Pod palcami czyli o czym nie będziemy rozmawiać po 94. Oscarach

Nie będę pisać o tym jak Will Smith spoliczkował Chrisa Roc­ka. Kilka­naś­cie sekund po tym jak dłoń jed­nego akto­ra spadła na policzek komi­ka, uświadomiłam sobie, że gala dobiegła koń­ca. Że tym jed­nym uderze­niem Will Smith przekreślił wszys­tko co się tej nocy dzieje. Że nieza­leżnie od wyników kole­jne dni i godziny spędzę roz­maw­ia­jąc tylko o jed­nym. Że jeśli gala zapisze się w pamię­ci to tylko z powodu tego, ile emocji wzbudz­iło samo wydarze­nie. I tak kamie­niem zaległo mi na ser­cu przeko­nanie, które potwierdz­ił poranek. Will Smith pokazał, że niko­mu na Oscarach nie zależy. I odesłał w niepamięć rzeczy tego wiec­zo­ra najważniejsze.

Pod ręką Smitha zginęła przeło­mowość tej gali.  Ari­ana Debose, mogła mówić młodym queerowym dziew­czynom, że mogą w siebie wierzyć. Mogła dołożyć swój kamy­czek do his­torii reprezen­tacji łącząc fakt, że jest pier­wszą nie białą osobą queer z Oscarem aktorskim. Rita Moreno mogła patrzeć ze łza­mi w oczach jak 60 lat po jej sukce­sie kole­j­na latynos­ka się­ga gwiazd dzię­ki Ani­cie. Ale to wszys­tko przepadło. Być może już w chwili, w której Chris Rock otworzył usta by coś powiedzieć. A może tak naprawdę zag­inęło to jeszcze wcześniej gdzieś w poko­ju jakiegoś pro­du­cen­ta zda­jącego sobie dobrze sprawę z wielo­let­nich sporów Chrisa Roc­ka i Willa Smitha. Może w głowie spry­t­nego pro­du­cen­ta, który chci­ał mieć dobry kadr. Może w świecie, w którym nigdy tak naprawdę tri­um­fy i wzruszenia twór­ców się nie liczyły.

Ari­ana DeBose accepts the Oscar® for Actress in a Sup­port­ing Role dur­ing the live ABC tele­cast of the 94th Oscars® at the Dol­by The­atre at Ova­tion Hol­ly­wood in Los Ange­les, CA, on Sun­day, March 27, 2022.

Jeszcze chwilę wcześniej Troy Kot­sur pokazy­wał nam jak wyglą­da miga­ją­cy człowiek, które­mu zabrakło słów. Ten moment, kiedy jego dłonie zasty­gały w powi­etrzu, bo ze wzruszenia nie mógł zacząć mówić – jest ostate­cznie pier­wszym Głuchym mężczyzną z Oscarem – był porusza­ją­cy. Oto wydarzyła się his­to­ria. Przepadło spo­jrze­nie porus­zonej Yuh-Jung Youn, która stała obok niego z Oscarem w dłoni by mógł podz­iękować. To ciepło między nimi wyparowało gdy Will Smith wstał ze swo­jego miejs­ca i ruszył w kierun­ki komika.

Rozpłynęły się jak sen zło­ty łzy, które wypełniły oczy Ken­netha Branagha. Człowieka, który na Oscarach bywał nie raz, od początku swo­jej kari­ery prag­nąc przekon­ać Akademię o swoim tal­en­cie. Ostate­cznie okaza­ło się, że najwięk­szą siłę ma opowieść o nim samym. Opowieść, którą stworzył w cza­sie pan­demii. Jego tak wyczeki­wana chwila tri­um­fu stanie się jedynie przypisem do wydarzenia, którego los zde­ter­mi­nowały szy­bkie kro­ki Smitha na scenę.

Troy Kot­sur accepts the Oscar® for Actor in a Sup­port­ing Role dur­ing the live ABC tele­cast of the 94th Oscars® at the Dol­by The­atre at Ova­tion Hol­ly­wood in Los Ange­les, CA, on Sun­day, March 27, 2022.

