Na śmierć poety świat nigdy nie jest gotowy czyli zwierz ze smutkiem

  Hej

         Zwierz jest zwierzem pop kul­tur­al­nym ale kiedy nikt nie patrzy zwierz pisze wier­sze. Nie są to może wier­sze wybitne ale są. Zwierz przyz­na­je się do tego bo prawdą jest, że wszys­tko czego się nauczył o tym jak pisać poezję nauczył się od Wisławy Szym­borskiej.  Jeśli ist­nieje jak­iś przepis na wier­sz, to zdaniem zwierza ide­al­nie zamykał się w jej poezji. Pozornie wszys­tko było tam proste,  zrozu­mi­ałe, ład­nie dążące do zawsze niesamowitej  puen­ty. Jed­nak zawsze było tak, że im dłużej zwierz czy­tał, tym bardziej widzi­ał, że nic w takim wier­szu nie jest proste. Owa niewidzial­na kon­strukc­ja każdego niemal jej utworu była jed­nocześnie lek­ka i tward­sza niż betonowy gmach. Wszys­tkie słowa wydawały się być ułożone w najprost­szy, a jed­nocześnie zupełnie niemożli­wy do zami­any sposób. Tak jak­by od zawsze czekały by znaleźć się dokład­nie tam gdzie autor­ka jest postawiła. 

       Wielu czytel­ników wier­szy Szym­borskiej miało nieprzy­jem­ność spotkać się z nią pier­wszy raz w szkole. Może stąd wynieśli przeko­nanie, że tak jak Szym­bors­ka potrafił­by pisać każdy. Z niez­nanych dla zwierza przy­czyn w więk­szoś­ci podręczników fig­u­ru­je wier­sz “Cebu­la” — dobry ale nie powala­ją­cy na kolana. Do tego nawet kocha­ją­cy poezję zwierz nie mógł ścier­pieć anal­izy utworów Szym­borskiej. O ile nigdy nie przeszkadza­ło mu szkolne znę­canie się nad Mick­iewiczem, Leśmi­anem czy Miłoszem to w przy­pad­ku Szym­borskiej zwier­zowi zawsze wydawało się to być zupełnie sprzeczne z zami­arem autor­ki. Owa powa­ga szkol­nego rozbioru wier­sza, pozbaw­iona przestrzeni na ironię, dow­cip czy dys­tans wydawała się zupełnie nie przys­tawać do wier­szy które moż­na było pol­u­bić nawet do koń­ca ich nie rozu­miejąc. Z drugiej jed­nak strony wyda­je się, że z tego nierównego poje­dynku z edukacją Szym­bors­ka częś­ciej niż inni poe­ci wychodz­iła zwycięsko.

       Być może zwierz  Szym­borskiej też by nie lubił gdy­by nie trzy istotne wydarzenia. Pier­wsze miało miejsce jeszcze przed 1996 kiedy zwierz był mały. Mat­ka zwierza prag­nąć zapoz­nać go z twór­c­zoś­cią swo­jej ulu­bionej autor­ki przeczy­tała mu wier­sz ” Ter­ro­rys­ta, on patrzy”. Wiz­ja człowieka wraca­jącego “po te swo­je marne rękaw­icz­ki” pozostała zwierzem zde­cy­dowanie dłużej niż powin­na. Drugie wydarze­nie miało już prze­bieg zde­cy­dowanie ciekawszy — oto bowiem Mat­ka zwierza oświad­czyła na dłu­go przed 1996 rok­iem, że jeśli poet­ka kiedykol­wiek dostanie Nobla to zabiera nas wszys­t­kich na uroczysty obi­ad. I tak na starym mieś­cie w restau­racji zde­cy­dowanie lep­szej od wszys­t­kich do jakich zabier­ali go doty­chczas rodz­ice zwierz świę­tował przyz­nanie Nobla Szym­borskiej ucząc się w tak młodym wieku, że moż­na mieć w życiu włas­nego poetę, którego sukces opła­ca się opi­jać w najlep­szych kna­j­pach. Ostat­nie wydarze­nie jest już zde­cy­dowanie bardziej bła­he, i wyma­ga od zwierza przyz­na­nia się do kradzieży. Oto dwanaś­cie lat temu popros­zono zwierza by schował do swo­jego ple­ca­ka świeżo zaku­pi­oną ” Pocztę Poe­t­y­cką” zbiór odpowiedzi na listy młodych pis­arzy jakie Szym­bors­ka zamieszcza­ła w ” Życiu Lit­er­ackim”. Zwierz miał książkę zwró­cić po powro­cie do domu. Nie zwró­cił jej nigdy. Przeczy­tał ją nato­mi­ast tyle razy, że niek­tóre ustępy mógł­by cytować z pamię­ci. Te śmieszne, miejs­ca­mi bard­zo zgryźli­we a miejs­ca­mi całkiem poważne odpowiedzi to najlep­sza książ­ka o tym jak pisać jaką zwierz kiedykol­wiek w swoim życiu miał w rękach. Taka jaką powin­no dawać się każde­mu kto chce zająć się pisaniem. 

