Wszystko jeszcze przed nimi czyli o ostatnim sezonie “Grace i Frankie”

Nie ukry­wam — zawsze zna­j­dowałam zabawnym, że najdłuższym seri­alem Net­flixa nie była żad­na z ich dużych sen­sacyjnych pro­dukcji, ani pro­gramów reklam­owanych na każdym rogu ale „Grace i Frankie” — kome­dia o dwóch starszych kobi­etach, które musi­ały się nauczyć żyć razem po tym jak ich mężowie zde­cy­dowali się w końcu szukać szczęś­cia — też razem. Oczy­wiś­cie trud­no nazwać ten ser­i­al nis­zowym — obec­ność w obsadzie Jane Fondy i Lily  Tom­lin od początku gwaran­towała zain­tere­sowanie widzów. Co nie zmienia fak­tu, że przez sie­dem sezonów mogliśmy oglą­dać pro­gram, który cały czas skła­ni­ał nad do reflek­sji — dokąd wiedzie dro­ga Grace i Frankie.

Nie ukry­wam — bałam się trochę zakończenia tego seri­alu — nie po to człowiek inwes­t­u­je tyle uczuć i emocji w komedię by potem się­gać dynam­icznie po chus­tecz­ki. Z drugiej strony — całą potęgą seri­alu było banal­i­zowanie pomiędzy rzecza­mi poważny­mi a dow­cip­ny­mi. Ostate­cznie zarówno Grace jak i Frankie wiele musi­ały prze­jść. Nie da się też ukryć, że twór­cy zad­bali o to byśmy nie zapom­nieli, że nawet jeśli człowiek czu­je się mło­do to niekoniecznie zawsze w swo­jej siód­mej czy ósmej dekadzie życia rzeczy­wiś­cie jest w stanie żyć tak jak chci­ał. Cza­sem na drodze stoi rodz­i­na, cza­sem własne ciało. To wszys­tko zawsze czyniło ser­i­al trochę słod­ko gorzkim, co nie zmienia fak­tu, że wcale nie chci­ałam by zakończe­nie było takie real­nie smutne. Ostate­cznie, sko­ro Grace i Frankie tyle na siebie czekały to wydawało się niespraw­iedli­woś­cią, by którakol­wiek z nich miała zostać sama.

GRACE & FRANKIE. (L to R) JANE FONDA as GRACE and LILY TOMLIN as FRANKIE in GRACE & FRANKIE. Cr. Suzanne Tenner/NETFLIX © 2022

Finałowy sezon — w którym sporo się dzieje, trochę idzie w kierunku tego pyta­nia — czy którakol­wiek z naszych bohaterek poradz­iła­by sobie sama. Po kilku sezonach mniejszych czy więk­szych przeko­marzań, obie doszły bowiem już do tego momen­tu, kiedy wiedzą — są sobie potrzeb­ne — to co je łączy to po pros­tu czys­ta miłość, dzię­ki której są w stanie staw­ić czoła wszys­tkiemu, ale też — co ważne, zawal­czyć o siebie. Bo obie, nieza­leżnie od tego, że jed­na jest nieco sza­lona a dru­ga prze­bo­jowa — nie raz znalazły się w sytu­acji, gdy nie były w swoim życiu najważniejsze. Ten punkt wyjś­cia nie znaczy, że nasze bohater­ki się dow­cip­nie nie posprzecza­ją, czy nie będą miały innych wiz­ji, jak przewieść cały worek leków przez meksykańską granicę, ale pewne rzeczy są już pewne. Choro­by, roz­wody, kłopo­ty z dorosły­mi dzieć­mi — nic im nie stanie na przeszkodzie. No chy­ba, że będzie to przeszko­da ostateczna.

