?
Hej
Zwierz pisał już na ten temat ale ponieważ pisał o tym w czasach kiedy zajmował się sprawami na swoim blogu dość pobieżnie postanowił podjąć problem jeszcze raz. Zwłaszcza, że ma dziś nieco inna perspektywę. Otóż dwa lata temu zwierz pisał o klątwie Pottera — czyli o wciąż nie udanych próbach zekranizowania innej powieści młodzieżowej tak by osiągnęła sukces podobny temu jaki miała ekranizacja sagi J.K. Rowling. Trzeba bowiem przyznać, że przynajmniej od kilku lat wydaje się, że każda nawet pozornie absolutnie pewna próba przyciągnięcia do kin widowni w ten sam sposób jak to poczyniono w przypadku Pottera okazuje się klęską.
Potter może czuć się osamotniony — w świecie filmu sukces tego cyklu jest nieco odosobniony
Zacznijmy od tego co oczywiste — spośród wszystkich ekranizacji powieści przeznaczonych przede wszystkim dla młodzieży największy po Potterze sukces odniósł Zmierzch. Jednak problem ze Zmierzchem jest taki, że nigdy nie dorówna Potterowi z jednego prostego powodu — jest przeznaczony dla dziewcząt. Histeria jaką wyzwala ta prawdę powiedziawszy dość szkodliwa historia obejmuje jedynie nastolatki tudzież bardzo zdesperowane kobiety w średnim wieku. Mimo prób nie udało się zainteresować tym romansem chłopców co z punktu widzenia marketingowego oznacza że Zmierzch przy całym swoim sukcesie to jednak zdecydowanie za mało. Zwierz czyni tą uwagę na początku by nie zostać posądzonym że o Zmierzchu zapomniał — nie zapomniał ale uważa, że nie ma tu do końca zastosowanie określenie — adaptacja książki młodzieżowej, bo zmierzch nie jest kierowany do młodzieży jako takiej ale do dziewcząt.
Problem ze zmierzchem jest taki, że z roku na rok więcej osób go nie obejrzy niż obejrzy
Co do pozostałych ekranizacji to wydaje się, że klęskę poniosło wszystko — niezależnie od tego jak bardzo się starano ile środków włożono i najważniejsze jaki wybrano materiał do ekranizacji. Tu z resztą zwierz musi powiedzieć, że klątwa wydaje się absolutnie bezlitosna. Fakt, że posiadająca wszystkie niezbędne cechy by stać się wielkim hitem Narnia poległa w spotkaniu z kinem ( pierwsza część przyniosła co prawda wielkie dochody ale pozostałe dwie okazały się zdecydowanie nie dochodowe — do tego stopnia, że produkcję przejęła inna wytwórnia ponieważ Disney zrezygnował z dalszego wspierania projektu). Poległy też mniej znane ale w Anglii bardzo lubiane Mroczne Materie. To dziwne bo zwierz oglądając film miał wrażenie, że naprawdę nie wiele mu brakuje — był zachwycający jeśli chodzi o efekty specjalne, miał bardzo ciekawe dekoracje i nie najgorsze aktorstwo. Nie mniej Złoty Kompas nie doczekał się kontynuacji co czyni go filmem właściwie bezwartościowym bo jego akcja nie ulega rozwikłaniu ( zostaje zawieszona w oczekiwaniu na następne części). Zwierz nigdy też do końca nie zrozumiał braku kontynuacji ekranizacji ” Serii Niefortunnych Zdarzeń” — pierwszy film oparty nie o jedną ale o trzy pierwsze książki był świetnie obsadzony, dobrze się go oglądało i trzeba przyznać miał potencjał. Zwierz podejrzewa, że zadecydował tu jednak fakt, że była to produkcja nieco odbiegająca od tego co można nazwać tradycyjnym kinem rodzinnym.
