Kiedy napisałam powieść na podstawie sowich notatek do doktoratu, wydawnictwo próbowało mnie przekonać, że na okładce powinna być całująca się para spleciona w namiętnym uścisku. Odmówiłam, wskazując, że w powieści nie ma właściwie żadnego wątku romansowego. Jak pokazuje „Zaginione Miasto” popełniłam błąd. Loretta, bohaterka filmu, wydając swoją powieść na podstawie notatek do doktoratu zgodziła się na sugestie wydawnictwa. I tak wylądowała z przystojnym i troskliwym modelem z okładki. Teraz ona przeżywa przygody a ja mogę co najwyżej o nich napisać.
„Zaginione miasto” to ciekawy dowód na to, że znane filmowe gatunki mogą dawać widzom całkiem sporo satysfakcji o ile zafunduje się je w nieco odświeżonej konwencji. Oto bowiem dostajemy klasyczną historię przygodową, która przywodzi nieco na myśl „Miłość, szmaragd i krokodyl”. Jest pisarka, jest egzotyczna wyspa, jest konieczność poradzenia sobie w niesprzyjających warunkach i niechęć przeradzająca się we wzajemne zaufanie, przyjaźń a nawet coś więcej. Formuła znana i sprawdzona. Gdzie więc leży różnica?
Ot, autorka romansów jest w istocie naukowczynią, która miała napisać romans dla zabawy a wyszedł z tego pomysł na życie. Bohater który ma ją uratować, wcale nie jest od niej bardziej kompetentny – można wręcz stwierdzić, że nieco mniej nadaje się do przeżycia w dżungli. Cała wielka przygoda, rozgrywająca się na wykupionej przez miliardera wyspie, ma w sobie posmak nie tylko niebezpieczeństwa ale też kolonialnej chciwości. Bo twórcy to tu, to tam podrzucają – zupełnie nie nachalnie – informacje o tym, że ta kultura i te skarby się nam zupełnie nie należą i są przynależne do konkretnych ludzi. Te drobne przesunięcia pokazują, że spokojnie da się zrobić zabawny, sympatyczny film wedle wypróbowanej metody, jednocześnie uwzględniając zmiany we wrażliwości. Zwłaszcza, że coraz częściej produkcje z lat osiemdziesiątych zaczynają nas nieco drażnić – bo być może po raz pierwszy w życiu dostrzegamy jak bardzo zestarzały się, właśnie pod względem obyczajowym.
Inna sprawa – za lekkość komedii odpowiada też dużo większe niż zazwyczaj stężenie absurdu, jakie się nam oferuje. Zwłaszcza na samym początku filmu, gdzie twórcy odwołują się bezpośrednio do znanej konwencji robi się wyjątkowo zabawnie. Wszystko za sprawą Brada Pitta, który jest w filmie dosłownie na chwilę, by przypomnieć nam jak taka fabuła powinna się układać. To jest być może jedno z najzabawniejszych aktorskich cameo od lat. W każdym razie od dawna nie śmiałam się w kinie tak głośno. Inna sprawa – to jest zabawne oglądać te kilka scen, w których Brad Pitt gra absolutny ideał kompetentnej męskości a Channing Tatum wydaje się takim zagubionym misiem, który nie wie co robić. Całkiem dobry przykład na to, że cała męskość w filmach to kwestia tego jak się co zagra. Można w jednym filmie być niemal super bohaterem, a w drugiej wydawać się takim małymi i nieporadnym. Co sprawia, że muszę pozytywnie wypowiedzieć się o grze Tatuma co nie przychodzi mi łatwo, bo to nie jest mój ulubiony aktor. Choć po jego roli w „Ave, Cesar” u braci Coen zaczęłam go nieco bardziej cenić bo tamta rola była błyskotliwa.
