Cóż począć z Foxcatcherem czyli zwierza dialog wewnętrzny

Zwierz obe­jrzał Fox­catch­er. Nie obe­jrzał go sam. Poza zna­jomy­mi na sali kinowej był także stary dobry kom­pan zwierza, który obe­jrzał z nim wszys­tkie filmy. To mały wewnętrzny głos (w skró­cie MWG). Mały wewnętrzny głos zwierza niekiedy wycią­ga pom­pony i tańczy kankana, niekiedy jest złośli­wy, niekiedy pod­powia­da zwier­zowi co napisać w recen­zji. Dziś właśnie opub­liku­je zwierz pier­wszą w his­torii roz­mowę z małym wewnętrznym głosem.

Steve Carell patrzy nieko­ją­co i ma sztuczny nos. W sum­ie tyle

MWG: O napisy początkowe będziemy oglą­dać Fox­catchera. Tyle nom­i­nacji do Oscarów. Yay jesteśmy w kinie.

Zwierz: Cicho mały wewnętrzy głosie, skup­my się na nar­racji będziemy musieli potem napisać recen­zję. Musimy się uważnie przyglą­dać. Jak na przykład ter­az są te sce­ny przed rozpoczę­ciem akcji gdzie pokazu­je się nam stare zdję­cia z polowań to na pewno będzie miało znacze­nie dla zrozu­mienia fabuły.

MWG: Myślisz, że w ten sposób reżyser chce nam zasug­erować, że cała fabuła powin­na być roz­pa­try­wana w kon­tekś­cie kom­plek­sów współczes­nych spad­ko­bier­ców wiel­kich rodzin ich trady­cji, ambicji, nieprzys­tawal­noś­ci a jed­nocześnie potrze­bie kon­tynu­acji? A może to tylko taki strasznie pre­ten­sjon­al­ny zabieg.

Zwierz: Mały głosie cichaj na ekranie mamy Chan­ninga Tatu­ma w poważnej roli. Zobacz jak wypy­cha szczękę do przo­du, jak chodzi niepo­rad­nie, widzisz jego fizy­czną trans­for­ma­cję. Od razu wiado­mo, że gra poważną rolę. Nawet praw­ie nie mru­ga. I zobacz jak mu się bied­nie żyje, mimo że mis­trz olimpi­js­ki. Widzisz on jest taki niepo­rad­ny. I je hamburgera

MWG:  Zjadłbym ham­burg­era. A Chan­ning… no on ma ten wzrok tęsknią­cy za rozumem… przy­pom­nij mi zwierzu dlaczego nam się Chan­ning nie podo­ba? Takie ładne chłopię, umięśnione jak zapaśnik a nasze ser­duszko nic. W ogóle on nas zawsze nic nie obchodzi. Nawet jak na ten medal swój olimpi­js­ki tak bied­nie patrzy, w tym małym mieszka­niu dwa razy od naszego większym.

Zwierz: No nic nam nie robi. Może dlat­ego, że nigdy nie wiemy czy on tylko gra taką obo­jęt­ną postać czy mu nikt nie powiedzi­ał że kręcą.  Ale spójrz! Mark Ruf­fa­lo. Zapasy będą, bo to film o zapasach. Zobacz jaki on ma inny sposób rusza­nia się niż Tatum. Miękkie ruchy takie. Spokój, doświad­cze­nie, tech­ni­ka. Tylko na te trzy­dzieś­ci parę lat które powinien mieć jego bohater nie wyglą­da. Ale i tak go lubimy. Nawet z brodą i łysinką.

MWG: Czy ta sce­na wspól­nych zapasów właśnie w pełni nie pokaza­ła nam różnic psy­cho­log­icznych pomiędzy brać­mi które przekłada­ją się na ich pode­jś­cie do zapasów oraz rywal­iza­cji. Od razu widz­imy, że jeden jest pod opoką i trenerem drugiego i są emocjon­al­nie związani ale myśli z nich to tylko jeden. Wszys­tko to w jed­nej sce­nie na samym początku fil­mu! To musi być dobre. Na pewno się ciekaw­ie rozwinie. Coś się zacznie dzi­ać. To w końcu tylko kwad­rans fil­mu. Kwad­rans fil­mu może być nudny.