Być może kinematografia nie była jeszcze gotowa na film, w którym fascynacja gramatyką jest zła
Oczywiście zwierz wymienił tylko te tytuły które miały szanse by się przebić, a właściwie powinny odnieść sukces biorąc pod uwagę sukces książek. Poza tym kino młodzieżowe zaliczyło ostatnio mnóstwo wpadek związanych przede wszystkim z tym, że wybierano powieści tylko pod względem potencjalnego podobieństwa do Pottera. Najbardziej spektakularnie poległ Eragon co raczej nie dziwi biorąc pod uwagę fakt, że powieść na podstawie której powstał była bardzo marna i jej sukces wynika wyłącznie z olbrzymiego wysiłku włożonego w promocję książki młodego autora. Podobnie kroniki Spiderwick czy Ciemność rusza do Boju — powieści na podstawie których powstały filmy nie cieszyły się wystarczającą sławą by fani rzucili się do kin bez zastrzeżeń. Zaś ci którzy pojawili się w kinach licząc na coś na kształt Pottera srodze się zawiedli.
Mroczne materie były niegroźnym filmem któremu niestety zaszkodziły chyba kontrowersje religijne których w filmie właściwie nie było ani śladu
W sumie spośród filmów kierowanych mniej więcej do tej samej grupy wiekowej największym sukcesem może się pochwalić ( obok Narani która jest jednak o tyle osobną kwestią, że jednak to jest Narnia) ekranizacja powieści o Percym Jacksonie — synu boga Posejdona — bo przynajmniej doczekała się zapowiadanej drugiej części, co choć może się wydawać śmieszne jest sporym sukcesem w świecie gdzie ekranizuje się prawie wyłącznie pierwsze tomy ( tworząc mnóstwo filmów które w sumie się nie kończą). Nie mniej w tym przypadku problem polega na tym, że film znacznie odbiega od książki która jest zdecydowanie kierowana do dzieci dużo młodszych niż film. Z resztą wydaje się, że ponownie — działa tu efekt Pottera — im bardziej mroczne stawały się filmy o angielskim czarodzieju o tym doroślejszą widownię postanowiono walczyć. Niestety jak na razie bez większego sukcesu — adaptacja powieści dla nieco starszej młodzieży — jestem Numerem 4 ( gdzie magię zastąpiono obcą technologią) była jednym z bardziej bezdusznych filmów jakie zwierz miał okazję oglądać.
Percy Jackson może być z siebie dumny — nie każda książka dostaje szansę na drugi film. Choć z książką ta ekranizacja ma niewiele wspólnego
Zwierz nie czyni tej wyliczanki zupełnie przypadkowo. Otóż wydaje się, że tym razem producenci mogą w końcu klątwę przełamać. Po ostatniej ekranizacji Pottera, i kończącym się już Zmierzchu pozostaje w rynku nader atrakcyjna dziura. Dziura która aż prosi się o zapełnienie czymś co pozwoli nie stracić przynoszącej olbrzymie zyski widowni. Tym razem wybrano Igrzyska Śmierci (po angielsku nieco mniej oczywisty tytuł Hunger Games). Teoretycznie książka ma wszystko co powinna ( pomijając fakt że ma więcej niż jeden tom) — przede wszystkim nie traci się dziewcząt bo główną bohaterką jest dziewczyna. To odmiana po całym cyklu filmów koncentrujących się przede wszystkim na głównych postaciach męskich — wyraźnie ktoś poszedł po rozum do głowy i zorientował się, że pierwszoplanowy bohater męski zawsze będzie przegrywał z Potterem. Druga sprawa to fakt, że co prawda w powieści nie ma magii ale dzięki umieszczeniu akcji w nieodległej post apokaliptycznej przyszłości dostajemy historię dziejącą się w bardzo innym świecie niż ten nam znany — to zawsze dobrze robi opowiadanym historiom kiedy elementy znane i nie znane łączą się ze sobą ( największym plusem Pottera jest fakt, że sugeruje iż obok nas istnieje świat o którym nie mamy pojęcia). Trzecia sprawa to sam pomysł fabularny gdzie jest miejsce na postacie męskie i żeńskie ( naszej dzielnej bohaterce partneruje jednak chłopak) ale nie jest to romans. No i najważniejsze — to czego brakuje większości powieści przenoszonych na ekrany — dość dramatyczny pomysł na główny zrąb akcji. Innymi słowy wydaje się, ze może to być film, który pozwoli przełamać Potterowską klątwę.
