Cierpienia Młodych Waldorfów czyli panienko Blair jest panienka postacią tragiczną

 Hej

Dzisiejszy wpis może was nieco zdzi­wić. Oto zwierz poświę­ci cały dłu­gi wpis postaci z seri­alu który zwierz oglą­da wyłącznie dla rozry­w­ki jako swo­je Guilty Plea­sure. Co więcej jest to ser­i­al dla młodzieży który charak­teryzu­je się poziomem fabuły lekko ocier­a­ją­cym się o to co przeży­wali bohaterowie Dynas­tii. Czemu więc zwierz postanowi poświecić cały post jed­nej postaci? I potrak­tować ją i ser­i­al przez chwile zupełnie poważnie? Otóż wyda­je się zwier­zowi że autorom sce­nar­iusza udało się zupełnie przy­pad­kiem zro­bić coś o co bard­zo stara­ją się sce­narzyś­ci Housa czy Dex­tera — stworzyć postać prawdzi­wie trag­iczną i to raczej wedle anty­cznych a niekoniecznie dzisiejszych wzorów. [ WPIS ZAWIERA SPOILERY ŻE HO HO]

Aby skończyć z sekre­ta­mi zwierz wyz­na że seri­alem jest Gos­sip Girl( Plotkara) — amerykańs­ka pro­dukc­ja dla nas­to­latków opowiada­ją­ca o życiu niezwyk­le bogatej młodzieży z Nowego Jorku. Ser­i­al luźno opiera się na książkach pod tym samym tytułem jed­nak o ile autor­ka książek zde­cy­dowała się na prz­er­wanie akcji gdy jej bohaterowie ukończyli eli­tarną szkołę śred­nią, o tyle ser­i­al toczy się dalej i obec­nie w cza­sie trwa­nia 5 sezonu bohaterowie są już dorosły­mi i robią­cy­mi kari­ery stu­den­ta­mi. Bohaterką nad którą zaś zwierz chci­ał­by się szczegól­nie pochylić jest Blair Waldorf.

Blair choć początkowo wydawała się postacią dru­go­planową ( jako przy­jaciół­ka z dziecińst­wa rados­nej i żywiołowej Sere­ny)  od pewnego cza­su sta­je się w seri­alu postacią cen­tral­ną. Kiedy ją poz­na­je­my jest bard­zo niemiłą zarozu­mi­ałą dziew­czyną wyróż­ni­a­jącą się jed­nak jed­ną cechą — bard­zo spre­cy­zowany­mi plana­mi na życie. Blair mimo 16 lat doskonale wie czego chce od życia i paradok­sal­nie nie są to aż  tak wygórowane ambic­je — jej plany uwzględ­ni­a­ją poślu­bi­e­nie równie dobrze urod­zonego i równie majęt­nego miłego chłopa­ka, ukończe­nie studiów na uni­w­er­syte­cie Yale oraz uzyskanie wysok­iej pozy­cji w towarzys­t­wie — najlepiej poprzez udzi­ał w licznych komite­tach i sto­warzyszeni­ach. Oczy­wiś­cie jako przed­staw­iciel­ka klasy naprawdę wyższej ma zde­cy­dowanie wysok­ie mnie­manie o sobie ale z drugiej strony jej życiowe ambic­je trud­no uznać za szczegól­nie wygórowane jeśli weźmie się pod uwagę, że tak życie planu­je więk­szość przed­staw­icieli jej środowiska. Inny­mi słowy trud­no zarzu­cić jej że zbyt wiele od życia chce albo, że prag­nie czegoś co jej się nie należy.

