Hej
Dziś nieco krócej bo zwierz w biegu (niemal dosłownie bo biega za tramwajami od rana) ale nie mniej ważnie. Wczoraj czyli 10 października wypada Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. To jeden z tych międzynarodowych dni o których łatwo zapomnieć (zwierz pamiętał że to koło jego urodzin ale zwierz jest na bakier z kalendarzem), tymczasem zdrowie psychiczne i jego kondycja we współczesnym świecie to jedno z ważniejszych zagadnień z którymi możemy się zetknąć. Zwłaszcza że każdy z nas spotkał się z kimś kto cierpi – przejściowo lub stale – na problemy ze zdrowiem psychicznym. Niestety problem polega też na tym, że nasze wyobrażenia o tym jak zdrowie psychiczne wpływa na życie człowieka i jego postrzeganie świata czerpiemy często z legend miejskich, plotek i niedopowiedzeń. Czerpiemy je też z kultury popularnej, która ludzi z problemami psychicznymi uwielbia. Zwierz nie jest w tej sprawie żadnym ekspertem, ale ma dla was dziś propozycję kilku filmowych tytułów, które do kwestii delikatnego zdrowia ludzkiej psychiki podchodzą – przynajmniej w opinii zwierza w sposób inteligentny i nie sztampowy – pokazując to o czym często zapominamy przyglądając się kolejnym pięknym umysłom.
Mary and Max – film animowany więc wielu z was mógł umknąć tymczasem to jeden z bardziej poruszających filmów o życiu z zespołem Aspergera jaki można znaleźć. Wszyscy wiedzą że istnieje film Adam gdzie bohater jest przystojny i uroczy a jego problemy psychiczne stanowią jedynie element wyróżniający ten romantyczny film od wszystkich innych. Mary i Max to film pokazujący, prawdziwych ludzi (nawet jeśli jest animowany) i życie które wcale nie jest piękne, szczęśliwe i poukładane. Jednocześnie to historia wspaniałej przyjaźni i tego, że ludzie mogą się zawsze ze sobą porozumieć niezależnie od dzielących ich różnic. Zdaniem zwierza to produkcja obowiązkowa zwłaszcza obecnie kiedy niestety nawet jeśli problem zaburzeń psychicznych zaczyna się co raz częściej pojawiać w telewizji i kinie to wciąż cierpią na nie piękni ludzie.
Frank – film znalazł się na liście z jednego ważnego powodu. Mamy skłonności do idealizowania problemów psychicznych – wszyscy oglądaliśmy Piękny Umysł i mamy tą wizję bohatera u którego choroba idzie w jednej parze z geniuszem. Rzadko jednak słyszymy to co pada z usta bohaterów we Franku – choroba niczego nie przyśpiesza, nikogo nie uszlachetnia, nikomu nie dodaje skrzydeł. Wręcz przeciwnie – spowalnia, ogranicza i wcale nie jest warunkiem obowiązkowym by móc cieszyć się olbrzymim talentem. Jednocześnie to film, który zdecydowanie ludzi z problemami traktuje ze zrozumieniem, bez oceny, przyjmujących ich problemy jako jeszcze jeden element ich opisu. Dzięki temu łatwo nam wyjść poza tak szkodliwe postrzeganie – inni/dziwny a co za tym dalej idzie niebezpieczny.
Wstręt – jeden z filmów który najlepiej pokazuje jak straszny może być atak choroby – halucynacje, paranoja, chęć odcięcia się od świata. Polański nakręcił poruszający film, który ogląda się z poczuciem rosnącego dyskomfortu, niepokoju, w końcu nawet odrazy. Ale jednocześnie to film, który jest jednym z najlepiej pokazujących co dzieje się w psychice osoby, która jednocześnie popada w chorobę i nie otrzymuje pomocy. Co więcej fakt, że główną rolę gra piękna młoda Cathrine Deneuve sprawia, że możemy dostrzec, ze to nie jest tak iż koszmary rodzą się tylko w głowach ludzi na pierwszy rzut oka dziwnych. Zwierz nie wie do jakiego stopnia to prawda ale słyszał że te przerażające wizje głównej bohaterki, która widzi ręce wystające ze ścian, czy olbrzymie pęknięcia są bardzo bliskie temu jaki świat wydaje się osobom cierpiącym na atak schizofrenii.
Wstręt to poruszający film który pokazuje jak straszny jest świat kiedy zawodzi umysł
Takin’ Over the Asylum – serial BBC o facecie który zajmuje się prowadzeniem radia I audycji radiowych w szpitalu psychiatrycznym. Zwierz wie, że ten serial ma swoje wady, ale jedno co zwierzowi bardzo się spodobało to brak zakończenia które mówiłoby że wszyscy wyzdrowieli i radośnie ruszyli w świat. Tak nie jest – zaś szpital psychiatryczny nie zawsze musi być portretowany jako straszny system od którego chce się tylko uciec (nie zrozumcie zwierza źle Lot nad Kukułczym Gniazdem jest genialnym poruszającym filmem o potrzebie wolności i o konieczności podważania zasad rządzących systemem – ale nie jest to dobry film pod względem zachęcania ludzi do systemu opieki psychiatrycznej). Co więcej – krótki serial dobrze pokazuje, że ci którzy wydają się zdrowi mogą mieć poważne problemy, zaś ci którzy mają nieuleczalny problem mogą go niekiedy przekuć w zaletę. Co zwierz uważa za przesłanie bardzo dobre.
