Złota klatka czyli dlaczego nudzi mnie drugi sezon “I tak po prostu…”

Spędz­iłam wczo­raj wieczór z kon­tynu­acją „Sek­su w Wielkim Mieś­cie” — „I tak po pros­tu…”. Byłam bard­zo ciekawa, jak po pier­wszym sezonie, który zamieszał w życiu bohaterek twór­cy poradzą sobie z opowiadaniem ich przygód. Zwłaszcza, że spośród czterech przy­jaciółek na śmierć i życie tylko dwie z nich wciąż są w Nowym Jorku, co oznacza, że pod­sta­wowa dynami­ka seri­alu zupełnie się roz­pa­da. I choć nowa pro­dukc­ja ma być czymś zupełnie innym niż stary „Seks…” to jed­nak jed­no nie dawało mi spoko­ju — dlaczego ci ludzie mnie tak zupełnie nie obchodzą…

Oświece­nie przyszło po drugim odcinku. Zdałam sobie z niego sprawę dość przy­pad­kowo, po pros­tu pod­sumowu­jąc sobie wydarzenia, z początku drugiego sezonu. Otóż… bohater­ki zro­biły się zbyt zamożne. Jasne, nigdy nie były ubo­gie. Już sam fakt, że stać je było na mieszkanie w Nowym Jorku i to na Man­hat­tanie, pla­sowało je wysoko w amerykańskim społeczeńst­wie. Nigdy nie był to ser­i­al o klasie śred­niej, zawsze mówiliśmy o osobach żyją­cych w finan­sowym kom­for­cie.  Z resztą na przestrzeni kole­jnych sezonów „Sek­su w wielkim Mieś­cie” robiły się coraz bardziej zamożne. Car­rie, która na początku seri­alu mogła mieć prob­lem z tym jak zapłacić za nowe buty i bała się pod­wyż­ki czyn­szu, nie miała za co wykupić włas­nego mieszka­nia, potem nie miała już najm­niejszych prob­lemów by stro­je od naj­droższych pro­jek­tan­tów trak­tować jak codzi­enne ubra­nia. Zamożność bohaterek rosła i rosła. Z klasy wyższej, stawały się powoli jed­nym pro­cen­tem. Dom w Hamp­tons z marzeń stawał się czymś co mogły­by kupić, ale nigdy jakoś się nie zebrały.

Zdję­cie: Craig Blankenhorn

Kiedy przyglą­dałam się jak bohater­ki szyku­ją się na Met Galę, zdałam sobie jed­nak sprawę, że przekroczyły pewien poziom. Pozom, przy którym z tymi bohaterka­mi abso­lut­nie nic mnie nie łączy, nawet odrobinę. Ktoś mógł­by powiedzieć — ale prze­cież ser­i­al pod­kreśla, że nie wchodzą głównym wejś­ciem dla cele­bry­tów, więc zrozum to nie są jeszcze eli­ty elit. Tylko, że są — bilet na Met Galę kosz­tu­je 50 tysię­cy dolarów, nawet jeśli siedzą przy czy­imś sto­liku to ten kosz­tu­je 300 tys. Nawet jeśli część bohaterek idzie na zaprosze­nie to — 50 tys za sto­lik a i tak zaprasza się tylko kilka­set osób. No dobra powiecie — ale wciąż to bardziej kwes­t­ia zna­jo­moś­ci niż zamożnoś­ci. Pomi­jam, że zamożnych ludzi zwyk­le zna się po wejś­ciu do pewnego środowiska. Ale w pier­wszym odcinku mamy scenę, w której bohater­ka, doku­men­tal­ist­ka martwi się, że nie dostanie finan­sowa­nia na swój film. Mąż, który chci­ał­by, żeby poświę­ciła mu więcej cza­su mówi „Wys­taw­ię ci czek”. Oczy­wiś­cie zosta­je spuszc­zony na drze­wo, ale serio — sama wiz­ja, że bohater­ki mają part­nerów czy part­ner­ki, którzy mogli­by sfi­nan­sować film z włas­nej kieszeni… o czym my mówimy.