       A poez­ja? Cóż zwierz jest nie obiek­ty­wny. Cytaty z wier­szy Szym­borskiej najpierw były dla niego zupełnie zwycza­jnym ele­mentem codzi­en­nego języ­ka, frazy odpowied­nich utworów przy­chodz­iły do głowy same kiedy wychodz­iło się od lekarza, rozważało zaży­cie środ­ków uspoka­ja­ją­cych czy  roz­maw­iało się o tym,  jak straszne dla auto­ra jest trafić w poczet lek­tur szkol­nych .  Potem kiedy zwierz czy­tał wier­sze już na włas­ną rękę zna­j­dował w nich dokład­nie to samo pytanie, które go dręczyło czyli  ‑co właś­ci­wie tu robi i dlaczego jako on, a nie jako kto inny. Pytanie chy­ba pod­sta­wowe najprost­sze i  może dlat­ego tak trudne do uję­cia. A obok niego mnóst­wo  tych myśli, które przy­chodzą nam wszys­tkim do głowy od cza­su do cza­su, ale nie umiemy ich zapisać. Ale im dłużej zwierz czy­tał tym bardziej pojaw­iało się jed­no uczu­cie domin­u­jące nad wszys­tki­mi inny­mi. Zaz­drość.  Może się wam wydawać, że nie ma się czym chwal­ić, ale dla zwierza to najwięk­sza pochwała jaką moż­na  wyartykułować. Zwierz zaz­droś­cił i zaz­droś­ci całym sobą umiejęt­noś­ci tak trud­nej i niesamowitej. Pisa­nia wier­szy. Dobrych wier­szy. Wspani­ałych wier­szy. O których ma się wraże­nie, że zawsze tam były i potrze­ba było tylko kogoś by je zapisał. 

       Szym­bors­ka zwykła maw­iać, że najważniejszym przed­miotem w poko­ju pis­arza jest kosz na śmieci. Zwierz nien­aw­idz­ił tego zda­nia.  Zawsze miał nadzieje, że ktokol­wiek wyrzu­ca śmieci z poko­ju autor­ki ma w sobie na tyle mało skrupułów by wycią­gać z nich nie udane wier­sze.  Bo zwierz musi wam powiedzieć, że odkąd pamię­ta pozostawał w oczeki­wa­niu na kole­jny tomik. Na kole­jną krótką wycieczkę do miejs­ca gdzie słowa są tam gdzie powin­ny, a myśli spisane tak, że nie gubią się w słowach. I zwierz nie jest jeszcze gotowy przes­tać czekać. Ma więc nadzieje, że gdzieś tam są jakieś skraw­ki, ury­w­ki, drobin­ki i kart­ki na dnie szu­fla­dy. Zwierz zazwyczaj pod­chodzą­cy z dys­tansem do takiego grze­ba­nia w spóś­ciźnie jest się gotowy zamienić w hienę. By dostać jeszcze trochę, nawet jeśli miało by to być tylko bard­zo dobre a nie wybitne.

     Na koniec zwierz w prze­ci­wieńst­wie do wielu nie zacy­tu­je nie teego samego utworu który wszys­tkim na raz przyszedł do głowy ( czy to nie zwycięst­wo poe­ty gdy ludzie automaty­cznie chcą zacy­tować jeden jego wier­sz).  Wrzu­ci tu swój wier­sz ulu­biony, który czy­tać może w kółko co też robi, bo kies­zonkowe wydanie poezji Szym­borskiej zna­j­du­je się na dnie każdej zwier­zowej tore­b­ki. Ten wier­sz za każdym razem udowad­nia zwier­zowi, że ist­nieje coś takiego jak wiel­ka poezja.

Na urodziny dziec­ka
świat nigdy nie jest gotowy.

Jeszcze nasze okrę­ty nie powró­ciły z Win­landii.
Jeszcze przed nami przełęcz św. Gothar­da.
Musimy zmylić straże na pustyni Thor,
prze­bić się kanała­mi do Śród­mieś­cia,
znaleźć dojś­cie do króla Har­al­da Oseł­ki
i czekać na upadek min­is­tra Fouche.
Dopiero w Aca­pul­co
zaczniemy wszys­tko od nowa.
<!–[if !sup­port­Line­BreakNew­Line]–>
<!–[endif]–>

Wycz­er­pał się nam zapas opa­trunk­ów,
zapałek, argu­men­tów, tłuków pięś­ciowych i wody.
Nie mamy ciężarówek i popar­cia Mingów.
Tym chudym koniem nie przepłacimy szery­fa.
Żad­nych, jak dotąd, wieś­ci o por­wanych w jasyr.
Braku­je nam cieple­jszej jask­i­ni na mrozy
i kogoś, kto by znał język harari

Nie wiemy, którym ludziom zau­fać w Nini­wie,
jakie będą warun­ki księ­cia kar­dy­nała,
czy­je nazwiska jeszcze są w szu­fladach Berii.
Mówią, że Karol Młot uderzy jutro o świcie.
W tej sytu­acji udo­brucha­jmy Cheop­sa,
zgłośmy się dobrowol­nie,
zmieńmy wiarę,
uda­jmy, że jesteśmy przy­jaciół­mi doży
i nic nie łączy nas z plemie­niem Kwabe.

Nad­chodzi pora roz­pale­nia ogni.
Zawezwi­jmy depeszą bab­cię z Zabier­zowa.
Porozwiązu­jmy węzły na rzemieni­ach jur­ty.
Oby połóg był lek­ki
i dziecko rosło nam zdrowo.
Niech będzie cza­sem szczęśli­we
i przeskaku­je przepaś­cie.
Niech serce jego ma zdol­ność wytr­wa­nia,
a rozum czuwa i się­ga daleko

Ale nie tak daleko
żeby widzieć przyszłość.
Tego daru
oszczędź­cie mu, niebieskie moce.

 Dla zwierza Szym­bors­ka zawsze będzie poet­ką z tego zdję­cia. Łapiącą się za głowę chwilę po tym jak otrzy­mała infor­ma­c­je o otrzy­ma­niu Nagrody Nobla.