Cena magii czyli “David Holmes: Chłopiec, który przeżył”

Fil­mowy świat Har­rego Pot­tera otacza mgła sen­ty­men­tu i sym­pa­tii. Wid­zowie lubią wracać do pro­dukcji, z który­mi dorastali, a wywiady filmy z planu, czy pro­gramy wspominkowe – takie jak ten, który jak­iś czas temu zaprezen­towało HBO przekonu­ją nas, że mamy do czynienia z przed­sięwz­ię­ciem niezwykłym w his­torii kine­matografii. Łat­wo uwierzyć, że mag­iczny świat Pot­tera roz­cią­gał się nie tylko nad to co dzi­ało się na ekranie, ale też na to co roz­gry­wało się na planie. Tym ciekaw­iej na tle tych wspom­nień wypa­da doku­ment „David Holmes: Chło­piec, który przeżył”.

David Holmes, był kaskaderem, który przez kil­ka lat zastępował w najważniejszych i najniebez­pieczniejszych sce­nach Daniela Rad­clif­fa. Był od odtwór­cy Pot­tera kil­ka lat starszy, miał przy­go­towanie gim­nasty­czne i niczego się nie bał. Fil­mowa seria, wyma­gała mnóst­wo efek­tów spec­jal­nych, ale też – jak moż­na się przekon­ać ze zdjęć i filmów z planu – wielu kaskader­s­kich popisów. Koniecznych także dlat­ego, że choć dzieci­a­ki gar­nęły się do tego by popisać się przed kamerą, to jed­nak na wiele nie moż­na było im poz­wolić. Holmes i Rad­cliffe się z resztą zaprzy­jaźnili i przy­na­jm­niej między wier­sza­mi moż­na wyczy­tać, że była to jed­na z kluc­zowych relacji na planie.

Kari­era Holme­sa skończyła się szy­bko i trag­icznie. David uległ wypad­kowi w cza­sie prób nad jed­nym kaskader­skim popisem przy pra­cy nad siód­mą fil­mową częś­cią cyk­lu o Pot­terze. Wypadek przekreślił jego kari­erę, ale też zupełnie zmienił życie młodego chłopa­ka. Zła­many krę­gosłup, kom­p­likac­je poop­er­a­cyjne – wszys­tko to spraw­iło, że z kogoś kto nie znał lęku i wykony­wał najtrud­niejsze akrobac­je, David zamienił się w osobę, która porusza się na wózku i codzi­en­nie mierzy się z coraz więk­szy­mi ograniczeni­a­mi. Jed­nocześnie – jego his­to­ria nie jest jedy­na, bo wypad­ki na planach – zwłaszcza te z udzi­ałem kaskaderów, zdarza­ją się regularnie.

Sam film, jest ciekawy z kilku powodów. Po pier­wsze – pojaw­ia­ją­cy się w nim Daniel Rad­f­cliffe wspom­i­na pracę na planie nieco inaczej niż robił to zwyk­le w pro­gra­mach poświę­conych Pot­terowi. Widać, że jed­nak nie było łat­wo przepra­cow­ać pop­u­larność jaka wiąza­ła się z rolą, że pra­ca na planie była dla niego ciekawa, ale też – zde­cy­dowanie za wcześnie w swo­jej kari­erze musi­ał się zas­tanaw­iać – co dalej. Jed­nocześnie, choć nie mówi tego do koń­ca wprost- wyda­je się, że rzeczy­wiś­cie najważniejsze więzi w cza­sie pra­cy nad filmem pow­stały nie pomiędzy aktora­mi, ale pomiędzy dzieci­aka­mi z ekipy aktorskiej i ekipy fil­mowej. Co też przy­pom­i­na, że pewne nar­rac­je o tym jak wyglą­dała pra­ca na planie, są dość moc­no pod­kolorowane na potrze­by pewnej fil­mowej leg­endy (oraz wynika­ją z naszej potrze­by zaciera­nia granic między tym co w fil­ie a na planie filmowym).

Dru­gi, dla wielu osób może ciekawszy wątek, to pytanie – co się dzieje, kiedy człowiek tak wcześnie ule­ga zmieni­a­jące­mu życie wypad­kowi.  Holmes nie zde­cy­dował się pozwać pro­du­cen­tów (wyda­je mi się, że spoko­jnie by mógł, ale też – dobrze widać jak człowiek nie zawsze ma siłę pode­j­mować walkę aku­rat wtedy, kiedy jego życie się zała­mało) ale dzię­ki ubez­piecza­niu może prowadz­ić dość wygodne życie. Na co dzień opieku­je się nim przy­ja­ciel – być może jed­na z naj­ciekawszych postaci w tym filmie. Bo obu mężczyzn łączy taka ciekawa relac­ja – z jed­nej strony są najlep­szy­mi przy­jaciół­mi i ta zna­jo­mość się­ga do cza­sów sprzed wypad­ku, a jed­nocześnie – to opiekun i oso­ba potrze­bu­ją­ca pomo­cy. To ciekawa relac­ja – taka opar­ta o głębok­ie uczu­cie, ale jed­nocześnie – wymyka­ją­ca się prostej narracji.