W his­to­rycznych annałach ważniejsze stanie się to, jaka cisza zapadła po wymier­zonym ciosie, gdy gwiazdy i wid­zowie starali się zrozu­mieć co się dzieje. Umknie sto­ją­ca na sce­nie Jane Cam­pi­on, jed­na z najwybit­niejszych twór­czyń w his­torii kine­matografii, która jako dopiero trze­cia kobi­eta w his­torii ode­brała stat­uetkę za najlep­szą reży­ser­ię. To jasne potwierdze­nie jej wielkiego tal­en­tu, stanie się jedynie cieka­wostką, opowiadaną po tym jak wszyscy pokłócą się czy sytu­ac­ja była ustaw­iona czy nie.

W przeplata­ją­cych się inter­pre­tac­jach tego co Smith krzyknął do Roc­ka, nie prze­bi­je się sukces „Encan­to” opowieś­ci, która dała wielu Kolumbi­jczykom poczu­cie, że nie są dla Stanów jedynie roz­mazanym punkcikiem na mapie świa­ta, zagu­bi się uśmiech młodz­i­utkiej Bil­lie Eil­ish z jej Oscarem za piosenkę do „Nie czas umier­ać”, zapom­n­imy o tym momen­cie, gdy Lady Gaga ściska­jąc dłoń Lizy Minel­li, mającej prob­lem z przeczy­tanie kwestii, powie „Trzy­mam cię”. Niewielu będzie umi­ało wygrze­bać z pamię­ci cud­owne przemówie­nie Jen­ny Bea­van, nagrod­zonej za kostiumy czy Riza Ahme­da, który powró­cił na Oscary ode­brać nagrodę za najlep­szy film krótkometrażowy.

Ryusuke Ham­aguchi accepts the Oscar® for Inter­na­tion­al Fea­ture dur­ing the live ABC tele­cast of the 94th Oscars® at the Dol­by The­atre at Ova­tion Hol­ly­wood in Los Ange­les, CA, on Sun­day, March 27, 2022.

W uję­ciu przes­traszonej miny Chrisa Roc­ka zginie to o czym moglibyśmy roz­maw­iać. O sek­sis­towskim skeczu Reginy Hall, który pokazał nam jakie są pod­wójne stan­dardy żar­towa­nia w odniesie­niu do kobi­et i mężczyzn. O niezbyt udanym wys­tępie Amy Schumer, która bard­zo chci­ała powiedzieć o Ukaranie ale chy­ba nie umi­ała. O tym jak Akademia niemal wiz­ual­nie podzieliła nomi­nowanych na równych i równiejszych, decy­du­jąc się posadz­ić najważniejszych nomi­nowanych na fotelach a nie na zwykłych krzesłach jak pozostałych. O czystym braku wyczu­cia jakim było prz­er­wanie prze­mowy reży­sera zwycięskiego “Dri­ve My Car” po pier­wszym zda­niu. Wszys­tkim w jed­nej chwili zostało odpuszczone.

W tej ogłusza­jącej ciszy jaka zapadła, w tej przed­w­cześnie urwanej trans­misji, zaginie i wpad­nie w czarną dzi­urę nieby­tu kil­ka Oscarów dla „Diuny”, za które dziękowali wzruszeni twór­cy, wskazu­jąc swo­jego reży­sera jako człowieka który dał im odpowied­ni kierunek. Nie wybrz­mi nagro­da dla Jes­si­cy Chas­tain, aktor­ki, która tyle zab­ie­gała­by stworzyć „Oczy Tam­my Faye” by potem tri­um­fować, gdy okaza­ło się, że rola o której marzyła poz­woliła jej pokazać spek­trum swo­jego wielkiego tal­en­tu. Każ­da przyz­nana tego wiec­zoru nagro­da będzie jedynie mar­gin­al­nym wydarze­niem.  Samo zwycięst­wo Smitha – ciekawym dodatkiem do wys­tępu wieczoru.

Jane Cam­pi­on accepts the Oscar® for Direct­ing dur­ing the live ABC tele­cast of the 94th Oscars® at the Dol­by The­atre at Ova­tion Hol­ly­wood in Los Ange­les, CA, on Sun­day, March 27, 2022.

W końcu zwycięst­wo fil­mu „CODA” może nie najlep­szego, ale dającego całej olbrzymiej grupie ludzi możli­wość opowiedzenia o sobie włas­ny­mi słowa­mi, stanie się jedynie pią­tym tem­atem dnia. Zaraz po dyskus­jach o toksy­cznej męskoś­ci, ryc­erst­wie, dow­ci­pach, oby­cza­jach i dobrym wychowa­niu. Stanie się czymś zupełnie nie istot­nym co odno­tu­ją jedynie ci, którzy w tym sza­leńst­wie próbu­ją trzy­mać jak­iś azy­mut nakierowany na to co tego wiec­zo­ra miało się liczyć. A co przes­tało się w ogóle liczyć, kiedy kam­era krążyła między twarza­mi dwój­ki aktorów.

