Piętnaście lat po stosunku czyli co nam dał Seks w Wielkim Mieście

Hej

            Zwierz przeglą­dał sobie wczo­raj sieć, kiedy natrafił na infor­ma­cję, która wpraw­iła go w nas­trój niezwyk­le refleksyjny. Otóż okazu­je się że pier­wszy sezon Sex and The City miał pre­mierę 15 lat temu. Pięt­naś­cie lat to przy­na­jm­niej z per­spek­ty­wy pop­kul­tur­al­nej niesły­chanie dłu­go. Prawdę powiedzi­awszy zwierz nie pamię­ta seri­ali, które miały swój ostat­ni odcinek dużo później niż Seks w Wielkim Mieś­cie. Teo­re­ty­cznie pięt­naś­cie lat to nie jakaś ide­al­na roczni­ca (zwłaszcza, że zwierz prze­gapił wczo­raj ide­al­nie równą datę), a le jed­nocześnie to doskon­ały moment by przez chwilę zas­tanow­ić się jak to się stało, że ser­i­al który był sym­bol­em sek­su­al­nego wyz­wole­nia przeło­mu wieków tak szy­bko stał się pom­nikiem rozbuchanej kon­sumpcji i postawy dość paradok­sal­nie kon­ser­waty­wnej. Bo SATC (skrót którym zwierz będzie się w tym wpisie od cza­su do cza­su posługi­wał) zaczął się jak antropo­log­iczny prze­wod­nik po świecie współczes­nej sek­su­al­noś­ci by skończyć się jak baj­ka Disneya.

Bohater­ki pier­wszego sezonu seri­alu, miał­by pewnie spore prob­le­my by rozpoz­nać siebie w posta­ci­ach z drugiego fil­mu pod tym samym tytułem.

            Cofni­jmy się jed­nak do pier­wszego sezonu seri­alu. Zwierz doskonale pamię­ta kiedy pier­wszy raz go oglą­dał z pły­ty vcd na której widać było poje­dyncze pik­se­le nie dało się wyłączyć lek­to­ra. Zwierz pamię­tał, że to co w pier­wszym sezonie najbardziej mu się podobało to nie perypetie Car­rie i jej przy­jaciółek ale prowad­zone mimo­cho­dem roz­mowy o sek­sie, związkach i różnych typach ludz­kich zachowań. Jeśli jeszcze pamięta­cie w pier­wszym sezonie pomiędzy kole­jny­mi sce­na­mi mieliśmy wstaw­ki qua­si doku­men­talne — aktorzy wypowiadali się do kamery niczym w sondzie ulicznej, co sug­erowało, że show próbu­je pokazać nie tyle zachowanie czterech przy­jaciółek co rzu­cić okiem na współczes­ną sek­su­al­ność. Zresztą jeśli ktoś pamię­ta książkę na pod­staw­ie której pow­stał ser­i­al (albo raczej od której ser­i­al wziął imiona bohaterów i tytuł) to stanow­iła ona raczej zbiór pewnych reflek­sji nad zra­chowa­ni­a­mi nowo­jor­czyków i trud­no było się w niej doszuki­wać zwartej his­torii. Taki był też początkowo pomysł na ser­i­al, który wydawał się doskonale łączyć schematy seri­alu oby­cza­jowego z pewną antropo­log­iczną obserwacją współczes­nego pode­jś­cia do sek­su i związków. Wszys­tko co praw­da ujęte w pop­kul­tur­alne opakowanie ale jed­nak z jakąś ambicją by coś o współczes­nych ludzi­ach (bo prze­cież nie tylko o kobi­etach) powiedzieć.

Ser­i­al zawsze miał sporo doskon­ałych obserwacji nie tylko doty­czą­cych sek­su ale przede wszys­tkim związków. 