I tak ostat­ni sezon zabiera nas trochę na reflek­sję o śmier­ci — i tej włas­nej i oso­by najbliższej. Przyglą­damy się temu co przed śmier­cią moż­na zro­bić czy moż­na się z nią pogodz­ić, i czy może — wiedząc kiedy nade­jdzie człowiek nie czu­je się lep­iej. Nawet jeśli datę zgonu wyz­nacza nie lekarz, ale nieco chao­ty­cz­na wróż­ka. Czy te przewidy­wa­nia się spełnią? Nie chcę nic zdradzać, ale podo­ba mi się kierunek, w którym pos­zli nasi twór­cy w ostat­nim odcinku. Miałam wraże­nie, że mrugnęli do nas widzów, dając nam do zrozu­mienia, że doskonale wiedzą, jak moż­na było­by zakończyć ser­i­al bard­zo real­isty­cznie, ale tego nie chcą. I nie sposób się z nimi nie zgodz­ić — Grace i Frankie nie zasługu­ją na real­izm, zasługu­ją na coś więcej — dokład­nie na taką wiz­ję ich przyszłoś­ci, która od zawsze wydawała się nam oczywista.

GRACE & FRANKIE. (L to R) SAM WATERSTON as SOL BERGSTEIN and MARTIN SHEEN as ROBERT HANSON in GRACE & FRANKIE. Cr. Suzanne Tenner/NETFLIX © 2022

Jed­nocześnie — mimo pewnego eskapiz­mu, ser­i­al nie zapom­i­na, że mówi o osobach, które powoli zbliża­ją się do koń­ca swo­jego życia czy sprawnoś­ci. By pokazać co bohaterów może czekać dalej korzys­ta­ją z wątku Sola i Rober­ta — gdzie pojaw­ia się zupełnie real­isty­cz­na obawa związana z luka­mi w pamię­ci. Nie wiem, jak jest w waszym przy­pad­ku, ale dla mnie wszys­tkie choro­by związane z zapom­i­naniem, są zawsze straszne — być może dlat­ego, że tak bard­zo polegam na swo­jej pamię­ci. W każdym razie twór­cy pod­chodzą do tego wątku z wyczu­ciem, może nawet z pewną nadzieją, odnośnie do przyszłoś­ci — ale wciąż — nie dając nam zapom­nieć, że cza­sem nie ma prostego „dłu­go i szczęśli­wie”. Przy czym jestem wdz­ięcz­na, za to w którym momen­cie twór­cy ury­wa­ją wątek – pozostaw­ia­jąc nas z pewny­mi przeczu­ci­a­mi, ale nie idąc na łatwiz­nę. Wiele jest pro­dukcji o starszych osobach, które zna­ją tylko jeden sposób zakończenia takich wątków.

Nieco byłam zaskoc­zona tym jak twór­cy skończyli wąt­ki dzieci naszej głównej czwór­ki. Zawsze lubiłam to co dzi­ało się w tle, uważałam, że ser­i­al zarysował kil­ka fan­tasty­cznych, trochę pogu­bionych postaci, dorosłych dzieci dwóch zupełnie różnych małżeństw. Jed­nak w tym ostat­nim sezonie miałam poczu­cie, że trochę ser­i­al gna by wszyscy dostali jak­iś przeło­mowy moment, ale w sum­ie przy tych młod­szych ludzi­ach niekoniecznie widzi jakieś ciekawe puen­ty. Jedyne co mi się w tych wątkach naprawdę podobało, to jed­na sce­na, w której Grace i Robert roz­maw­ia­ją z córka­mi i wszyscy ori­en­tu­ją się, że byli straszną rodz­iną, w której każdy nie radz­ił sobie z emoc­ja­mi. Trud­no napisać taką rodzin­ną roz­mowę, żeby była jed­nocześnie szcz­era emocjon­al­nie i zabaw­na a tu wyszło idealnie.