Chan­ning Tatum wypy­cha pod­bródek i ma smutne spo­jrze­nie zagu­bionej isto­ty. Czyli praw­ie jak zwykle

Zwierz: Głosie nie ter­az, musimy obe­jrzeć do koń­ca. Zaraz coś się zacznie, jak­iś pełny dia­log będzie, ciekawa wymi­ana zdań. Na pewno zaraz będzie akc­ja.  O spójrz głosie Steve Carell! On ma nom­i­nację do Oscara! Przyjrzyjmy się jego grze.

MWG: Czy tylko ja widzę jak bard­zo sztuczny jest ten nos? Jak­by on nie tyle nie chci­ał zmieni­ać wyrazu twarzy co nie mógł.

Zwierz: Bo on gra ocza­mi, ma spec­jal­nie być takim psy­chopatą, budz­ić obrzy­dze­nie. Zobacz jak mówi.  Spec­jal­nie tak z pauza­mi. Żebyśmy wiedzieli, że z nim coś jest nie tak.

MWG: Ej wszyscy w tym filmie tak mówią. Pół zda­nia mniej a  była­by to pro­dukc­ja niema.

Zwierz: No ale Carell to tworzy przed nami bohat­era, który jest psy­chicznie niesta­bil­ny, spójrz jak łyp­ie, jaki odpy­cha­ją­cy ma ten nochal.

MWG: Myślisz że było­by fajnie gdy­by mu ten nos nagle w połowie sce­ny odpadł?

Zwierz: Głosie! Naprawdę! To jest poważ­na rola akto­ra kome­diowego, poza tym spójrz na jego bohat­era znamy go zaled­wie od kilku min­ut a ile o nim wiemy. Właś­ci­wie wszys­tko już nam powiedziano.

MWG: O jego kon­flik­cie z matką, która go oczy­wiś­cie nie kocha i nie poważa tak jak­by chci­ał, o jego braku tal­en­tu i olbrzymich ambic­jach i chy­ba jak­iś homosek­su­al­nych cią­go­tach do naszego niezbyt lot­nego zapaśni­ka. Poza tym filatelista, filantrop, orni­tolog. Jasne że coś z nim jest poważnie nie tak.

Zwierz: Właśnie orni­tolog. Stąd tyle zbliżeń na wypchane ptaki

MWG: I fig­ur­ki lisów. Lisy są ważne. Bo to łapacz lisów. Lisy są ogól­nie spoko.

Akc­ja bieg­nie wartko. Cza­sem ktoś np w jed­nej sce­nie stoi a w drugiej siedzi

Zwierz:  Nie kon­cen­truj się na lisach zaw­iązu­je się kon­flikt tragiczny.

MWG: Sekund­kę ale tak praw­ie bez dialogów, bez dra­maty­cznych zwrotów akcji, tak mimochodem?

Zwierz: Coś w tym sty­lu, ale spójrz głosie to jest ta sce­na w której zadzierz­ga się kon­flikt bo tu nasz filantrop orni­tolog widzi że dla naszego zapaśni­ka ważniejszy jest brat.  Zaś nasz smut­ny mało lot­ny bohater zapaśnik chce tylko być kochany i prag­nął­by wyjść z cienia bra­ta. Brat ogól­nie jest spoko, opiekuńczy taki.

MWG: Zwierzu?

Zwierz: Tak głosie?

MWG; Dlaczego dialo­gi w tym filmie są takie bez­nadziejne.  Nic w nich nie ma. Cią­gle się pow­tarza­ją. Nie są ciekawe. Jest praw­ie połowa fil­mu i nikt jeszcze nic nie powiedzi­ał nic nor­mal­nie. W sum­ie jak­by był tylko jeden dia­log „Co u ciebie?” ‘Wszys­tko w porząd­ku” „A u ciebie” „U mnie też wszys­tko OK”. Ja wiem, że ludzie tak roz­maw­ia­ją i że jeden z bohaterów jest introw­er­ty­czny, ale jak­by jakaś odmi­ana…. Ktoś by jakieś pełne zdanie sformułował…

