Oglądnie wywiadów jest niebezpieczne. Serio zwierz odkrył to u siebie już jakiś czas temu. Niech tylko jakiś aktor czy inna osoba związana z filmem rzuci nawet najgłupsze zdanie w czasie wywiadu a zwierz nic tylko spędza następne dni nie myśląc o niczym innym. Tak było też w przypadku tego wpisu.
Zaczęło się od wywiadu gdzie aktorka przyznała, że bohaterka po prostu rękawów mieć nie mogła
Jak może wiecie, lub nie wiecie, zwierz kilka dni temu wpadł na stronę gdzie SAG publikuje długie wywiady z aktorami i panele z twórcami seriali. Wywiady trwają od czterdziestu pięciu minut do dwóch godzin i są tym czego zwierz zawsze namiętnie szuka w Internecie — nieco głębszym spojrzeniem na karierę aktorską. Jeśli kiedyś zastanawialiście się skąd bierze się lwia część zwierzowej filmowej erudycji to właśnie z tego typu wywiadów i programów. No ale do rzeczy, w jednym z wywiadów z obsadą Sleepy Hollow aktorka Lyndie Greenwood, grająca Jenny w serialu (niepokorną siostrę która poza tym że zadzierała z prawem to miała też przeróżne przygody) stwierdziła, że jej bohaterka biega w podkoszulku bo jest zbyt “bad ass” by mieć rękawy. Tyle wystarczyło by mózg zwierza zaskoczył. Rzeczywiście rękawy są dla mięczaków.
Co tam szpony z adamantimu. Podkoszulek się liczy
Zacznijmy od historii, podkoszulek jak wszyscy wiedzą ma burzliwą filmową historię — najpierw zabłysnął tym, że go nie było (słynna historia o tym jak w Ich Noce Clark Gable zdjął koszulę, a gdy nie było pod nią podkoszulka sprzedaż tej części garderoby spadła na łeb na szyję) potem zaś dość dramatycznie był — noszony przez Marlona Brando czy Jamesa Deana. Potem nosili go przestępcy i oszuści (jak Warren Betty w Bonnie i Clyde czy Paul Newman w Żądle). Oczywiście wtedy już stracił swoją pierwotną funkcję — nikt nie patrzy dziś na podkoszulek z wizją że powinien — zgodnie z nazwą znajdować się pod koszulą. Nie tylko dlatego, że się wyemancypował i stał się ubraniem na swoich własnych prawach ale też dlatego, że dziś mało kto ubiera się tak ciepło jak kiedyś. Niektórzy twierdzą że to po prostu zmiana materiałów (łatwiej ubrać się ciepło nie ubierając się na cebulkę) inni że mody. Nie mniej dziś podkoszulek z rzadka znajduje się pod koszulą. Często zaś walczy ze złem.
Brando delikatnie wprowadza podkoszulek na salony
No właśnie spójrzcie na naszych herosów — zarówno tych super jak i tych pozbawionych dodatkowych mocy. Bez podkoszulka część z nich nigdy nie byłaby w stanie uratować świata. John McClane w koszuli? Przepadłby w jednym z tych szybów wentylacyjnych, Wolverine? Niby ma koszulę drwala czy skórzaną kurtkę ale niewątpliwie biały podkoszulek pojawia się na liście jego ukochanych ubrań zaraz po żółtym kombinezonie ze spandeksu. Rambo? Czy ktokolwiek wyobraża sobie Rambo biegającego w bluzie z długim rękawem? Już sam fakt, że biega w t‑shircie w czwartej części przygód Rambo świadczy o tym, że jego bohater powinien udać się na emeryturę. Tradycja białego podkoszulka nie ginie — w najnowszym Supermanie co prawda spłonął w dramatycznych okolicznościach (byśmy mogli podziwiać wybitną muskulaturę super bohatera) ale już na przykład w White House Down przeżywał swoje pięć minut broniąc przed kulami i obrażeniami pierś Channinga Tatuma.
Najbardziej zasłużony podkoszulek kinematografii
Sama popularność podkoszulka jako elementu super bohaterskiego czy bohaterskiego nie powinna dziwić. Na rzecz podkoszulka działa przede wszystkim jego krój. Skoro nie ma rękawów to znaczy, że możemy w pełni podziwiać męskie ramie a co za tym idzie biceps. Bicepsem zaś stoi świat męskiej siły i heroizmu — przynajmniej w filmach. Zresztą jeśli rzucicie okiem na popularne super bohaterskie stroje, to rzuci się w oczy że Hawkeye, Thor (choć ten jest poważnie niezdecydowany) czy filmowy Deadpool biegają w strojach rękawów pozbawionych błyskając w oczy wrogów i widzów odpowiednio wyćwiczonymi bicepsami ‑budzącymi — w zależności od ambicji widza grozę albo zazdrość (choć powiedzmy sobie szczerze, wszyscy wolimy jak Chris Hemsworth ma rękawy bo nie czujemy się wtedy takimi cherlawymi przedstawicielami gatunku homo sapiens).