GRACE AND FRANKIE — (L to R) Baron Vaughn stars as Bud and Ethan Embry as Coy­ote in episode 1 of GRACE AND FRANKIE, sea­son 7. Cred­it: Ali Goldstein/©NETFLIX 2021

Poza tym, cóż – „Grace i Frankie” pozosta­ją niezmi­en­nie – nawet w tym ostat­nim sezonie seri­alem uroc­zo chao­ty­cznym. Takim, który miewa słab­sze i lep­sze momen­ty i odcin­ki, który zawsze z niezwykłą wprawą łączył absurd i rzeczy jak najbardziej życiowe. Dzię­ki dłuższej niż fil­mowa fab­ule (bo ostat­nio filmy o osobach starszych stały się pop­u­larniejsze) udało się trochę wyjść z his­torii o dwóch zabawnych, bo tak różnych od siebie przy­jaciółkach. Ser­i­al zawsze nieźle sobie radz­ił z tymi reflek­s­ja­mi o tym czy współczes­ny świat jest w ogóle dos­tosowany do osób starszych, im dalej w las zadawał też coraz częś­ciej pytanie – ile ma się w życiu do zaryzykowa­nia, kiedy cza­su na błędy jest coraz mniej. A jed­nocześnie – to ostat­nia chwila by nadro­bić to co odkładało się na później i na co się nigdy nie miało odwagi.

Ta dro­ga przez kil­ka sezonów seri­alu jest dla mnie niezwyk­le ciekawa. Także dlat­ego, że zmieni­ały się nie tylko postaci, ale też same aktor­ki. W ostat­nim sezonie zobaczy­cie Jane Fondę już w siwych włosach – aktor­ka zde­cy­dowała, że więcej nie będzie ich far­bować. Sama zresztą skutecznie namówiła połowę obsady tego seri­alu, by brała z nią udzi­ał w protes­tach mają­cych zmusić władze do dzi­ałań prze­ci­wko zmi­anom kli­maty­cznym. Niemal pół obsady tego seri­alu, łącze­nie z samą Jane ma zdję­cia w kaj­dankach. Mam wraże­nie, że dzię­ki tej pro­dukcji wszyscy mieli trochę dobry moment swo­jego życia. Jest to dla mnie też jakieś wspom­nie­nie po tym jak Net­flix bard­zo starał się pokazy­wać rzeczy, którym zielonego światła nie dało­by wiele ogóln­o­dostęp­nych telewiz­ji. Bo to nie jest ser­i­al o młodych ludzi­ach, choć spoko­jnie może trafi­ać do młodych (im szy­b­ciej człowiek się przekona, że nigdy do koń­ca życia nie oga­r­nie tym lep­iej dla niego). Nie mogę się pozbyć przeczu­cia, że dziś ten ser­i­al może i by pow­stał, ale nie dostał­by tylu sezonów na przeprowadze­nie swo­jej opowieści.

GRACE & FRANKIE. (L to R) BROOKLYN DECKER as MALLORY, JOSH COOKE as DAN and JUNE DIANE RAPHAEL as BRIANNA in GRACE & FRANKIE. Cr. Cour­tesy of Netflix/NETFLIX © 2022

Najbardziej wzrusza­jącą sceną tego ostat­niego sezonu, był dla mnie moment, w którym Grace i Frankie patrzą na obraz, który ma je przed­staw­iać. Tak jak widzi i zawsze widzi­ała je Frankie. I rzeczy­wiś­cie obie tam są dokład­nie takie jakie się widzą i takie jak zawsze były. Wtedy kiedy porzu­cali je mężowie, kiedy się kłó­ciły, zakładały kole­jne biz­nesy, zakochi­wały się, bały i prze­my­cały dra­gi przez granicę z Meksykiem.  Kiedy patrzy się na tą scenę człowiek bard­zo szy­bko rozu­mie cały ser­i­al, rozu­mie te ciągłe mocow­anie się z włas­nym życiem i ciałem, z rzeczy­wis­toś­cią starzenia się i umiera­nia. Bo na obra­zie są dwie kobi­ety, ale wcale nie są stare. Tak jak­by wiek był tylko przykry­wką skry­wa­jącą dwie zupełnie młode kobi­ety, które wciąż szuka­ją swo­jego miejs­ca w świecie, popeł­ni­a­ją błędy, i chcą czegoś więcej i więcej, nawet jeśli dokład­nie nie wiedzą czego.