            Zwierz nigdy nie należał do grupy kry­tyków twierdzą­cych, że Seks w Wielkim Mieś­cie pokazy­wał życie sek­su­alne i związku w sposób wyide­al­i­zowany i szkodli­wy.  Seri­alowi zarzu­cano, że opisu­je zbyt­nią swo­bodę oby­cza­jową, nie ostrze­ga przed choroba­mi przenos­zony­mi drogą płciową (co nie do koń­ca jest prawdą bo zwierz doskonale pamię­ta odcin­ki w których bohater­ki przyz­nawały się przed sobą ile razy robiły np. testy na obec­ność wirusa HIV) zaś w sferze oby­cza­jowej prezen­tu­je taki sposób życia jaki niko­mu jeszcze więk­szego szczęś­cia nie przyniósł. Rzeczy­wiś­cie prawdą jest że początkowo – co wynikało z for­muły seri­alu, bohater­ki musi­ały zmieni­ać part­nerów częs­to i ochoc­zo, bo było to źródłem inspiracji do nowych odcinków i prob­lemów. Jed­nocześnie chy­ba nikt kto oglą­dał ser­i­al nie marzył o takim życiu uczu­ciowym jaki sce­narzyś­ci zafun­dowali bohaterkom – dzi­wni part­nerzy, emocjon­alne rozter­ki, ciągłe kłopo­ty – nie na dar­mo ser­i­al sug­erował, że face­ci fac­eta­mi ale  w ostate­cznoś­ci liczy się gru­pa wiernych przy­jaciół, którzy otacza­ją nas opieką, wspar­ciem i akcep­tu­ją bez wzglę­du na nasze sek­su­alne przy­gody.  Zwłaszcza, że ser­i­al – roz­gry­wa­ją­cy się w amerykańs­kich reali­ach pokazy­wał samotne kobi­ety po trzy­dzi­estce jako pozbaw­ione jakichkol­wiek związków rodzin­nych. Nie poz­na­je­my rodz­iców właś­ci­wie żad­nej z naszych bohaterek, tak jak­by nie ist­niej, rodzeńst­wo nawet jeśli ist­nieje to miesz­ka daleko. Przy­jaźń sta­je się jedyną nami­astką rodziny co spraw­ia, że w sum­ie pod wzglę­dem ksz­tał­towa­nia wiz­ji relacji między­ludz­kich Seks w Wielkim Mieś­cie pada bliżej Przy­jaciół niż by się to mogło wydawać.

  Posta­cie, które zaczęły jako sym­pa­ty­czne dość realne isto­ty szy­bko zamieniły się w wytwór wyobraźni sce­narzys­tów, który częś­ciej iry­tował niż bawił.

             Jed­nak ser­i­al szy­bko porzu­cił swój antropo­log­iczny wymi­ar. Wraz z ros­nącą pop­u­larnoś­cią pro­dukcji stało się jasne, że wid­zowie wolą trady­cyjne rozwiąza­nia fab­u­larne. Cztery przy­jaciół­ki, które pozornie wydawały się całkiem zad­owolone ze swo­jej pozy­cji zawodowej (sce­narzyś­ci prze­zornie dali im same wolne zawody w których możli­wość samo­re­al­iza­cji jest spo­ra), tego ile zara­bi­a­ją (oraz ile wyda­ją na buty) i sytu­acji rodzin­nej nagle zaczęły tęsknić za bard­zo trady­cyjnym mod­elem życia. Miran­da  Prze­bo­jowa prawnicz­ka zaszła dość przy­pad­kowo w ciążę ale  grzecznie mimo wielu prob­lemów wzięła ślub z  ojcem swego dziec­ka. Natyka­ją­ca się na coraz dzi­wniejszych typów Char­lotte  znalazła szczęś­cie w ramionach dobrze sytuowanego prawni­ka i adop­towała dziecko z Chin, Car­rie dostała w ostate­cznym rozlicze­niu swo­jego ukochanego pana Biga za którym uga­ni­ała się przez sześć sezonów.  Nawet wyz­wolona Saman­tha skończyła ser­i­al w rados­nym stałym związku, którego jedynym pikant­nym szczegółem był fakt, że wybranek jej ser­ca był od niej sporo młod­szy. Co końcówka seri­alu syg­nal­i­zowała tego dopełniły dwa filmy, w których nikt już nie udawał, że chodzi o coś więcej niż tylko wypełnie­nie schematu komedii roman­ty­cznej, ewen­tu­al­nie fil­mu prezen­tu­jącego całą masę ekskluzy­wnych marek. Zwierz pamię­ta doskonale jak recen­zował drugą odsłonę Sek­su w Wielkim mieś­cie z nies­makiem przyglą­da­jąc się powielanym przez niego stereo­ty­pom. Z początkowego społecznego zacię­cia nic już nie zostało.

  W pier­wszych sezonach na miłość spoglą­dano iron­icznie — im dalej w las tym bardziej stawała się moty­wem prze­wod­nim seri­alu zastępu­jąc tytułowy seks.