W roz­mowach, które prowadz­imy dyskus­ja o tym jak bard­zo Akademia zaw­iodła w przy­pom­i­na­niu o wojnie i ludobójst­wie w Ukrainie, będzie się swo­bod­nie przeplatać z his­torią niewielkiej bój­ki, która niczy­jego życia nie zniszczyła. Ta jakaś przedzi­w­na równowa­ga, ten jeden odd­ech, który wystar­czy nam by powiedzieć o jed­nym i drugim – będą jak zadra. Gdy woj­na nie będzie w stanie się prze­bić spod skan­da­liku. A co dopiero mówić o osiąg­nię­ci­ach twór­ców. Artysty­czny tri­umf Hansa Zim­mera jest gorszym memem, niż uję­cie sce­ny policzkowa­nia.  Być może poczu­je­my, że nigdy nie byliśmy tak daleko od zło­tych sal Dol­by The­atre, być może uświadomimy sobie, że w isto­cie w tej ucieczce od naszej codzi­en­noś­ci udało się nam tylko jeszcze lep­iej spre­cy­zować, gdzie jesteśmy.

Siân Hed­er and ASL inter­preter accept the Oscar® for Adapt­ed Screen­play dur­ing the live ABC tele­cast of the 94th Oscars® at the Dol­by The­atre at Ova­tion Hol­ly­wood in Los Ange­les, CA, on Sun­day, March 27, 2022.

Kul­tura to przestrzeń w której wielu z nas szu­ka schronienia. Miejs­ca może nie świętego, ale takiego, w którym ważne jest zupełnie co innego niż w otacza­ją­cym nas świecie. Idziemy do kul­tu­ry by wskaza­ła nam drogę, odd­zieliła nam może dobro od zła, przy­pom­ni­ała o wartoś­ci­ach, dała schronie­nie. Bo tym jest kul­tura – schronie­niem dla naszej duszy. Więc kiedy w tej świą­tyni, pojaw­ia się coś co nie pasu­je. Bru­tal­nie wchodzi tam świat, który chcieliśmy zostaw­ić za pro­giem, to czu­je­my jej kru­chość. Widz­imy jej słabość. I czu­je­my ból bo ostate­cznie – i tam nas znalazła rzeczywistość.

Dlat­ego nie będę pisać o tym kto kogo spoliczkował. Nie mam ochoty tego więcej komen­tować, nie chcę się o to kłó­cić, nie chcę spędz­ić tygod­nia na roz­mowach o tym po czy­jej stron­ie stała rac­ja. Całe to wydarze­nie od początku do koń­ca jest wszys­tkim tym czym nie chce się zaj­mować pisząc o Oscarach. O czym nie chce roz­maw­iać, gdy zary­wam noc by spędz­ić ją w Dol­by The­atre. Przed czym uciekam, do chwil tri­um­fu i wzruszenia. Fakt, że ktokol­wiek wymusił tą zmi­anę tem­atu, że jed­nym ciosem wysłał w niebyt chwile radoś­ci i tri­um­fu – to wszys­tko budzi mój głębo­ki smutek. Moją niechęć. Może nawet odrzu­ca mnie na jakimś fizy­cznym poziomie.

Kei­th Urban and Nicole Kid­man dur­ing the Oscar® for Doc­u­men­tary Fea­ture dur­ing the live ABC tele­cast of the 94th Oscars® at the Dol­by The­atre at Ova­tion Hol­ly­wood in Los Ange­les, CA, on Sun­day, March 27, 2022.

Mogliśmy mieć Oscary, które zapamię­tamy ze wzglę­du na różnorod­ność zwycięzców. Na rękę wyciąg­niętą do pomi­janych grup. Na drob­ne zwycięst­wa osób, które od lat czekały na swo­ją stat­uetkę. Zami­ast tego mamy skan­dal i memy. I choć o Oscarach mówi się w tym roku bez porów­na­nia więcej niż w zeszłym, to życie pokazu­je, że cała idea takich nagród może zginąć pod jed­nym  paskud­nym żar­cie i wymier­zonym w gniewie policzku.