Jed­nym z bardziej uziemionych wątków późnego „Sek­su…” był wątek Mirandy, która nie miała zamożnego męża, udało jej się kupić dom na Brook­lynie (co jed­nak ser­i­al pokazy­wał jako godze­nie się na coś pośred­niego, co biorąc pod uwagę cenę nieru­chomoś­ci w Nowym Jorku zawsze mnie baw­iło) i ogól­nie — nie należała do tej najwyższej finan­sowej eli­ty. Ale… ale Miran­da nie jest już z mężem bar­manem, tylko wyniosła się do Los Ange­les, gdzie jej ukochana oso­ba, właśnie krę­ci pilot seri­alu, w którym postać ojca ma zagrać Tony Dan­za. Inny­mi słowy — nie dość, że jest w Los Ange­les, to od razu zosta­je wrzu­cona do świa­ta show biz­ne­su i ludzi, którzy pracu­ją w telewiz­ji (i dosta­ją własne seri­ale). Jasne, jak wiemy — pra­ca w telewiz­ji nie zawsze wiąże się z wielki­mi kokosa­mi, ale wciąż — duży dom, pra­ca w rozry­w­ce, zero finan­sowych zmartwień. Tu z resztą muszę zro­bić mały prz­ery­wnik na infor­ma­c­je, którą znalazłam, że twór­cy poży­czyli do seri­alu ubra­nia warte 3 mil­iony dolarów. Słucha­j­cie prze­cież to jest kos­mos. Wyobraża­cie sobie, że do jed­nego seri­alu wypoży­c­zono ciuchy warte więcej niż więk­szość z nas zaro­biła­by przez całe swo­je życie. I to nie kupi­ono. Poży­c­zono. To jest zupełnie alter­naty­wny wszechświat.

Zdję­cie: Craig Blankenhorn

Nikt tu ani przez moment nie musi myśleć o pieniądzach ani też o jakichś nieco bardziej przyziem­nych prob­lemach. Dużym wątkiem drugiego odcin­ka w sezonie jest… prz­er­aże­nie Char­lotte, która odkry­wa, że jej cór­ka sprzedała fir­mie skupu­jącej uży­wane cichy od pro­jek­tan­tów swo­ją sukienkę od Chanel. To kosz­mar dla Char­lotte, która pocią­ga za wszys­tkie sznur­ki, by tylko tą sukienkę zdobyć, bo prze­cież to sukien­ka z pier­wszego recitalu jej cór­ki. Ale też — ponieważ to vin­tage Chanel. Serio przy całym kome­diowym wymi­arze tego wątku — jak w 2023 roku mam się nie śmi­ać z wiz­ji dorosłej kobi­ety, która nie jest w stanie przeżyć, że jej cór­ka sprzedała sukienkę, żeby kupić sobie elek­tryczne piani­no. To nawet nie jest zako­rzenione w powidokach mojej rzeczy­wis­toś­ci. Podob­nie jak Car­rie, która chy­ba — mimo, że od jakiegoś cza­su pracu­je w pod­caś­cie, zupełnie nie rozu­mie, że reklam­owanie rzeczy przynosi pieniądze na jego funkcjonowanie. Serio, to z jaką pog­a­rdą Car­rie odnosi się do treś­ci reklam­owych jest bard­zo charak­terysty­czne dla ludzi, którzy po pros­tu nie muszą myśleć o pieniądzach. Jeśli nie podo­ba się jej jakaś współpra­ca — jasne może o tym powiedzieć (choć najwyraźniej jest zaskoc­zona tym co jej pod­cast pro­mu­je) ale serio to już jest ten poziom, na którym widać, że Car­rie chy­ba zapom­ni­ała skąd się biorą pieniądze.