Zwłaszcza że jak szy­bko się ori­en­tu­je­my pomi­mo bogact­wa i przy­wile­jów swo­jej klasy jej życie nie ukła­da się tak dobrze jak­by tego prag­nęła — rodz­ice roz­wodzą się po tym jak ojciec ucieka z  mężczyzną ( dowiadu­je­my się tego po fak­cie) zaś niemożli­wość kon­trolowa­nia otoczenia i dość nie miła a wyma­ga­ją­ca mat­ka doprowadz­iły ją do bulimii ( tego także dowiadu­je­my się później). Tak więc już w chwili kiedy poz­na­je­my tą postać widz­imy wyraźnie że jej pró­ba kon­trolowa­nia włas­nego życia mimo tak młodego wieku raczej przys­parza jej więcej prob­lemów niż korzyś­ci. Co więcej wyda­je się, że już mając 16 lat Blair zaczy­na sobie zdawać sprawę, że zre­al­i­zowanie nawet pod­sta­wowego planu życiowego będzie zadaniem niezwyk­le trud­nym i pra­cochłon­nym. Zwłaszcza,że jak się nam sugeru­je — jej charak­ter niekoniecznie predystynu­je ją do spoko­jnego, życia którego pragnie

Dal­sze losy Blair to w sum­ie krok po kroku dekon­strukc­ja kole­jnych punk­tów jej planu. Miły dobrze urod­zony chłopak nie okazu­je się jed­nak miłoś­cią jej życia. Zami­ast tego sce­narzyś­ci każą jej lokować swo­je uczu­cia w samol­ub­nym, izolu­ją­cym się od wszys­t­kich i obdar­zonym złą rep­utacją najlep­szego przy­ja­ciela swo­jego ukochanego. Autorzy sce­nar­iusza dość okrut­nie każą Blair podążać za głosem ser­ca mimo, że od początku ma ona świado­mość, że jest to uczu­cie destruk­cyjne, i właś­ci­wie nie dające szan­sy na klasy­cznie rozu­mi­ane dobre zakończe­nie. W  kole­jnych sezonach seri­alu słabość bohater­ki do niewłaś­ci­wego mężczyzny nie tylko nie poz­woli jej zaz­nać szczęś­cia i spoko­ju w związku ale też poważnie narazi jej sta­tus społeczny. Jak się bowiem okazu­je świecące przykła­dem panie z komitetów źle reagu­ją na związek z nawet niezwyk­le zamożnym, ale zupełnie nie moral­nym mężczyzną Co więcej sce­narzyś­ci każą Blair przy każdej pró­bie nowego związku dość nieprzy­jem­nie przekony­wać się że nie ma szans na miłego dobrze urod­zonego ukochanego — a to zostanie oszukana przez poda­jącego się za arys­tokratę oszus­ta który syp­ia z włas­ną macochą, a to zrezyg­nowana wpad­nie w ramiona wydziedz­ic­zonego przez rodz­iców nacią­gacza. Gdy wyda­je się, że w końcu udało jej się stworzyć nor­mal­ny związek ze swoim niewłaś­ci­wym mężczyzną ten zgadza się odd­ać ją innemu w zami­an za zatrzy­manie praw do swo­jego hotelu ( zwierz już piał że ten ser­i­al jest praw­ie jak Dynastia)

Co ciekawe sce­narzyś­ci postanow­ili też zniszczyć zawodowe plany Blair. Jako jedy­na z bohaterów seri­alu marzy ona o pójś­ciu na konkret­ny uni­w­er­sytet ( Yale) już od dziecińst­wa. Jed­nak na ostat­niej prostej okazu­je się że drogę do przyszłej kari­ery zamy­ka jej nauczy­ciel­ka wys­taw­ia­ją­ca jej niepochleb­ną opinię. I choć istot­nie moż­na się zas­tanaw­iać czy ta opinia nie była uza­sad­niona to jed­nak jedynie plany Blair zosta­ją tak bru­tal­nie zdep­tane. Oczy­wiś­cie sce­narzyś­ci pozwala­ją jej w końcu znaleźć uczel­nie ( Uni­w­er­sytet Nowo­jors­ki) ale tam czu­je się wyalienowana i pozbaw­iona znanego sobie  środowiska zaś jej pochodze­nie społeczne i zamożność sta­ją się przeszkodą w zdoby­ciu zna­jomych. Moż­na uznać że sce­narzyś­ci nie lubią nad­miernej ambicji — i tak choć przed­staw­ia­ją Blair jako niefor­mal­ną królową wszel­kich towarzys­kich układów w szkole czy na uczel­ni ( po jej zmi­an­ie w kole­jnym sezonie na Uni­w­er­sytet Columbii) to jed­nak wciąż jest to pozy­c­ja zagrożona, zaś jej utrzy­manie wyda­je się bard­zo niepewne. Blair jest postacią w której życiu wszys­tko co ważne może bard­zo szy­bko i gwał­town­ie zostać jej ode­brane. Co ciekawe nawet wtedy kiedy sce­narzyś­ci pozornie układa­ją wszys­tko po myśli naszej bohater­ki ( np. dając jej szy­bko wysoką posadę w cza­sopiśmie o  modzie) okazu­je się, że nie dane jej zaz­nać odrobiny spoko­ju — pra­ca jest niezwyk­le czasochłon­na a przy­ja­ciele ( którzy są dla ego­isty­cznej dość Blair dość paradok­sal­nie ważni) właś­ci­wie zmusza­ją do wyboru między pracą a przy­jaźnią z nimi.

