Ameryka­ninem, który dora­bia sobie oprowadzaniem wycieczek i dokony­waniem niezbyt ucz­ci­wych wymi­an pieniędzy korzys­ta­jąc z fak­tu, że amerykanie zupełnie nie ori­en­tu­ją się w kur­sie drach­my.  Dlaczego młodzie­niec jest w Grecji nie wiemy ale sugeru­je się nam, że wyjechał ze Stanów nie do koń­ca pogod­zony ze swo­ją rodz­iną a zwłaszcza ojcem. Stąd też kiedy spo­ty­ka na uli­cy mężczyznę przy­pom­i­na­jącego mu ojca zaczy­na się przy­pa­try­wać. Z przy­pa­try­wa­nia się wychodzi kon­wer­sac­ja z kon­wer­sacji, propozy­c­ja wspól­nego zwiedza­nia mias­ta (mężczyz­na prze­by­wa właśnie na wakac­jach z dużo młod­szą żoną)  a z tego z kolei zaprosze­nie na kolację i gdy wyda­je się, że młody człowiek będzie mógł się rozs­tać z miłym amerykańskim małżeńst­wem następu­je wydarze­nie. Wydarze­nie które łączy los młodego chłopa­ka z małżeńst­wem w dość dra­maty­czny sposób i każe całej trójce podróżować przez Grecję razem. Szy­bko okaże się, że nikt nie jest tym za kogo się poda­je a prob­le­my i napię­cia ros­ną z każdą min­utą fil­mu podob­nie jak prob­le­my bohaterów. Przy czym to jest taki typowy film gdzie nikt nie jest do koń­ca dobry ani do koń­ca jed­noz­nacznie zły, ale przed spraw­iedli­woś­cią trze­ba uciekać wikła­jąc się w coraz więk­sze prob­le­my. A tym­cza­sem widz już wie i przeczuwa, że pewne plany po pros­tu nie mogą się udać i budowane napię­cie w końcu zna­jdzie ujś­cie. I nie będzie to hap­py end.

Jed­no trze­ba twór­com fil­mu przyz­nać jest on niesły­chanie ład­ny i stylowy.

Brz­mi zachę­ca­ją­co? No właśnie wszys­tko teo­re­ty­cznie zda­je się być na swoim miejs­cu. Aktorstwo jest dobre – czegóż by się spodziewać innego po Vig­go Mortense­nie czy Oscarze Isaac­sie (Kirsten Dun­st ma tu tylko się ład­nie uśmiechać i w sum­ie dobrze jej to wychodzi), stro­je  z epo­ki są doskon­ałe – zwłaszcza garder­o­ba Vig­go każe tęsknić za cza­sa­mi kiedy mężczyźni mogli tak pięknie i sty­lowo wyglą­dać. Do tego w tle cud­own­ie wyglą­da­ją­ca Grec­ja, zalana ciepłym słońcem, ze swoi­mi soczysty­mi kolora­mi, piękny­mi ruina­mi, i przynoszą­cym uko­je­nie dla oczu morzem. Fabuła idzie sprawnie – krok po kroku zacieś­ni­a­jąc więzy między bohat­era­mi. Dialo­gi nie są jakoś strasznie drew­ni­ane. Niek­tóre sce­ny przepo­jone są napię­ciem które powin­no towarzyszyć każde­mu posunię­ciu naszych bohaterów. Ale mimo to całość nie robi więk­szego wraże­nia. Wręcz prze­ci­wnie – ostat­nie pół godziny fil­mu – mimo, że dzieje się tu najwięcej i naj­dra­maty­czniej nieco widza nużą i skła­ni­a­ją do spoglą­da­nia na zegarek i sza­cow­a­nia ile jeszcze cała his­to­ria może potr­wać. Przy czym wychodząc z kina zwierz dość inten­sy­wnie zas­tanaw­iał się co poszło w tym debi­u­cie reży­ser­skim Hos­seina Ami­ni sce­narzysty Dri­ve (a także i tego fil­mu) nie tak. Oto kil­ka wniosków do których doszedł.