Chci­ałabym, żeby było jasne — nie oglą­dam wyłącznie seri­ali o ludzi­ach, którzy zma­ga­ją się z życiem. Oczy­wiś­cie, że z przy­jem­noś­cią zaglą­dam cza­sem do świa­ta zamożnych — oglą­dam sobie tych wszys­t­kich Bridger­tonów, Sukces­je, Białe Loto­sy czy nawet te bardziej niepoważne pro­dukc­je. Zda­ję sobie sprawę, że oglą­danie zamożnych i dobrze sytuowanych jest pewną for­mą rozry­w­ki. Co więc den­er­wu­je mnie tak bard­zo w „I tak po pros­tu…”. Po pier­wsze — mam wraże­nie, że twór­cy seri­alu nie zauważyli, że to co opisu­ją jako codzi­en­ność bohaterek jest życiem abso­lut­nych elit. Tu trochę przy­pom­i­na mi się tu „Singiel w Nowym Jorku” od tych samych twór­ców, który cier­pi­ał na podob­ny prob­lem. Pokazy­wał życie abso­lut­nych elit, ale trak­tował je jako „codzi­en­ność nowo­jor­czyków”. Dru­ga sprawa — jest mi po pros­tu żal — lubiłam Car­rie, która cza­sem przy­pom­i­nała, że pisanie nie jest najlepiej płat­nym zawo­dem, Mirandę pnącą się po szczeblach kari­ery, Char­lotte, która swo­ją niewin­ność łączyła z umiejęt­noś­cią wyła­pa­nia nawet najbardziej eks­cen­trycznych artys­tów. Nie mówiąc już o tym jak dobrze dobrany zawód do osobowoś­ci miała Samantha.

Zdjęcie:Craig Blanken­horn

Ter­az nasze bohater­ki są właś­ci­wie wyr­wane ze świa­ta pra­cy. Co praw­da — te nowe, mają swo­je zawody (reży­ser­ka, agen­t­ka nieru­chomoś­ci, pro­fe­sor­ka) ale wciąż — pokazy­wane są przede wszys­tkim w tym społecznym wymi­arze. A ten z kolei uświadamia nam w pełni, że mamy do czynienia z tym rzad­kim rodza­jem osób, które pracu­ją, bo chcą a nie dlat­ego, że muszą. Wszys­tkie mieszka­ją w tych wiel­kich Nowo­jors­kich aparta­men­tach i właś­ci­wie — mają świat sam w sobie. Jasne, gdzieś tam bywa drob­ny dow­cip na tem­at tego powszech­nego uprzy­wile­jowa­nia bohaterów (kiedy cór­ka Char­lotte śpiewa o tym jak czu­je się zamknię­ta w złotej klatce nikt nie trak­tu­je jej skarg poważnie) ale poza tym — nor­malne życie rodzinne w dużym mieś­cie. W ostate­cznym rozra­chunku jest to więc nieco nudne. Bohater­ki wyrosły już co praw­da z szuka­nia miłoś­ci na każdym kroku (choć wąt­ki roman­ty­czne są) ale właś­ci­wie twór­cy nie widzą dla nich nic ciekawego. To co częs­to napędza ludzi — czyli chęć społecznego awan­su, znalezienia sobie miejs­ca w świecie, finan­sowej sta­bi­liza­cji — nie ma miejs­ca w tym świecie. Wszys­tkie potrze­by są spełnione, wszys­tko zostało załatwione, moż­na co najwyżej opłaki­wać sukienkę od Chanel i zadawać sobie pytanie — co się założy na Met Galę.

Nie uważam, że ten ser­i­al musi­ał iść w tą stronę. Mam poczu­cie, że gdy­by twór­cy byli nieco bliżej tego czym obec­nie żyje społeczeńst­wo, może umieli­by wyr­wać bohater­ki z tej złotej klat­ki. Znaleźć w tym nieco więcej komiz­mu, może skon­fron­tować je z czymkol­wiek co jest nieco mniej ładne, wygład­zone i pozbaw­ione sen­su. Może gdy­by twór­cy wykaza­li się odrobiną odwa­gi i wrzu­cili nasze bohater­ki w cokol­wiek co obec­nie real­nie dzieje się w Stanach — wyszło­by coś ciekawsze. Jasne, „Seks w Wielkim Mieś­cie” zawsze był raczej apoli­ty­czny, ale nie był zupełnie głuchy społecznie. Pamię­tam jakie wraże­nie zro­bił na mnie swego cza­su odcinek, w którym bohater­ki roz­maw­iały o abor­cji, jak Car­rie nie była w stanie uwierzyć, że Big chodzi do koś­cioła itp. Były tam ele­men­ty, które moż­na było uznać przy­na­jm­niej za częś­ciowo zako­rzenione w obserwacji społecznej i tym czym ludzie żyją. Prob­lem w co ubrać się na Met Galę, do tych kat­e­gorii nie należą.