I tak ter­az kiedy na początku piątego sezonu jest zaręc­zona z prawdzi­wym księ­ciem( tak to jest ser­i­al  w którym wys­tępu­ją książę­ta) i spodziewa się przyjś­cia na świat dziec­ka jakoś nie mamy wąt­pli­woś­ci że jej szczęś­cie wisi na włosku — rodz­i­na księ­cia szcz­erze jej nie cier­pi, dziecko może być oczy­wiś­cie owocem chwili zapom­nienia z prze­cież wciąż kochanym niewłaś­ci­wym mężczyzną, a sam książę choć o uczu­ciu zapew­nia nie chce naszej bohater­ce wierzyć nawet odrobinę i każdy nawet najm­niejszy pretekst sta­je się przy­czyną do małego dra­matu. A to zapewne jeszcze nie koniec prob­le­mu — trud­no się więc dzi­wić Blair która wyda­je się co chwila z prz­er­aże­niem spoglą­dać w przyszłość po której może się spodziewać raczej roz­padu swoich planów niż ich realizacji.

Może­cie się zapy­tać zwierza czym Blair różni się od innych męc­zonych przez sce­narzys­tów bohaterów seri­ali oby­cza­jowych którzy w imię zasady “show must go on” przeży­wa­ją co raz to nowe zała­ma­nia. Otóż tym co różni Blair i co czyni z niej postać zdaniem zwierza trag­iczną jest to że jak wspom­ni­ał zwierz na początku jej ambic­je choć jas­no określone, nie są aż tak wygórowane. Zaś ona sama wyda­je się nie spodziewać się od życia więcej niż tego co jak może przy­puszczać ( biorąc pod uwagę swój majątek i pozy­cję społeczną) się jej należy.  W prze­ci­wieńst­wie do innych bohaterów seri­alu których spo­tyka­ją równie dra­maty­czne wydarzenia nie wyda­je się być pogod­zona z losem czy też otwarta na wszelkie zmi­any jakie on przyniesie — jej życie ogranic­zone przez to czego się od niej wyma­ga i czego ona wyma­ga od siebie może ułożyć się tylko na kil­ka sposobów. Co więcej w prze­ci­wieńst­wie np. do dość klasy­cznie trag­icznego wątku innej postaci — Chuc­ka który nie ma rodz­iców, przy­jaciół, a ukochana odeszła z innym , ona spada­ją­cych na nią nieszczęść nigdy się nie spodziewa i nie jest z nimi pogod­zona. Sce­narzyś­ci zazwyczaj kładą je tuż przed dobrym zakończe­niem w ostat­niej chwili zamieni­a­jąc szczęś­cie w dramat. 