W książce bohater­ka jest 25 let­nią trz­pi­otką  z mężem w wieku swo­jego ojca. Tego jed­nak w filmie nie widać bo postać Dun­st wcale nie wyda­je się jakoś szczegól­nie lekkomyśl­na czy frywolna

Po pier­wsze zdaniem zwierza zaw­iódł cast­ing. Oto mamy mieć his­torię psy­cho­log­icznie praw­dopodob­ną. Mężczyz­na w śred­nim wieku z śliczną młodą żoną, który z każdym mija­ją­cym dniem co raz bardziej wierzy, że towarzyszą­cy im młody człowiek jest dla niego zagroże­niem. Wszys­tko to pięknie by zagrało w filmie gdy­by nie jeden prob­lem. Otóż mężczyznę w śred­nim wieku gra Vig­go Mortensen. Jasne metry­ka wiek śred­ni istot­nie pokazu­je, a siwiz­na przyprószyła już włosy dawnego Aragor­na. Ale gdzież mu tam lękać się, że mło­da żona (choć nie taka mło­da jak w ory­gi­nale) ucieknie do innego. Więcej są takie sce­ny w tym filmie gdzie odpala­ją­cy papierosa do papierosa, ele­gancko ubrany Vig­go wyglą­da tak, ze zas­tanaw­iamy się czy nie zwieje do niego sam bohater. To jest pewien prob­lem w świecie fil­mu gdzie nawet jeśli zgadza się wszys­tko w rubrykach  urodzin to jed­nak na ekranie nie koniecznie to co zamierzył sobie autor.  Gdy­by obsadz­ić w tej roli mężczyznę mniej urodzi­wego, wital­nego i intere­su­jącego moż­na było­by tą his­torię opowiedzieć z dużo więk­szym psy­cho­log­icznym praw­dopodobieńst­wem. Ale nie tylko z obsadą zwierz miał prob­lem. Dru­ga kwes­t­ia która spraw­iła, że seans należał do śred­nio udanych to taki straszny brak sub­tel­noś­ci auto­ra. Jeśli ktoś wspom­i­na o Mino­tau­rze i Tezeuszu to motyw musi się pojaw­ić kilka­naś­cie razy – a potem kiedy już mamy na ekranie bohaterów błądzą­cych po labiryn­cie dostaniemy dwa razy uję­cie płasko­rzeź­by Mino­tau­ra. Tak jak­by reżyser nie wierzył, że widz potrafi sobie w głowie ułożyć doty­chcza­sowe syg­nały i zrozu­mieć o co mu chodzi. To być może błąd debi­u­tan­ta ale wyjątkowo den­er­wu­ją­cy. Takich powraca­ją­cych moty­wów jest w filmie więcej – co ostate­cznie nieco widza den­er­wu­je. Przy czym sko­ro już jesteśmy przy moty­wie ojców, Tezeusza, Mino­tau­ra i Labiryn­tu, to zwierz ma całkiem dobą metaforę. Widzi­cie prob­lem pole­ga na tym, że przez cały film twór­ca próbu­je nas przekon­ać że krążymy po labiryn­cie, ale kiedy w końcu mijamy ostat­ni zakręt okazu­je się, że nie ma żad­nego Mino­tau­ra. Jest strasznie pus­to i wszelkie emocjon­alne i psy­cho­log­iczne wąt­ki się wygasza­ją tak, że wychodz­imy na drugą stronę nieco zdzi­wieni jak­by ktoś nas czegoś pozbawił.

