Hej
Zwierz niekiedy natyka się na sformułowania które nie mają odpowiednika w języku polskim. jak już kiedyś zwierz pisał nie da się zastąpić słowa spoiler, prequel czy spin-off. Ale takie pojedyncze słowa nie bardzo zwierza denerwują – to po prostu wynika z faktu że korzystamy z amerykańskiej ( a właściwie anglosaskiej) kultury. Zwierz nei przepada jednak za korzystaniem z całych zbitek słownych. Tym też bardziej jest zdziwiony gdy znajduje się w sytuacji w której takie anglojęzyczne sformułowanie jest jedynym jakiego można użyć i to na dodatek jak najbardziej trafnie.
O czym zwierz tak rozwlekle chce napisać? Otóż o sformułowaniu ” guilty pleasure” – na polski tłumaczy się to jako ” winna przyjemność” – brzmi to nie za dobrze i zdecydowanie za bardzo kojarzy się z konsumpcją alkoholu. Tymczasem określenie „guilty pleasure” może być niemalże kluczem do całego naszego ( nie zwierzowego) stosunku do kultury popularnej. Ale po kolei. Nawet zwierz będący fanem seriali i popkultury jako takiej i stara się nie wyróżniać dobrej i złej popkultury znajduje się czasem w sytuacji w której musi sam przed sobą stwierdzić że to co ogląda jest kretyńskie i nie da się z tego wycisnąć nic innego niż tylko rozrywkę ( nie żeby zwierz koniecznie musiał widzieć w tym coś innego ale zazwyczaj widzi). Co więcej zwierz nie ma wątpliwości że właśnie taki zamiar mieli twórcy.
Jako przykład takiego typowego zwierzowego „gulity pleasure” może on podać oglądanie ” Gossip Girl” – serial będący po prostu zwykłym romansidłem ( i to raczej dla młodzieży) w bardzo ładnych dekoracjach zawsze przynosi zwierzowi radochę ale jednocześnie poczucie że powoli przekracza granicę dobrego smaku. Z kolei oglądając należący do zupełnie innej ligi ” Camelot” zwierz ma mieszane uczucia bo serial choć dobry jest straszliwie barbarzyńskim potraktowaniem arturiańskiej legendy co sprawia że zwierz nieco się sam przed sobą wstydzi. Niekiedy poczucie że naprawdę powinniśmy wstać od telewizora ( czy jak w przypadku zwierza kompa) jest nieco bardziej uzasadnione – zwierz swego czasu oglądał serial „Nip/Tuck” który po dobrym początku popadł w totalny absurd. Zwierz oglądał jednak dalej popadając w specyficzne wyrzuty sumienia.
Jednak pojęcie „guilty pleasure” wcale nie odnosi się tylko do zwierzów. Otóż dla wielu z nas samo obcowanie z kulturą popularną – serialami, filmami które mają przynieść olbrzymie zyski czy nawet czytanie powieści które z całą pewnością nigdy nie dostaną żadnej nagrody ( chyba że w kategorii najciekawsze pozbycie się trupa czy najbardziej sztampowa scena romantyczna) jest właśnie taką podszytą poczuciem ucieczką przed „właściwą” kulturą wyższą. Jeśli w ten sposób spojrzymy na nasz stosunek do kultury popularnej to zaczyna nam się rysować bardzo ciekawy obraz. Może uwolniliśmy się od katolickiego poczucia winy czy protestanckiej moralności nakazującego nam najpierw zaharować się na śmierć a potem ewentualnie pójść do nieba ale nadal na rozrywkę i przyjemność widzimy jako niebezpieczeństwo.
Z drugiej jednak strony nie mamy na tyle silnej woli ani ochoty by się powstrzymywać. I tak powstaje dość ciekawa sytuacja w której widząc że coś co oglądamy nie reprezentuje nawet średniego poziomu czego niekiedy sami się wstydzimy nie tylko przed znajomymi ale też przed samymi sobą nie jesteśmy w stanie się od tego oderwać. Dlaczego ? Bo sprawia nam to przyjemność a tej o dziwo się nieco wstydzimy.
Istnienie pojęcia „gulity pleasure” oznacza że wierzymy w istnienie dwóch rodzajów kultury popularnej – tej której się nie wstydzimy i nawet możemy się przyznać do jej konsumowania znajomym i tej którą mimo wszystko uważamy za w jakiś sposób wstydliwą – z jednej strony to rozsądne rozróżnienie. Możemy bez większego trudu założyć że istnieje różnica między oglądaniem np. Mad Men obyczajowego serialu o agencji reklamowej z lat 60 a reality show gdzie kucharz krzyczy na bogu ducha winnych adeptów sztuki kulinarnej. Z drugiej jednak strony co to znaczy lepsze. Póki nie przekraczamy granicy moralności rozrywka jest po prostu rozrywką.
Skąd więc poczucie winy ? To chyba coś na zasadzie próby usprawiedliwienia siebie samych. Większość z nas lubi się mimo wszystko postrzegać jako osoby kulturalne umiejące odrzucić to co w popkulturze najlepsze od czegoś co nazwijmy na potrzebę tego wpisu „chłamem”. Jednak kiedy natrafiamy na coś co po prostu sprawia nam frajdę to w kąt idzie nasze bycie człowiekiem kulturalnym. Zdaniem zwierza to jak najbardziej słuszne zachowanie.
W przypadku zwierza „guilty pleasure” jakim było oglądanie pierwszych seriali ( zwierz za młodu seriali nie oglądał) przerodziło się w pasję która zaowocowała tym blogiem ( który dziś jest jedną z większych przyjemności w życiu zwierza – który jeszcze nie wie czy to bardzo fajne czy bardzo smutne;). Tak więc porzućmy poczucie winy i zostawmy je sobie na dni kiedy nie pomożemy uratować świata zaś przed telewizorem zasiadajmy bez poczucia winy. Bo zdaniem zwierza to co nazywamy „guilty pleasure ” to po prostu stara dobra przyjemność której się boimy. A nie ma czego .
Ps: Zwierz z przerażeniem stwierdza że jego jeden wpis zdobył sobie w sieci jaką taką popularność ( wczoraj był najbardziej kilkany na blimpie) wszystko by to cieszyło zwierza gdyby nie fakt że wpis był zupełnie nie na zwierzowy temat. Ale spokojnie nei zmienimy profilu:)