            Do tego ser­i­al gdzieś po drodze stał się oknem wys­ta­wowym najwięk­szych i naj­droższych marek odzieżowych. Grana Przez Sarę Jes­sicę Park­er Car­rie, która w pier­wszych sezonach ubier­ała się niety­powo ale poza buta­mi w ciuch raczej dla potenc­jal­nego widza dostęp­ne, stała się (zwłaszcza w fil­mach) wiesza­kiem na którym kole­jne co raz dzi­wniejsze ubra­nia zaw­iesza­li pro­jek­tan­ci szyją­cy ciuchy na które niko­go nie stać i których i tak nikt by pewnie na uli­cy nie nosił. Wszyscy boryka­ją­cy się z prob­le­ma­mi finan­sowy­mi autorzy gaze­towych kol­umn i porad­ników o związkach mogli tylko z pewnym zdzi­wie­niem przyglą­dać się jak pen­s­ja bohater­ki nagle rośnie by osiągnąć w drugim filmie poziom, który wyda­je się niedostęp­ny dla więk­szoś­ci zwykłych śmiertel­ników.  Co więcej zdarzyła się rzecz ciekawa, bohater­ka która w pier­wszych lat­ach ist­nienia seri­alu, rzeczy­wiś­cie mogła uchodz­ić za ikonę mody i sty­lu w późniejszych sezonach stała się karykaturą samej siebie. Wid­zowie chęt­nie oglą­dali trochę eks­cen­tryczne stro­je z wypchanej po brze­gi szafy wiel­bi­ciel­ki mody, ale kiedy zastąpiły je zestawy rodem z wybiegów, całość stała się odrobinę idio­ty­cz­na i zupełnie nie real­isty­cz­na. I tak ser­i­al, który miał kon­cen­trować się na obser­wowa­niu życia uciekł od niego jak najdalej.

Teo­re­ty­cznie na początku seri­alu bohater­ki wydawały się zmęc­zone ciągłym polowaniem na Pana ide­al­nego, jed­nak przez kole­jne szczęść lat poświę­ciły na to właś­ci­wie cały swój wol­ny czas.

             Pomi­mo dość szy­bkiego i spek­taku­larnego upad­ku Sek­su w Wielkim Mieś­cie, który nie okazał się tak przeło­mowy jak mówiono (przy­na­jm­niej w warst­wie fab­u­larnej), wywarł on spory wpływ na kul­turę pop­u­larną. Wyda­je się, że nie­jako jako przedłuże­nie czy opozy­c­ja do tej pro­dukcji pow­stały „Gotowe na Wszys­tko” dopowiada­jące co dzieje się z nieza­leżny­mi kobi­eta­mi gdy już wyprowadzą się na przed­mieś­cia i urodzą dzieci.  Bezpośred­nio do spuś­cizny STAC odwołu­ją się „Girls”, które mają być współczes­ną mniej Glam­our odmi­aną seri­alu o nieco młod­szych bohaterkach. W jak­iś sposób SATC podzi­ałał na  „Plotkarę” ser­i­al podob­nie wyko­rzys­tu­ją­cy Nowy Jork jako dodatkowego bohat­era pro­dukcji i podob­nie cele­bru­ją­cy jego lep­iej sytuowanych mieszkańców. Co praw­da pró­ba nakręce­nia Sek­su w Wielkim Mieś­cie po raz dru­gi (Lip­stick Jun­gle) zupełnie się nie udała, ale pomysł by powró­cić do seri­alu nigdy nie zginął. I tak dziś moż­na oglą­dać Car­rie Dairies, opowiada­jące o cza­sach kiedy Car­rie była jeszcze nas­to­latką i o Nowym Jorku mogła tylko marzyć. Oczy­wiś­cie ser­i­al z Sek­sem w Wielkim Mieś­cie nie ma nic wspól­nego, ale pokazu­je, że mimo iż ser­i­al pod sam koniec budz­ił co raz więcej mieszanych uczuć to jed­nak wciąż jest marką do której warto wracać.

Nawet Saman­tha, która reprezen­towała w seri­alu sek­su­alne wyz­wole­nie w ostate­cznym rozra­chunku musi­ała skończyć (przy­na­jm­niej w seri­alu) w stałym związku.