Zwierz: Oj głosie, prze­cież musimy przyjąć że taki jest styl reży­sera, ewen­tu­al­nie sce­narzys­ta trochę zas­pał i złożył sce­nar­iusz z pię­ciu ostat­nich rozmów tele­fon­icznych z dalekim kuzynos­t­wem. Ale przede wszys­tkim to jest film gdzie napię­cie rodzi się w sce­nach wycis­zonych, w tych inten­sy­wnych spo­jrzeni­ach. Spójrz jak Carell się patrzy na Tatu­ma, spójrz na stroskane spo­jrze­nie Mar­ka Ruf­fa­lo, spójrz jak Tatum rozglą­da się jak­by zas­tanaw­iał się czy w ogóle on gra w tym filmie. Na te drob­ne sce­ny napięć bez słów, nie może­my być prymi­ty­wni i oczeki­wać że wszys­tko będzie w dialo­gach. Naprawdę głosie spodziewałam się po tobie więcej.

MWG: No dobrze zwierzu, rozu­miem ale sko­ro nic nie ma w dialo­gach, a sto­sun­ki między bohat­era­mi są tak jas­no i prze­jrzyś­cie wyłożone, to co my jeszcze robimy w kinie.

Zwierz: Czekamy aż wydarzenia zaczną się kumu­lować prowadząc do oczy­wis­tej tragedii, której obe­jrze­nie sprowadzi na nas reflek­sję i kathar­sis. A  poza tym zapła­cil­iśmy za bilet i wysiedz­imy do koń­ca. A w ogóle nie filo­zo­fuj bo prze­gapisz przemi­anę bohat­era pod wpły­wem tego dzi­wnego tren­era. No i jest ważny dia­log. Okazu­je się że bohat­era granego przez Carel­la nigdy nikt nie lubił. Nigdy byśmy się tego nie domyślili.

MWG: No widzę, bard­zo wiele scen widzę. W ogóle dlaczego w tym filmie jest tak dużo scen i tak mało się dzieje. Siedz­imy, siedz­imy, gadamy a tu nic. Ja bym połowę scen wyciął bo nie dzieje się nic ciekawego, nic nie wnoszą do fabuły, nie budu­ją postaci. Tak po pros­tu są.

Zwierz: Jak to nic ciekawego. Prze­cież widzisz że tren­er jest dzi­wny, zobacz jak Carell robi pauzę po praw­ie każdym słowie które wypowia­da, spójrz jak się sce­ny nie kończą tylko uję­cia trwa­ją i trwa­ją i trwa­ją. Spójrz jak on nien­aw­idzi mat­ki, jej koni, spójrz na pta­ki które prze­latu­ją przez niebo. Spójrz jak ludzie bie­ga­ją po lesie. Spójrz jak oni zabier­a­ją stat­uet­ki koni z pomieszczenia w których były wcześniej nagrody w zawodach dla koni. Tyle akcji! A ty narzekasz!

MWG: O tych koni­ach to musimy wspom­nieć, bo naczel­na cza­sop­ism hip­picznego, która siedzi obok nas o mało nie dostała zawału. Ludzie powin­ni ostrze­gać, że w filmie może się pojaw­ić opinia rażą­ca wiel­bi­cieli hippiki.

Zwierz: Żaden wiel­bi­ciel koni nie ucier­pi pod­czas tego seansu?

MWG: Coś w tym sty­lu. Ale czy nie myślisz zwierzu, że ta kon­frontac­ja hodowa­nia koni z zapasa­mi to taki niesamow­ity skrót kon­frontacji kul­tu­ry wysok­iej i tej może nie niskiej ale ugrun­towanej z czymś bard­zo cielesnym czy bar­barzyńskim, zaś same zapasy są sposobem naszego mil­ion­era na pewne odcię­cie się od rodzin­nej spuś­cizny, od mat­ki a jed­nocześnie osiąg­nię­cia czegoś na przekór rodzin­nej trady­cji nawet jeśli miało­by się to opier­ać na abso­lut­nym kłamst­wie, że jest w stanie kogoś trenować czy wygrać jakieś zawody.

W filmie są też zapasy. Nie za dużo ale trochę.