W filmie powin­niśmy mieć mężczyznę w śred­nim wieku zjadanego przez obsesję, że jego mło­da żona ode­jdzie z młodym atrak­cyjnym chłopakiem. Jed­nak patrzymy na Vig­go i jakoś trud­no zrozu­mieć skąd miał­by się tak właś­ci­wie brać lęk bohatera

Kole­j­na spraw­ia – kiedy Patri­cia High­smith pisała swo­ją powieść była ona his­torią współczes­ną. Tym­cza­sem Roz­gry­wka jest filmem który jest (jak zwierz mniema zgod­nie z założe­niem auto­ra) wręcz podręcznikowym przykła­dem kina retro fetyszyzu­jącego obraz przeszłoś­ci – wszys­tko od palonych w olbrzymich iloś­ci­ach papierosów, przez stro­je aż po sytu­ację „zamożni amerykanie na wakac­jach w Europie” jest tu wystyl­i­zowane do granic możli­woś­ci. Jeśli nasi bohaterowie będą bie­gać po uli­cach miast – grec­kich czy Turec­kich to będą one wyglą­dały jak z tych pocztówek gdzie wszys­tko jest dalekie i ori­en­talne ale czyste i jeszcze nie skażone całym tym mało zachę­ca­ją­cym bru­dem nowoczes­noś­ci.  Prob­lem w tym, że tego typu fabuły w wyda­niu retro albo mają coś spec­jal­nego do zaofer­owa­nia albo zamieni­a­ją się tylko w zestaw ład­nych obrazków. Utal­en­towany Pan Rip­ley – ofer­ował do ład­nych obrazków intrygu­ją­cy portret psy­cho­log­iczny bohaterów i relacji pomiędzy nimi. W Roz­gry­w­ce nie ma tej psy­cho­log­icznej głębi i ostate­cznie dosta­je­my film, który jest retro także pod wzglę­dem sposobu prowadzenia fabuły i postaci. I to już przeszkadza o tyle, że jak chce się oglą­dać dobry stary film to lep­iej sięgnąć po klasykę niż oglą­dać jego marną współczes­ną wer­sję.   Przy czym zwierz cały czas miał nadzieję na pewien plot twist. Otóż cały film opiera się na rywal­iza­cji dwóch mężczyzn o kobi­etę. Ale nie kobi­eta jest tu najbardziej intrygu­ją­ca i właś­ci­wie spraw­ia wraże­nie, ze jest tylko dodatkiem. Zwierz miał przez chwilę nadzieję, że być może okaże się że istot­nie była tylko zasłoną dym­ną i od początku chodz­iło tylko o mężczyznę i to byna­jm­niej nie dlat­ego, że przy­pom­i­na bohaterowi ojca. To był­by ciekawy plot twist — co więcej zmieni­a­ją­cy ten w sum­ie troszkę sztam­powy w roz­wo­ju wydarzeń film w pro­dukcję zupełnie inną — doskonale anal­izu­jącą jak per­cepc­ja rzeczy­wis­toś­ci wpły­wa na rozwój wydarzeń. No ale nieste­ty — to film bard­zo retro więc wszys­tko okazu­je się tym czym było na początku. Co zwierza trochę rozczarowało bo recen­zen­ci zapowiadali, że zna­jdziemy tu  co najm­niej zwrot akcji w sty­lu Hitch­coc­ka ale to naprawdę raczej prze­jaw myśle­nia życzeniowego. Zresztą może o to zwierz ma najwięk­szą pre­ten­sję — że sko­ro już baw­imy się w kino retro to dobrze wyko­rzys­tać je jako fasadę i podrzu­cić tam kil­ka współczes­nych rozwiązań fab­u­larnych. Przy czym ci którzy prag­ną przy­pom­nieć że to ekraniza­c­ja książ­ki — nie jest to argu­ment w przy­pad­ku his­torii która w swo­jej drugiej połowie bard­zo odb­ie­ga od oryginału.