              No właśnie, Seks w Wielkim Mieś­cie właś­ci­wie przek­sz­tał­cił się przez te lata w pewną markę – hasło pod którym niewiele się kry­je. Trochę jak pod stwierdze­niem, że Shara Jes­si­ca Park­er jest ikoną mody – pod­czas kiedy aktor­ka ubiera się po pros­tu jak wszys­tkie inne aktor­ki w Hol­ly­wood w ubra­nia od dobrych pro­jek­tan­tów. Może niekiedy bardziej eks­cen­trycznie ale właś­ci­wie gdy­by nie pozostała po seri­alu łat­ka pewnie trud­no było­by nam powiedzieć dlaczego wyróż­nia się aku­rat nią. Zwierz czy­tał całe mnóst­wo wypowiedzi na tem­at tego jak Seks w Wielkim Mieś­cie zmienił pode­jś­cie do mówienia o sek­sie, patrzenia na samotne kobi­ety po trzy­dzi­estce i kobiecą przy­jaźń. Jed­nak zakończe­nie seri­alu dobit­nie pokaza­ło, ze niewiele się zmieniło. Księżnicz­ki mogą być trochę starsze i trochę odważniejsze w łóżku ale wciąż czeka­ją na księ­cia na białym koniu. W sum­ie to dość smut­na kon­stat­ac­ja. Zwłaszcza, że ser­i­al prze­cież oglą­dało się całkiem nieźle. Kiedy zwierz przeprowadz­ił się do nowego mieszka­nia, Sex w Wielkim Mieś­cie leci­ał przez pół­to­ra roku dzień w dzień  na której z telewiz­ji kablowych odcinek seri­alu. Zwierz obe­jrzał więc wszys­tkie sezony kil­ka razy i nie ma wąt­pli­woś­ci, że ser­i­al miał kil­ka doskon­ałych scen i momen­tów. W sum­ie najbardziej zaszkodz­iło pro­dukcji pro­mowanie jej jako przeło­mowy ser­i­al HBO pod­czas kiedy była to pro­dukc­ja zde­cy­dowanie bliższa men­tal­nie kon­ser­waty­wne­mu ABC (choć nikt się tego z początku nie mógł spodziewać, plus zgod­nie z zasadą telewiz­ji kablowych było tam więcej nagoś­ci choć w sum­ie nie tak dużo jak się pamięta).

  Zwierz zawsze uważał, że ser­i­al był­by znakomi­ty gdy­by nie wspier­ał wiz­ji powszech­nego szczęś­cia które czeka na bohater­ki tuż za rogiem. No ale prze­cież żad­na z nich nie mogła zostać sama, bo ser­i­al był­by uznany za zbyt przygnębiający.

             Dziś kiedy mówi się o Sek­sie w Wielkim Mieś­cie to rzu­ca się hasła­mi pod­kreśla­jąc jed­nocześnie wagę seri­alu. Fem­i­nist­ki pom­stu­ją, że nie okazał się tym czym był, całkiem sporo kobi­et sen­ty­men­tal­nie cytu­je kole­jne kwest­ie bohaterek. Trze­ba też przyz­nać, że pro­dukc­ja w sum­ie nie zes­tarza­ła się aż tak strasznie – i ist­nieje w zbiorowej pamię­ci dużo sil­niej niż np. niesły­chanie prze­cież pop­u­lar­na w pewnym momen­cie, uznawana za równie przeło­mową Ally McBeall. Najlep­szym dowo­dem na to, jak w sum­ie dobrze po lat­ach trzy­ma się Seks w Wielkim Mieś­cie jest fakt, że kiedy dopiero kil­ka lat temu ( dwa czy trzy ) pol­s­ki dys­try­b­u­tor zde­cy­dował się w końcu wydać ser­i­al z pol­ski­mi napisa­mi (wcześniej był dostęp­ny w Polsce jedynie w wer­sji anglo­języ­cznej) to zaży­czył sobie tyle co za nowość (sto parędziesiąt zło­tych) najwyraźniej uzna­jąc, że fakt iż film ma pon­ad dziesięć lat niko­go nie powinien dzi­wić.  Jed­nak w ostate­cznym rozra­chunku Seks w Wielkim Mieś­cie przy­czynił się tak naprawdę tyko do jed­nego znaczącego zjawiska we współczes­nej kul­turze pop­u­larnej. Przekon­ał wszys­t­kich że HBO naprawdę potrafi robić doskon­ałe seri­ale bez wzglę­du na treść i for­mat.  Niby nic, a przy­czyniło się do płaczu po kole­jnych odcinkach Gry o Tron.

Dow­cip­na i błyskotli­wa Car­rie z pier­wszych sezonów w ostat­nim potrze­bu­je już tylko naprawdę dużej szafy. W końcu tak kończą praw­ie wszys­tkie piszące kobi­ety :P

Ps: Zwierz wybiera się dziś na Kac Vegas 3 co by pokazać jakim jest kon­sek­went­nym blogerem (w odniesie­niu do wczo­ra­jszego pos­tu;) Tak więc bada­nia terenowe nad złym smakiem może­my uznać za rozpoczęte.

Ps2: Zwierz nadal wsłuchu­je się w głos czytel­ników. Dziś wracamy do poprzed­niej czcion­ki, jus­tu­je­my i infor­mu­je­my (my zwierz popadamy w dzi­wną manierę) że powoli przyp­isy­wane są kat­e­gorie wpi­som. Do tego nowa strona tłu­maczą­ca brak przecinków. No i zapowiedź, że gdzieś tam czai się nowe logo blo­ga, które zade­bi­u­tu­je jak powstanie :)