Bohaterka Igrzysk Śmierci idzie walczyć o młodą widownię. Ciekawe czy wygra
Zwierz książki jeszcze do końca nie przeczytał ( czytelnicy proszą o recenzję więc ją po lekturze dostarczy) ale od razu widać że Potter to nie jest. I tu chyba właśnie zwierz widzi najciekawsze zjawisko. Żadna książka wydana ostatnimi laty dla młodzieży nie odniosła sukcesu Pottera podobnie jak film — wydaje się więc że realizatorzy poszli krótszą drogą decydując się bardziej przychylić się do tej grupy dziewcząt które albo są w stanie przerzucić się ze Zmierzchu na cokolwiek innego albo, te które czują się przez Zmierzch odstawione na bok bo np. mają tyle rozumu w głowie by nie dostawać obsesji na punkcie średniego romansu. Ale oznacza to, że wciąż do zagospodarowania pozostaje jedna bardzo szeroka grupa czyli nastoletni chłopcy. Jedną z podstawowych zalet Pottera była jego bezpłciowość — oczywiście dziewczęta szalały bardziej, bo dziewczęta zawsze szaleją bardziej ale chłopcy nie musieli się wstydzić oglądania filmu. Zmierzch wykluczył ich właściwie zupełnie, Igrzyska śmierci dają im szansę — chociaż ponownie — raczej jest to książka przemawiająca w swojej konstrukcji do dziewcząt. Teoretycznie nic w tym dziwnego — popkultura ze swojej natury woli się podlizywać kobietom a nie mężczyznom ( mimo całego seksizmu, popkultura jest zdecydowanie bardziej kobieca niż męska). Ale wydaje się, że uruchomienie fanów wśród chłopców mogło by zaowocować sukcesem na nieporównywalną skalę. Zwłaszcza, że zajmujące dotychczas tą widownię ekranizacje komiksów stają się ostatnio co raz mniej kierowane do widza nastoletniego a co raz bardziej stają się filmami dla dorosłych.
A może w tym słowie kryje się odpowiedź na pytanie co kultura popularna robi z chłopcami
Oczywiście może zwierz i producenci popełniają błąd — może kino dla nastolatków nie ma już racji bytu. Powiedzmy sobie szczerze — kino familijne nie jest w najlepszym stanie, a nawet gdyby było to zabija je schematyczność — co jest tym trudniejsze, że dzieci powinny oglądać filmy lepsze niż dorośli a nie gorsze. To znaczy ta sama zasada obowiązuje książki dla dzieci — książki dla dzieci powinny być jak najlepsze a przynajmniej powinno się dzieciom czytać jak najlepsze książki ( nie mylić tego słowa ze słowem — ambitne). Nie mniej zwierz nie neguje potrzeby istnienia takiego kina. Co innego filmy dla nastolatków, które albo są wymienionymi tu próbami powtórzenia sukcesu Pottera, albo dzieją się w amerykańskim liceum i bardzo rzadko wychodzą poza pewien dobrze znany schemat ( a jeśli wychodzą tak jak świetne Easy A to trzeba się zastanowić czy to naprawdę film dla nastolatków). Innymi słowy czy dzisiejszy nastolatek naprawdę potrzebuje swojej własnej kinematografii? Albo zadając pytanie inaczej — czy to nie jest tak, ze dziś cała kinematografia jest dla nastolatków? Serio zwierz nie pamięta kiedy ostatnio oglądał film o którym pomyślał, że to film dla dorosłych — i nie chodzi zwierzowi o seks bo ten to sprawa drugorzędna, ale o podjętą tematykę. Czyżbyśmy zamienili całe kino rozrywkowe w jeden wielki przegląd filmów dla młodzieży? Zwierz w głębi ducha obawia się, że zna odpowiedź . Ale jako że w tej głębi ducha sam nie jest do końca dorosły to nie powie wam co o takim wniosku myśleć. Bo sam nie wie.
Pewne jest natomiast to, że Hunger Games wchodzą do kin w marcu i że od czasu kiedy pokazano ich zwiastun w małym internetowym świecie zawrzało z entuzjazmem na takim poziomie jakiego zwierz od dawna nie widział. Tak więc kto wie, może kolejne ekranizacje trylogii Suzane Collins będą tym na co będzie się czekać przez kolejne lata. Choć oczywiście nic nie będzie takie jak czekanie na kolejny tom Pottera. Ale to raczej uwaga z gatunku tych nostalgicznych