Zwierz: Mądrzysz się głosie a tym­cza­sem zapasy to bard­zo szla­chet­ny sport jeden z najs­tarszych ist­nieją­cych i nikt kto zas­tanaw­ia się nad his­torią sportu nigdy by się o nich źle nie wyrażał. No ale nie dekon­cen­tru­jmy się głosie, bo coś nam umknie. Np. przemi­ana bohat­era, sko­ro nie ma akcji to musi zachodz­ić przemi­ana bohatera.

MWG: Chodzi o to, że zmienił fryzurę?

Zwierz: No w sum­ie tak… I to nawet dwa razy – najpierw na far­bowaną kokain­ową a potem na krótko przys­trzyżoną sportową. Dobrze że kino ma fryzurę na każdą przemi­anę psy­cho­log­iczną bohat­era.  No ale dość o fryzu­rach. Naresz­cie mamy jakieś zawody.

MWG: Dlaczego oni wszyscy tak źle w tych stro­jach wyglądają?

Zwierz: Głosie nie kon­cen­truj się na tym jak kto wyglą­da w stro­ju zapaśni­ka tylko na dra­ma­cie. Np. zobacz nasz zawod­nik  prze­grał i zżera wszys­tko co ma pod ręką

MWG: Ale dlaczego nie je czeko­lad­owego cias­ta widelcem?

Zwierz: Głosie jaki ty przyziem­ny jesteś. Zobacz jaka dobra sce­na nie może sobie poradz­ić z sytu­acją w której się znalazł. Jest zły na bra­ta i zły na swo­jego tren­era. To go niszczy wewnętrznie, a to taki zagu­biony człowiek. Nie jest ci choć trochę żal Chan­ninga Tatu­ma? No spójrz glosie jak on smut­no na nas patrzy tymi swoi­mi oczka­mi Jak sobie czółko o lus­terko pokaleczył. No jaki bied­ny jest. No niech go ktoś przytuli

MWG: Mark Ruf­fa­lo go przy­tuli. Ma brodę i łysinkę więc ofer­u­je ciepło i zrozu­mie­nie. Plus była sce­na gdzie był miły dla swoich dzieci. To nam też pod­powia­da jaki jest jego charak­ter.  Ogól­nie możesz mi zwierzu wyjaśnić dlaczego Steve Carell jest nomi­nowany za rolę pier­ws­zo­planową sko­ro pier­ws­zo­planową rolę gra Chan­ning Tatum?

Zwierz: Oj głosie głosie, czy Chan­ning Tatum ma sztuczny nos? Nie ma. Czy gra rolę sprzeczną z jego doty­chcza­sowym wiz­erunk­iem ekra­nowym? Umi­arkowanie bo intelek­tu­al­istów nigdy nie grał. Czy jest taki niepoko­ją­cy że moż­na odliczać kole­jne kwad­ranse fil­mu jego niepoko­ją­cym krok­iem, spo­jrze­niem a nawet truchtem? Nie. Cóż z tego, że aktor stanowi cen­tral­na postać fil­mu i punkt odniesienia dla wszys­t­kich innych. Stat­uet­ki dla aktorów ze sztucznym nosem!

Mark Ruf­fa­lo aku­rat gra doskonale. Lubimy cię Mark nawet z łys­iną i brodą

MWG: Zwierzu bo my tak z dwie godziny siedz­imy w tym kinie. Myślisz zwierzu że coś się zacznie dzi­ać. Bo ja jestem głod­ny, zmęc­zony i nieco zirytowany.

Zwierz: To nie jest film w którym się coś dzieje, to jest film w którym sce­ny mają wydźwięk sym­bol­iczny – spójrz jak on np. wypuszcza konie z zagrody, jak one bieg­ną. Bieg­nące konie zawsze coś sym­bol­izu­ją i pta­ki lecące na połud­nie, albo na północ.  Ogól­nie przy­ro­da jest niesły­chanie sym­bol­icz­na. Na przykład zima. Zim­na i śmierć

MWG: Zwierzu ja się trochę nudzę, znam his­torię, wiem jakie są relac­je między bohat­era­mi, dialogów nie ma, sce­ny są strasznie, strasznie długie, wszyscy na ekranie zachowu­ją się jak­by ludzkość przed każdą czyn­noś­cią musi­ała zro­bić pauzę. Zwierzu czy ja jestem głupim głosem,  że nie rozumiem.