Z tym, że to co się wydarzyło na planie, nie kończy his­torii urazu Daw­i­da. Jego rzeczy­wis­tość to godze­nie się z tym, że nie będzie lep­iej, tylko gorzej. Sam kaskad­er, pod­chodzi do życia ze spoko­jem i optymizmem. Chy­ba najbardziej porusza­jące są filmi­ki, ze szpi­ta­la, gdzie przyku­ty do łóż­ka Daw­id wyda­je się dużo mniej prze­ję­ty i prz­er­ażony swo­ją sytu­acją niż otacza­ją­cy go goś­cie. Z resztą na twarzy odwiedza­ją­cych go zna­jomych, widać ten ból, który pojaw­ia się, gdy chce się komuś zaofer­ować wspar­cie, ale człowiek boi się tej nowej sytu­acji, wywraca­jącej wszys­tko do góry noga­mi. Nie jest to więc opowieść o człowieku smut­nym czy podła­manym – raczej pogod­zonym ze swo­ją sytu­acją, choć zas­mu­conym pog­a­rsza­ją­cym się stanem swo­jego zdrowia. Przy czym, jest postaw­ie Holme­sa coś takiego, co rzeczy­wiś­cie wyda­je się dzi­ałać na innych ludzi. Kiedy roz­maw­ia z bada­jącą go pielęg­niarką, o tym czy straciła kogoś w cza­sie covidu, to nagle widz­imy jak role się zmieni­a­ją. To on może zaofer­ować jej wspar­cie, jakieś poczu­cie, że nie jest w bólu sama.

Obok nar­racji o his­torii jed­nos­t­ki, są jeszcze opowieś­ci ludzi, którzy znali Daw­i­da w cza­sie pra­cy na planie. Mamy możli­wość poz­nać per­spek­ty­wę koor­dy­na­to­ra kaskaderów – odpowiedzial­nego za plan w dniu wypad­ku czy przy­ja­ciela Daw­i­da, który sam miał wykon­ać ten popis kaskader­s­ki, a potem zastąpił go na planie. To jest niezwyk­le ciekawy ele­ment doku­men­tu – widać tu olbrzymie wyrzu­ty sum­ienia, które wynika­ją z tego jak potoczyły się wydarzenia. Czy to poczu­cie, że jest się win­nym wypad­ku, czy też świado­mość, że niewiele brakowało, żeby wypad­kowi uległ kto inny. To poczu­cie winy spraw­ia, że obaj mężczyźni, którzy kiedyś utrzymy­wali z Davi­dem bliskie kon­tak­ty, dziś widu­ją goi spo­rady­cznie albo unika­ją. Inna sprawa – niezły jest wątek tego prze­j­mowa­nia pra­cy po koledze – coś co w fil­mach czy powieś­ci­ach przestaw­ia się jako sza­s­nę, a tu okazu­je się nawet więk­szą traumą niż wypadek przyjaciela.

To jed­na z tych pro­dukcji, która nie daje łatwych odpowiedzi. Przed­staw­ia nam oso­bistą his­torię, która roz­gry­wa się w kon­tekś­cie wydarzenia, ważnego dla bard­zo wielu osób, ale też – dalekiego od tej pry­wat­nej his­torii. Mamy opowieść, w której z jed­nej strony jest wiel­ka pro­dukc­ja fil­mowa, znany aktor, między­nar­o­dowa sława, z drugiej – opowieść o bólu, stra­cie i wyrzu­tach sum­ienia, ludzi których nazwisk zwyk­le nie znamy. To razem spla­ta się w film naprawdę ciekawy, nie staw­ia­ją­cy niko­go za wysoko na pos­tu­men­cie, nie próbu­ją­cy nam sug­erować, że Holmes i Rad­cliffe zostali po filmie najlep­szy­mi przy­jaciół­mi na zawsze. Ostate­cznie zosta­je­my z filmem, który przy­pom­i­na, że postawy ludzi wobec trag­icznych wydarzeń są różne i że nigdy nie wiemy, kto ma siłę by sobie z tym poradz­ić. Jed­no jest pewne – żaden, nawet najlep­szy film, nie jest wart czy­je­goś życia czy zdrowia.