Nie ma rękawów — jest biceps (tu biceps Hemswortha)
Ale zastanówmy się czy o jedynie o ów słynny biceps chodzi. No jasne w podkoszulku mężczyzna wygląda lepiej ale nie tylko przecież o to chodzi. Wszak podkoszulek wyewoluował od stroju noszonego po domu — w sytuacji kiedy wreszcie po pracy można było zdjąć koszulę i poczuć się swobodnie w czterech ścianach swojego własnego domu. Jak to się właściwie stało, że ciuch który powinien służyć przede wszystkim wylegiwaniu przed telewizorem czy z gazetą, stał się obowiązkowym elementem człowieka ratującego świat. Przede wszystkim zwierz pragnie zauważyć, że nie da głowy że jego wnioskowanie będzie tu słuszne. Ale podkoszulek to przede wszystkim brak. Czego brak? No właśnie tej porzuconej wcześniej koszuli. Nasz bohater bowiem musi się do walki — jak to się przyjęło rozebrać — zarówno dla wygody ale także dlatego, że ratowanie świata jest sprawą niecodzienną wchodzącą w sam środek spokojnej codzienności. Bycie bohaterem — które każe wyjść z tego codziennego trybu nakazywałoby więc albo przywdzianie specjalnego stroju albo odrzucanie stroju codziennego. Tu pozostanie w samym podkoszulku byłoby więc czymś podobnym co zarzucenie na siebie peleryny (przy czym bezpieczniejsze bo jak wiemy peleryny nie są dobrym pomysłem). Ale jest jeszcze jeden trop który wydaje się ciekawy — podkoszulek wiąże się bowiem nie tylko z codziennością ale też — przynajmniej do pewnego stopnia, z czymś plebejskim czy robotniczym. Czyżby więc pozostając w samym podkoszulku bohater nie sugerował nam, że jest — przede wszystkim człowiekiem który pochodzi co najmniej z ludu a przynajmniej ciężka praca nie jest mu obca więc może do tego dorzucić jeszcze ratowanie świata — to co prawda dalekie spojrzenie ale w sumie poza Batmanem nie ma aż tak wielu bohaterów którzy są dobrze urodzeni i nigdy nie musieli zarabiać ciężką pracą na życie. Można też iść innym tropem wedle którego podkoszulek jest najbliższy strojom gimnastycznym, co sugerowałoby, że mamy do czynienia z ludźmi przyzwyczajonymi do wysiłku fizycznego. Choć należałoby stwierdzić, że jednak ten najbardziej klasyczny podkoszulek jest nieco bardziej zabudowany niż typowy strój gimnastyczny. Nie mniej tego tropu też nie można porzucić.
W koszuli nikogo nie uratujesz
No dobra ale spójrzmy na kobiety — na silne kobiety w filmach akcji. Co zobaczymy — och jakże piękny i łatwy do przewidzenia schemat. Sarah Connor gdy tylko decyduje się skopać wszystkim tyłki oczywiście znajduje sobie odpowiedni podkoszulek, Ripley ewoluuje i choć w dwójce nosi jeszcze biały t‑shirt to już w trzeciej części filmów o Obcym jest już tak niepokonana że może odrzucić rękawy. Lara Croft? oczywiście po co jej rękawy, Demi More w G.I Jane ? Jest w wojsku więc bez podkoszulka nie da rady. Bez podkoszulka nie rusza się połowa bohaterek granych przez Michelle Rodriguez, której przypadło w ostatnich latach obowiązek grania wszystkich tych wściekłych Latynosek, które zdaniem twórców filmów wcale nie są straszliwym stereotypem. Spójrzcie na jej bohaterkę w Avatarze a natychmiast zobaczycie naszego dobrego znajomego czyli biały podkoszulek. Pamiętacie Na Skraju Jutra? oczywiście kiedy nasz bohater ma się przekonać, że bohaterka z którą będzie współpracował to osoba o niemal nadludzkich możliwościach, zobaczy ją jak ćwiczy — oczywiście w podkoszulku. No i nie zapominajmy o naszej bohaterce od której wszystko się zaczęło czyli niepokornej — kto wie może nieco szalonej bohaterce Sleepy Hollow.
