Kiedy w połowie roku na platformach streamingowych zaczęły się pojawiać filmy, które nie miały szansy zadebiutować w kinie z powodu pandemii, nawet się ucieszyłam. Ostatecznie – czy nie jest to trochę marzenie – móc oglądać najświeższe nowości nie ruszając się z kanapy. Okazuje się jednak, że pandemia zamiast udowodnić, że kina nie potrzebujemy w pełni ukazała, że są takie tytuły, które trzeba oglądać w kinie. Taką jest dostępny na platformi Apple Plus TV film „Misja Greyhound”.
„Misja Greyhound” to specyficzny film. Niemal nie ma w nim scen, które nie rozgrywają się na przemierzającym Atlantyk niszczycielu, który chroni konwój przemierzający ocean. Film koncentruje się na kilkudziesięciu godzinach, kiedy statki nie mogą liczyć na pomoc z powietrza (samoloty nie mogą wylecieć tak daleko i wrócić) za to spodziewają się ataku niemieckich łodzi podwodnych. Zostajemy więc z całą załogą zamknięci na niespokojnych, ciemnych wodach, pod którymi kryje się śmiertelne niebezpieczeństwo. Cały seans trwamy w oczekiwaniu – czy uda się przewidzieć ruchy wroga, czy uda się ocalić konwój, czy dzięki intuicji kapitana oraz jego załogi przeprawa okaże się przynajmniej częściowo bezpieczna. Scenariusz Toma Hanksa, na podstawie powieści C.S. Forestera to przede wszystkim zapis kolejnych godzin męczącej i trzymającej w napięciu morskiej potyczki. Nie ma tu miejsca na wiele refleksji czy wymian zadań, które nie byłby kolejnymi poleceniami, rozkazami, informacjami przekazywanymi sobie przez członków załogi i pomiędzy statkami w konwoju. Sam Hanks gra wierzącego, łagodnego kapitana, dla którego jest to jedna z pierwszych misji. Jego rola nie jest wybitna, ale stanowi prosty azymut – wiemy, kto tu jest dobry, pobożny i sprawiedliwy. O większości bohaterów nie da się zresztą powiedzieć niewiele więcej poza ich podstawowymi cechami, bo są bardziej jak pionki rozstawione na planie rekonstrukcji bitwy. Co ma swoje minusy, bo kiedy ktokolwiek ginie widz nie za wiele może poczuć.
Takich filmów wojennych prawie już się nie kręci. Przypominają trochę filmy, które ogląda się w sobotnie popołudnie, i które interesują głównie wielbicieli militariów, którzy znają nazwę każdego pokazanego na ekranie statku. Nawet te produkcje, które są skoncentrowane na działaniach wojennych jak chociażby „Dunkierka” Christophera Nolana, zwykle dają widzowi odrobinę oddechu czy perspektywy, które pozwalają wyjść poza samą potyczkę i zadać sobie pytanie o istotę konfliktu. Tu tego oddalenia prawie nie ma, cały czas pozostajemy na statku, niemal cały czas obserwujemy kolejne momenty potyczki, nawet w chwilach, kiedy jest teoretycznie spokojniej czuć nadchodzące zagrożenie, które czai się tuż obok. To napięcie jakie tworzy te zaskakująco krótki film (nie całe półtorej godziny) opiera się na całkowitym wciągnięciu widza w swój świat. Nie chodzi tylko o to by obserwować działania wojenne, ale by poczuć się jak jeden z żołnierzy marzących w deszczu i modlących się o to by intuicja kapitana okazała się słuszna. Mamy nasłuchiwać sonaru i wpatrywać się w nieprzeniknioną powłokę fal zadając sobie pytanie, gdzie skrywa się zagrożenie. Jak zauważył jeden z amerykańskich recenzentów – choć wszystko rozgrywa się na statku to czujemy się niemalże jakbyśmy byli na pokładzie łodzi podwodnej, w zamkniętej, ograniczonej przestrzeni, z której nie ma żadnej ucieczki.
Oglądając film na ekranie mojego komputera cały czas miałam rosnące w sobie poczucie straty. Żeby było jasne – sama produkcja nie jest genialna czy wybitna i nie zmieni historii kinematografii. Tom Hanks gra w tym momencie ludzi szlachetnych na autopilocie, więc nawet trudno powiedzieć, czy rzeczywiście grał czy tylko pojawił się na planie, żeby z całą pewnością produkcja zebrała odpowiedni budżet. Nie zmienia to jednak faktu, że akurat ta produkcja to film wybitnie kinowy. Wszystko co widzimy na ekranie jest nastawione na widza, który odcina się od codzienności, wchodzi na wyciemnioną salę i na chwilę, przeżywa to co bohaterowie. To wciągnięcie w niemal nieustającą akcję, działa niemal wyłącznie wtedy, kiedy widz ogląda film w optymalnych warunkach. Oczywiście, można mieć w mieszkaniu duży telewizor, czy skupić się nawet na małym ekranie, ale nic nie jest w stanie oddać tego zanurzenia w filmowej materii jakie gwarantuje kino.
„Misja Greyhound” bardzo traci na tym, że nie trafiła do kin. W czasie krótkiego intensywnego seansu ta, w sumie dość oszczędna historia zrobiłaby pewnie dużo większe wrażenie. Tymczasem dostarczona na platformie streamingowej, dowodzi jedynie, że są filmy, które zawsze będą lepiej wyglądały w kinie. Nie jest to oczywiście żadne zaskoczenie – bo nawet produkcje super bohaterskie, zwykle wypadają najlepiej w czasie pierwszego kinowego seansu (a potem słabną kiedy brakuje zanurzenia w fabule i atmosfery wspólnego oglądania), ale jednak rzadko spotyka się tak wyraźny przykład produkcji tracącej na tym, że nie trafiła do kin. Widać też, o czym czasem widzowie zapominają, że filmy wciąż robi się z myślą o widzu kinowym a nie tylko o odbiorcach, którzy zobaczą produkcję w domu. I choć „Misja Greyhound” nie jest filmem wybitnym, co najwyżej poprawnym, czy angażującym, to żałuję, że nie widziałam go w kinie. I żałuję wszystkich filmów, których w kinie nie obejrzę. Bo to jednak, wciąż najlepszy sposób by dać się wciągnąć w filmową fabułę i zapomnieć o otaczającym nas świecie