Dobry serial o szpitalu psychiatrycznym to taki z którego nie wszyscy wychodzą na koniec zdrowi i szczęśliwi
Jak w zwierciadle – zwierz poleca wam ten film Bergmana nie tylko dlatego, że głosy przemawiające zza tapety to jedna z takich obowiązkowych scen w filmach o schizofrenii a tu przedstawione są one doskonale. To poruszający film także dlatego, że bohaterka znajduje się w sytuacji bez wyjścia – jest chora na chorobę nieuleczalną. Film kręcono bowiem w latach 60 kiedy nie istniały najpopularniejsze dziś leki pozwalające normalnie żyć osobom dotkniętym schizofrenią. Zwierz zdaje sobie sprawę, że wiele osób uważa leki za szkodliwe, niedziałające czy też nie działające na nich. Ale sporo osób dzięki nim może normalnie funkcjonować. Warto obejrzeć film o osobie w sytuacji beznadziejnej i zweryfikować swoje stanowisko.
Film jest poruszający kiedy zdamy sobie sprawę że bohaterka nie może liczyć na skuteczne leczenie swoich problemów
Dowód – film sam w sobie nie jest wybitny ale zwierz nie szukał filmów wybitnych tylko takich w których znalazł coś prawdziwego. Tu doskonale pokazano jak choroba jednego członka rodziny może wpłynąć na osoby opiekujące się nią. Młoda zdolna studentka matematyki opiekująca się chorym ojcem – któremu co ponownie ważne – choroba odebrała jego wybitne matematyczne zdolności zamiast je wzmocnić (wbrew temu co niestety wciąż sporo osób sądzi choroba to choroba i częściej człowieka osłabia niż wzmacnia). Mamy tu zarówno doskonałe pokazanie jak choroba odbiera rodzinie jej członka ale także to jak bardzo zmienia się życie osoby opiekującej się kimś chorym. Pod tym względem to bardzo dobry film.
Dowód przede wszystkim pokazuje jak ciężkie jest życie ludzi opiekujących się chorymi członkami rodziny
Take Shelter – to przykład niszowej intrygującej produkcji. Zwierz nie chce za wiele zdradzić ale dobrze zobaczyć produkcję, która z jednej strony mówi o poważnym problemie psychicznym i wpływie jaki ma to na rodzinę, pracę i otoczenie osoby chorej, a z drugiej strony – przez wielu pewnie nie byłaby na pierwszy rut oka wzięta za taki film. Zwierz nic więcej nie mówi – bo nie chce psuć przyjemności z oglądania bardzo dobrej produkcji, ale naprawdę warto.
Zwierz nie zdradzi za dużo jeśli powie wam że to film który dobrze pokazuje jak choroba może zmienić całe życie czlowieka i jego bliskich
Blask – zwierz miał tu wątpliwości czy umieścić film na liście. Historia genialnego australijskiego pianisty którego rozwój został zahamowany przez chorobę psychiczną. Zdaniem zwierza film jest ciekawy przede wszystkim dzięki temu że pokazuje relacje pomiędzy chorobą psychiczną a wpływem otoczenia – w tym przypadku despotycznego ojca. Jednocześnie mimo, ze film kończy się optymistycznie – ponownie nie ma tu elementu wyleczenia bohatera, czy jego całkowitej przemiany – wręcz przeciwnie widzowi nie jest trudno zobaczyć że choroba wciąż trwa i że nigdy nie będzie zupełnie dobrze. Co nie znaczy, że nie trwa wciąż życie, trasy koncertowe i możliwość wykorzystania swojego talentu.
=
Zwierz uznał, że nie będzie wymieniał więcej. Sami macie pewnie w głowie sporo tytułów. Zwierz musi jednak powiedzieć że np. specjalnie nie umieścił tych które najczęściej się kojarzą — Przerwanej Lekcji Muzyki, Pięknego Umysłu, Lotu nad Kukułczym Gniazdem. Zwierz nie mówi – to są doskonałe filmy – niektóre nawet wybitne ale odnoszą się one przede wszystkim do pewnej bardzo jasno ustalonej wizji chorób psychicznych która funkcjonuje często obok rzeczywistości sprawiając że jednocześnie widzimy co raz więcej osób z problemami na ekranie ale wciąż niewiele o nich wiemy. A właściwie znamy tylko piękną i wygładzoną wersję ich życia. Tymczasem nigdy dość przypominania, że życie z problemami psychicznymi jest ciężkie. Tym cięższe im trudniej nam znaleźć otoczenie wśród znajomych. Dlatego tak ważne jest byśmy nie bali się mówić o naszych problemach, wzajemnie pytać się czy także w tym zakresie wszystko w porządku i nie uciekać kiedy okazuje się że jednak ktoś ma problemy. Im mniej będziemy się bać czy żyć w przesądach tym łatwiej ludziom z problemami będzie żyć w naszym społeczeństwie. I tym bardziej będzie się żyło nam. Bo zaburzenia psychiczne jak każda choroba mogą dotknąć wszystkich. A poza tym – niezależnie czy chory czy zdrowy, zaburzony czy w normie pod tym wszystkim jest człowiek. I powinniśmy go oceniać bo jednym istotnym kryterium. Jego stosunku do Star Treka.
Ps: Zwierz musi wam powiedzieć że dawno nie było tylu nowych seriali do zrecenzowania. I to ciekawego recenzowania. Jutro kolejny.
Ps2: Zwierz zapomniał wam wczoraj podziękować za życzenia urodzinowe. Więc dziękuje z całego serca dzisiaj.