Sarah Connor w typowym stroju silnej i uzbrojonej kobiety
W przypadku kobiet założenie podkoszulka to już zdecydowanie odwołanie się do bardzo popularnych schematów. Jak juz ustaliliśmy podkoszulek jest strojem męskim — nie mam więc wątpliwości że przede wszystkim sugeruje się nam tu, że oto mamy kobietę przejmującą pewną męską rolę a przynajmniej — postawioną (czy stawiającą się) w miejscu naturalnie przynależnym mężczyznom. Kobietom wszak podkoszulek nie jest potrzebny — nie noszą koszul — jeśli już podkoszulek założyły, to zapewne będą zachowywać się czymś męskim. Oczywiście, element eksponowania bicepsa też jest równie ważny — można powiedzieć że nawet ważniejszy. Trzeba bowiem powiedzieć, że w przypadku kobiet — bohaterek — scena obowiązkowych ćwiczeń fizycznych — i to tych typowo “męskich” (najlepiej pokazać jak bohaterka podciąga się na drążku co oczywiście jest takim ujęciem przeznaczonym dla bohatera męskiego). Na sam koniec powiedzmy sobie szczerze — niezależnie od stereotypów męskich i kobiecych w przypadku podkoszulka nasze mózgi działają dość prosto — ktoś pojawia się w podkoszulku wiemy już na pewno — po pierwsze że ma jakieś bohaterskie zacięcie, po drugie — jeśli podkoszulek jest biały — to kule się nie go imać nie będą, zaś jeśli podkoszulek jest czarny — cóż wtedy mamy do czynienia z bohaterem który nawet krwawiąc nie będzie dawał po sobie znać, że cokolwiek złego się z nim dzieje.
Jest kosmos jest podkoszulek — to podkoszulek z bonusem czyli z dekoltem
Kinematografia działa na zasadzie pewnych obrazów kluczy. Niekiedy doskonale zdajemy sobie z nich sprawę – niekiedy to jak bardzo skrótowy potrafi być język filmu jest dla nas sporym zaskoczeniem. Rola podkoszulka na ekranie to doskonały przykład tego jak czasem idziemy w filmach – zwłaszcza tych popularnych – na skróty. Bo oczywiście podkoszulek pojawia się – zwłaszcza w filmach historycznych czy obyczajowych też w swoim pierwotnym wydaniu. Ale wtedy zwykle bohater nie zdejmuje tylko koszuli ale biega po domu w samych gaciach i jeszcze – obowiązkowo podciągniętymi wysoko skarpetkami. Ale jakoś nigdy nie mylimy tego podkoszulka z bohaterskim. Działamy w ten prosty sposób, że czasem po prostu wiemy o bohaterach wszystko – niekoniecznie dostając o nich więcej informacji niż tylko to jak są ubrani. Te skróty niekiedy nas bawią, niekiedy nas irytują ale co najważniejsze – kiedy patrzymy na nie z boku – pokazują nam jak płynnie posługujemy się wizualnym językiem kina. Zwierz ma wrażenie, że ten słownik czasem ignorujemy – wydaje się nam że nie ma nic wielkiego ani ważnego w tym, że umiemy się tym językiem posługiwać. Dopiero kiedy wychodzimy ze świata znanego nam kina, czy w ogóle ze świata znanych nam odniesień orientujemy się jaki to trudny język i ile trzeba się nauczyć by naprawdę zrozumieć co nam filmowcy pokazują.
Trudno to nazwać klasycznym podkoszulkiem ale krój się zgadza
Jak zwierz mówił. Oglądanie wywiadów jest niebezpieczne. Prowokuje do myślenia o kinie i zastanawianiu się dlaczego wiemy, że ktoś kto stawia na wysiłek fizyczny i ratowanie świata musi się pojawić w podkoszulku. A to tylko jedna z licznych myśli jaka przyszła zwierzowi do głowy w czasie oglądania bardzo bardzo długich wywiadów z aktorami. I wiecie co zwierz bardzo wam takie wywiady poleca – siadajcie i szukajcie tych które nie są związane z promocją kolejnego projektu i koniecznością opowiedzenia tej jednej anegdoty bez której wywiad się nie liczy. Jasne one są strasznie fajne i zwierz też uwielbia je oglądać (zwłaszcza te u Grahama Nortona), ale są też te wywiady zupełnie poważne, długie kiedy okazuje się, że nawet gwiazdy kina akcji to ludzie mający ciekawe i istotne przemyślenia na temat kina i gry aktorskiej. Wiele można się z nich dowiedzieć i o wielu rzeczach można po nich myśleć. Niekoniecznie mądrze.
Rambo patrzy na zwierza z wyrzutem, że pojawił się we wpisie dopiero pod koniec
Ps: Jak zwierz pisał na Facebooku – dzisiejszy wpis jest dużo później bo zwierz skończył wczoraj w godzinach przeznaczonych na pisanie kończył pisać swoją powieść. I skończył. Widzicie zwierz jest w stanie zrobić wszystko by nie zająć się poważną pracą
Ps2: No dobra jeśli wszystko będzie zgodnie z rozpiską zwierza to jutro będzie wpis na jakiś z tych zapowiadanych tematów (dlatego nie należy zapowiadać tematów – od razu przychodzą do głowy inne pomysły)