Zwierz: Oj glosie, głosie wyda­je mi się, że może­my dać się zła­pać w pułap­kę. Bo jak powiedzieć na głos, ze jed­nak nie uwiódł nas praw­ie całkow­ity brak dialogów, urwane sce­ny, długie uję­cia i ta nieru­choma twarz Steve Carel­la. Powin­niśmy udać zaskoc­zonych, ujawnić ile da się wyciągnąć ze sportu w kinie, pokazać że rozu­miemy psy­cho­log­iczne niuanse sto­sunków między bohat­era­mi. Jeśli tego nie zro­bimy ktoś może uznać że jesteśmy głupi.

MWG: To co mamy kła­mać, że niuan­sów nie ma, że są w tym filmie sce­ny tak oczy­wiste, że gdy­by ktoś zdzielił­by nas sce­nar­iuszem (zapewne cienkim) po głowie było­by to bardziej sub­telne, że film jest iry­tu­ją­cy w swoim ucieka­niu do scen, które właś­ci­wie nic nie wnoszą, bo zarówno relacji między bohat­era­mi jak i samej his­torii star­cza tak na 45 minut.

Zwierz: My tu tak gadu gadu a film się właś­ci­wie skończył.  Zobacz wszys­tko tak strasznie bez napię­cia, bez uczu­cia, bez emocji. Nawet puen­ta płas­ka taka.  To co mamy napisać? Że rozu­miemy o co chodz­iło ale nam się nie podobało? Co mamy zro­bić głosie.

Amerykańs­ka fla­ga, sub­tel­nie przy­pom­i­na nam raz na jak­iś czas o Amerykańskim kon­tekś­cie całej sprawy. Amer­i­ca. States

MWG: Możesz zacy­tować głos,  uwa­ga będzie cytat dla zwierza „ Ten film jest kosz­marnie nud­ny i pre­ten­sjon­al­ny i mimo niezłych ról aktors­kich nic nie jest w stanie zmienić fak­tu, że opowiedziana w nim his­to­ria ma psy­cho­log­iczną głębię spo­jrzenia Chan­ninga Tatuma”

Zwierz: Oj ostro głosie. Ostro. Nud­no było ale jed­na czy dwie sce­ny dają się obronić.

MWG: OK to powiedz szcz­erze. Podobało ci się zwierzu czy nie?

Zwierz: Nie

MWG: Mnie też nie.

Zwierz: Oj głosie głosie to nie pozosta­je nam nic innego tylko iść do domu i napisać złośli­wą recenzję.

MWG: A po drodze to bym sobie zjadł ham­burg­era, mam na niego ochotę od pier­wszej sceny

Zwierz: Ja też głosie, ja też.

Po każdym sean­sie powinien przy­chodz­ić Ruf­fa­lo i przy­tu­lać zaw­iedzionego widza

Jak widzi­cie glos i zwierz dochodzą cza­sem do porozu­mienia. Zwierz nie ma dużo więcej do doda­nia poza tym, że nie ma zielonego poję­cia skąd taki grad nom­i­nacji do nagród i pochwał pod adresem fil­mu. To jest jed­na z tych pro­dukcji która po pros­tu widza den­er­wu­ją głown­ie tym że mar­nu­ją dobrą his­torię na śred­ni film. No i zdaniem zwierza zde­cy­dowanie najlepiej gra tu Mark Ruf­fa­lo. A ter­az może­cie powiedzieć zwier­zowi że jest głupi i się nie zna. W sum­ie nie będziecie pierwsi

Ps: Jeśli nie intere­su­ją was wewnętrzne dialo­gi zwierza to zwierz ma dla was wpis poświę­cony Różni­com w zarobkach aktorów i aktorek w Hol­ly­wood. Zwierz zas­tanaw­ia się nad przy­czy­na­mi zjawiska.

Ps2: Chy­ba pier­wszy raz w życiu zwierz tak wcześnie zobaczył tak wiele z nomi­nowanych do Oscara filmów. Dys­try­b­u­torzy nadal robią nam kuku ale trze­ba przyz­nać że w tym roku więk­szość Oscarowych filmów wchodzi przed Oscarami.