Zdję­cie: Craig Blankenhorn

Wiem, że ilekroć pisze się kry­ty­cznie o seri­alu, który wybiera jakąś kon­wencję, pojaw­ia­ją się głosy, że tak musi być, bo prze­cież taka kon­wenc­ja. Zauważę, że sam „Seks w Wielkim Mieś­cie” prze­chodz­ił kil­ka razy przemi­any (do dziś rzewnie wspom­i­nam sezon pier­wszy, w którym pojaw­iały się takie uogól­nione reflek­sje nad związka­mi różnych pobocznych postaci) i nie był tym samym przez całą swo­ją emisję. Stąd też nie uważam, że „I tak po pros­tu…” jest skazane na to by krążyć wokół banal­nych his­to­ry­jek z życia elit. Nie mam też zarzutów wobec kogokol­wiek kto oglą­da seri­ale o zamożnych eli­tach. Jak­by taki nasz społeczny duch, że wyda­je się nam, że to jest życie na wyciąg­nię­cie ręki. Przyglą­damy się więc przez szy­bkę w nadziei, że to nas spot­ka. Nie będę odczy­ni­ać uroków i zmieni­ać całych mech­a­nizmów społecznych — jestem gotowa się z nimi pogodzić.

Jed­nocześnie jed­nak porusza mnie jak Dar­ren Star tworzy swoi­mi seri­ala­mi uni­w­er­sum bez biedy, nawet bez klasy śred­niej. Jego pro­dukc­je łączy abso­lut­na mar­gin­al­iza­c­ja wszys­tkiego co nie pasu­je — zarówno este­ty­cznie jak i społecznie do klas najwyższych. To jest fas­cynu­jące, bo jest to niemalże jak oglą­danie po raz kole­jny „Dow­ton Abbey” ale tym razem sce­narzys­ta i pro­du­cent zami­ast tworzyć ułagodzą wiz­ję arys­tokracji przekonu­je nas, że prob­le­my najzamożniejszych są podob­ne naszym. Czy to jest zupełnie nie groźne? Z jed­nej strony — zna­jdzie się trochę argu­men­tów, że nikt od tego nie umarł. Z drugiej — gdy kul­tura zaczy­na opowiadać coraz bardziej o eli­tach czyniąc z nich naj­ciekawszą grupę tym trud­niej przekon­ać ludzi, że mówimy o wąskiej grupie ludzi, a ich nar­rac­ja ani nie jest najpowszech­niejsza, ani najważniejsza i niekoniecznie naj­ciekawsza. Nawet jeśli seri­ale są wobec elit kry­ty­czne — jak „Sukces­ja” czy „Biały Lotos” wciąż staw­ia je w cen­trum. A to oznacza, że wciąż mamy tyle nieopowiedzianych his­torii. I to nawet nie z nizin społecznych, ale ze zwyk­lej klasy śred­niej z kredytem stu­denckim i ratą na dom.

Oczy­wiś­cie, może się zdarzyć, że na przestrzeni kole­jnych kilku odcinków sce­narzyś­ci coś zmienią, ale raczej nie pode­jrze­wam — ten prob­lem ser­i­al ma od pier­wszego sezonu. Ja zaś oglą­dam w nadziei, że które­goś dnia przyjdzie do świa­ta Car­rie choć mała rewoluc­ja. Żadne gilo­tyny — tylko jeden wyso­ki rachunek do opłace­nia. Może wtedy przy­na­jm­niej na chwilę poczu­je, że mam cokol­wiek wspól­nego z tym światem.

Na koniec przy­pom­i­nam — moje uwa­gi doty­czą budowa­nia świa­ta przed­staw­ionego i bohaterek. Nie jest to post o tym, że nie moż­na lubić seri­alu, czer­pać z niego przy­jem­noś­ci czy czekać na następ­ny odcinek. Nie ma we mnie żad­nej niechę­ci do widzów czy wiel­bi­cieli pro­dukcji. Niby to oczy­wiste, ale oce­na dzieła nie jest oceną jego odbior­ców. Zaz­naczam to, bo wiem, że seri­ale oglą­dane dla przy­jem­noś­ci potrafią dawać wiele radoś­ci nieza­leżnie od swo­jej jakości.