Pod­czas gdy inni bohaterowie seri­alu prze­me­blowu­ją swo­je cele, albo porzu­ca­ją jakiekol­wiek marzenia o przyszłoś­ci Blair wyda­je się być do tego niez­dol­na. W jej świecie wyk­sz­tałce­nie, małżeńst­wo czy sukces zawodowy wyda­ją się być obow­iązkiem od którego nie moż­na odstąpić i zdać się na żywioł co prezen­tu­je część bohaterów seri­alu. Pod tym wzglę­dem Blair leci­utko przy­pom­i­na Scar­lett O’Harę która choć przez swój tem­pera­ment i życiowe decyz­je nigdy  nie została damą to jed­nak nigdy nie mogła się do koń­ca pogodz­ić że nie dorów­na pod tym wzglę­dem swo­jej matce 

Zwierz jak już wspom­ni­ał uważa Blair za postać bardziej trag­iczną niż House czy Dex­ter- w przy­pad­ku Housa o losie postaci przesądza­ją w znacznym stop­niu jej własne decyz­je — począwszy od tej najważniejszej o zachowa­niu nogi za wszelką cenę poprzez odmowę przyj­mowa­nia pomo­cy w chwili w której zaży­wanie środ­ków prze­ci­w­bólowych stało się uza­leżnie­niem. Pon­ad­to zwierz postrze­ga odsuwanie od siebie ludzi jako decyzję bohat­era, który paradok­sal­nie lubi być nieszczęśli­wy. Los nie doświad­cza­ł­by go tak sro­go gdy­by House sam nie wys­taw­iał się na jego ciosy.  Z kolei w przy­pad­ku Dex­tera może­my uznać że wszys­tkie jego tragedie są w mniejszym lub więk­szym  stop­niu związane z jego morder­czy­mi skłonnościami.

Tym­cza­sem wyda­je się, że na Blair ciąży wręcz anty­cz­na wina nie zaw­in­iona — to co się jej przy­darza nie może być bowiem uza­sad­nione jedynie wada­mi jej charak­teru czy decyz­ja­mi doty­czą­cy­mi postępowa­nia ponieważ skut­ki tych zachowań i czynów znacznie prz­eras­ta­ją ich praw­dopodob­ne kon­sek­wenc­je. Nie moż­na zrzu­cić też win na ową znaną z antyku Hib­ris ponieważ początkowa duma Blair zosta­je dość skutecznie zdep­tana by zamienić się powoli w niemal zaskaku­jącą poko­rę ( moż­na to zaob­ser­wować zwłaszcza w trwa­ją­cym właśnie 5 sezonie). Choć w sum­ie wyda­je się że to anty­czne pode­jś­cie jest najlep­szym kluczem do zrozu­mienia losu bohater­ki. Ale ponown­ie — czy nas­to­lat­ka może odz­naczać się Hib­ris tak wielką by los decy­dował się na takie unices­t­wie­nie jej planów?

Zwierz nie sugeru­je  co praw­da że Blair jest równie klasy­cznie trag­iczną postacią co Antyg­o­na czy Edyp. Nie sugeru­je też że jest młod­szą i zamożniejszą krew­ni­aczką Hio­ba. Oba te wnios­ki był­by zde­cy­dowanie zbyt daleko idące w odniesie­niu do bądź co bądź prze­cięt­nego seri­alu dla nas­to­latków. Z drugiej strony dlaczego by nie przyjąć, że zasada­mi tragedii rządzą być może dokład­nie te same zasady dziś jak i w cza­sach Arys­tote­le­sa. W końcu pisał on w Poe­t­yce że oglą­danie tragedii win­no w nas wzbudz­ić litość i trwogę prowadzące do Kathar­sis. Przyglą­da­jąc się losom Blair nie trud­no czuć litość, a ci którzy zwyk­li swe życie planować mogą odczuć nawet trwogę widząc jak los okrut­nie rozpraw­ia się z jej plana­mi na przyszłość. Może­cie też czy­ta­jąc ten post dojść do wniosku, że zwierz ma zde­cy­dowanie za dużo wol­nego cza­su sko­ro roz­pa­tru­je losy bohaterów seri­alowych kat­e­go­ri­a­mi tragedii anty­cznej. I w sum­ie zwierz mógł­by się z wami zgodz­ić  gdy­by nie fakt, że spraw­ia mu to wielką fra­jdę i przy­na­jm­niej w chwili w której to pisze ma ręce i nogi

ps: Zwierz prag­nie na wszel­ki wypadek dodać że dobrze wie, że sce­narzyś­ci prag­ną jedynie wypełnić fabułę kole­jnych odcinków i zachować wid­own­ię ale czy musi nas to powstrzymywać?