Trzeba przyznać, że produkcji nie szkodzi bardzo dobra obsada. Przede wszystkim Sandra Bullock po raz kolejny udowadnia, że ma dokładnie tyle talentu, uroku i charyzmy by podbić od razu całą widownię. Od dobrych kilku dekad obserwujemy je bohaterki i nie potrzebujemy dużo czasu by je polubić i im kibicować. Sama Sandra Bullock zawsze wnosi do filmów taką lekkość, która sprawia, że po prostu chcemy być tam, gdzie ona i patrzeć jak radzi sobie w najróżniejszych sytuacjach. Mam wrażenie, że jest bardzo niewiele aktorek, które potrafią uczynić swoje bohaterki tak sympatycznymi. Inna sprawa, że człowiek zawsze ma wrażanie, że nie traktuje ona siebie zbyt poważnie co właściwie uniemożliwia krytykowanie jej aktorskich wyborów. Przyznam też, że cieszy mnie, że aktorka mająca 57 lat może spokojnie grać wciąż główną bohaterkę i to taką która przeżywa przygody i nigdzie nikt nie wspomina, ile ma lat. Pamiętam, kiedy bohaterki w tym wieku mogły co najwyżej odkrywać, że jest w życiu coś poza niańczeniem wnuków. Inna sprawa – jestem wielką fanką filmów, które zestawiają młodszych aktorów ze starszymi aktorkami – tu różnica wieku wynosi 16 lat i jakoś nikomu to nie przeszkadza. Choć jasne – większość z nas nigdy nie będzie wyglądać tak dobrze jak Sandra Bullock po pięćdziesiątce, ale to inna sprawa. Tu z resztą dodam na marginesie, że bardzo mi się podoba, że jednym z wątków na trzecim planie filmu jest fakt, że kasa za pracę naukową nie jest wystarczająca do dobrego życia i człowieka ciągnie do rzeczy prostszych, ale dających kasę. Nigdy nie czułam w filmie takiego związku z bohaterką jak w przypadku tej produkcji.
Ale film błyszczy nie tylko na pierwszym planie. Uwielbiam Daniela Radcliffa w roli milionera, który chce mieć dla siebie coś czego nikt inny mieć nie będzie. Radcliffe jak zwykle bawi się doskonale i tworzy rolę tak przesadzoną, że idealnie pasującą do konwencji. Co więcej – to właśnie na nim spece od kostiumów mogli się wyżyć (dowcip jest taki, że Sandra Bullock właściwie przez cały film ma jeden kostium) więc Radcliffe w każdej scenie ma inny garnitur. Poza tym stworzył rolę absolutnie cudowną i świetnie wpasowującą się we współczesną, rosnącą niechęć do niesamowicie bogatych ludzi, którzy być może nigdy specjalnie na owo bogactwo nie pracowali. W każdym razie, to jest kolejna z tych ról Radcliffa, która pokazuje, że obecnie jego głównym pomyłem na karierę filmową jest się dobrze bawić. I przyznam, że nie mam nic przeciwko temu, bo uwielbiam jego niestandardowe wybory.
Do tego bardzo kupił mnie drugoplanowy wątek, agentki literackiej, która mimo tego, że jest bardzo zmęczona musi odnaleźć swoją autorkę. Uwielbiam takie wątki, plus wiecie – każdy autor w skrytości ducha myśli o tym jakby się przydał taki dobry duch co i z końca świata sprowadzi cię na trasę promocyjną książki. Da’Vine Joy Randolph jest absolutnie świetna w tej roli i nie mamy najmniejszych wątpliwości, że nie ma takiej siły, która byłaby w stanie ją powstrzymać. Nie jest to jakaś wieka rola ale jej sceny oglądało się z olbrzymią sympatią.
Gdybym miała powiedzieć jakich filmów mi brakuje w kinie to wskazałbym właśnie na takie jak „Zaginione miasto”. Pojedynczych, nie sugerujących od razu kontynuacji, zabawnych ale nie jadących za bardzo po bandzie, romantycznych ale nie przesadzanie ckliwych. Mam wrażenie, że kiedyś takich prostych rozrywkowych produkcji, na które można było się w weekend wybrać do kina było nieco więcej. Dziś cześć z nich przeniosła się do streamingu a część chyba zupełnie zaginęła. Tymczasem – jest sporo właśnie takich klasycznych gatunków, które po lekkim dostosowaniu do współczesnej wrażliwości (bo zwykle tego najbardziej potrzebują) nadal będą się świetnie sprawdzać i udowadniać, że filmy które nie są strasznie seksistowskie i kolonialne nadal mogą być zabawne. Co więcej mają szasnę być zabawne nieco dłużej.
Ps: W filmie pojawia się tłumaczenie „mansplaining” na Panjaśnić – tej wersji nie znałam ale bardzo mi się spodobała. Jest przeurocza.