Giną­ca umiejęt­ność aktors­ka — dra­maty­czne trzy­manie słuchaw­ki od telefonu

Przy czym jak wspom­ni­ał zwierz – nie jest Rozry­wka filmem zupełnie nieu­danym. Jest w nim kil­ka scen, wartych zapamię­ta­nia. Oscar Isaac kon­tynu­u­je swo­ją drogę do prze­bi­cia się do szer­szej świado­moś­ci, co może mu wyjść. Aktor ma tal­ent, jest przys­to­jny i doskonale wyglą­da z papierosem w ręku. Jed­nocześnie  nie trud­no go sobie wyobraz­ić w kinie pop­u­larnym jak i nis­zowym. Zresztą zwierz nie jest tu jakimś żad­nym wielkim pro­rok­iem bo Isaac dostał rolę w Gwiezd­nych Woj­nach więc tylko czekać aż tum­blr zacznie się prz­erzu­cać jego zdję­ci­a­mi. Mortensen też gra dobrze – mimo, że zdaniem zwierza jest źle obsad­zony. No ale jak już zwierz rzekł – mógł­by w ogóle nie grać a człowiek i tak cieszył­by się sceną gdzie sobie siedzi w takiej pięknej grana­towej koszulce polo i pali papierosa. Nic tylko cyknąć mu fotkę i wstaw­ić do folderu rekla­mu­jącego Kretę. Naj­gorzej wypa­da Kirsten Dun­st choć trze­ba przyz­nać, że między nią a aktora­mi jest doskon­ała chemia. Nie mniej zwierz poczuł jakieś cieple­jsze uczu­cia do jej bohater­ki tylko wtedy kiedy w jed­nej ze scen chodz­iła po bez­drożach w san­dałkach. Zro­biło się jej zwier­zowi naprawdę żal.

Film jest ład­ny ale nie pory­wa­ją­cy, pre­cyzyjny ale pozbaw­iony puen­ty, nie jest zły ale w sum­ie to jest też jego wada bo pozostaw­ia widza bard­zo obojętnym

To co iść na Roz­gry­wkę czy nie? Cóż zwierz oso­biś­cie nie pole­ca oglą­da­nia tego fil­mu w kinie. Prędzej w domu z dobrym winem i  zna­jomy­mi z który­mi moż­na pogadać kiedy na ekranie aku­rat nic się nie dzieje. Cały czas oglą­da­jąc pro­dukcję zwierz miał uczu­cie, że to dokład­nie taki film jaki by obe­jrzał w środ­ku fazy na jakiegoś akto­ra kiedy oglą­da się z nim wszys­tko. Wtedy właśnie trafia się na całe mnóst­wo takich pro­dukcji które nie są ani dobre ani złe, ale nie ma w nich nic takiego co by spraw­iło, że warto im poświę­cić wieczór – chy­ba że intere­su­je nas jak­iś aktor z obsady. Tak więc pytanie do was – czy ktoś na liś­cie płac was zain­tere­sował? Jeśli tak może­cie spoko­jnie iść do kina. Bo pod tym wzglę­dem film nie powinien was jakoś szczegól­nie zawieść.

Ps: Dużo się mówi o zachowa­niu na Sali kinowej. Ludzie nien­aw­idzą jedzą­cych, piją­cych, oglą­da­ją­cych film nie dokład­nie tak jak im się podo­ba. Zwierz jest chodzącą tol­er­ancją. Jego zdaniem kino nie świą­ty­nia, film nie nabożeńst­wo. Ale na Boga jeśli chce­cie opowiedzieć mrożącą krew w żyłach his­torię tego jak przez miesiąc  schodz­ił wam paznok­ieć z pal­ca u stopy i jeśli dostal­iś­cie dar opowiada­nia który spraw­ia, że każdy widzi przed oczy­ma naj­drob­niejsze szczegóły to rób­cie to cicho. Inaczej połowę sean­su niek­tórzy wid­zowie siedzą­cy bok będą starali się wyrzu­cić z głowy wiz­ję ewident­nej gan­greny która zaatakowała waszą stopę. To taka uwa­ga na boku.

Ps2: Zwierz musi wam powiedzieć, że jeśli chodzi o minusy mieszka­nia w Polsce to wciąż rysu­je się przed zwierzem jeden olbrzy­mi – brak czeko­la­dy Cad­bury – przy­jaciół­ka przysłała zwier­zowi właśnie tabliczkę ze Szkocji przy­pom­i­na­jąc dlaczego zwierz mógł­by kiedykol­wiek zde­cy­dować się na emi­grację. Mimo swo­jego patriotyzmu.