Home Ogólnie Nie tylko Absolwent czyli o Mike Nichols na pożegnanie

Nie tylko Absolwent czyli o Mike Nichols na pożegnanie

autor Zwierz

Hej

Zwierz miał napisać o czymś zupełnie innym ale do zmi­any tem­atu przekon­ały go nagłów­ki jakie znalazł na stronach głównych licznych por­tali Inter­ne­towych. Brzmi­ały one dość pros­to. Reżyser Absol­wen­ta nie żyje. Nie ma tu żad­nego kłamst­wa. To praw­da wczo­raj umarł Mike Nichols – reżyser którego jed­nym z filmów był słyn­ny Absol­went. Ale Mike Nichols nie był tylko reży­serem Absol­wen­ta. Był jed­nym z najbardziej utal­en­towanych ludzi w Hol­ly­wood. I dlat­ego zwierz postanow­ił napisać o nim wpis. Który nie będzie opowiadał o reży­serze Absolwenta.

Zaczni­jmy od tego, że jeśli zajrzy­cie do wpisu zwierza o posi­adaczach EGOT zna­jdziecie tam nazwisko Nichol­sa. Tak zdobył on Emmy Gram­my Tony i Oscara. Czwórkę z najważniejszych nagród amerykańskiego prze­mysłu rozry­wkowego. Nie powin­no to dzi­wić. Zaczy­nał jako aktor – by potem znaleźć swo­je miejsce jako reżyser. Początkowo wyłącznie teatral­ny. Swo­ją kari­erę teatral­ną niemal od razu zaczął od hitu – sztu­ki Boso w Parku –  sztuce opowiada­jącej o pier­wszych wspól­nych dni­ach młodego małżeńst­wa, które uczy się razem mieszkać. W roli męża wys­tąpił Robert Red­ford – który powtórzył zresztą potem tą rolę w filmie (już nie reży­serowanym przez Nichol­sa). Sztu­ka – mimo, że jed­na w pier­wszych w reży­serii Nichol­sa okaza­ła się hitem – miała pon­ad 1500 przed­staw­ień. Do kieszeni początku­jącego reży­sera trafiła nagro­da Tony. Nie pier­wsze. W późniejszych lat­ach nagrody teatralne trafi­ały do niego hurtem. Co zresztą jest prawdą nie tylko w odniesie­niu do lat 60 ale do całej jego kari­ery – do 2012 roku nagradzano go dziewię­ciokrot­nie w tym nie zawsze za reży­ser­ię sztuk – do niego trafiła jed­na z nagród za pro­dukcję musi­calu Annie czy też za reży­ser­ię Spa­malo­tu. Zresztą jeśli czegoś naprawdę żałować to właśnie fak­tu, że nieste­ty nie dane było nam oglą­dać sztuk wyreży­serowanych przez Nichol­sa. Ostat­nią – sztukę Harol­da Pin­tera —  Betray­al wyreży­serował w 2013 roku. Sprzedaż biletów pobiła wtedy jeden z Broad­way­ows­kich reko­rdów.  Przy czym nie wszys­tkie sztu­ki które reży­serował Nichols okazy­wały się prze­bo­ja­mi. Część z nich jak to w przy­pad­ku teatru bywa nie przynosiła spodziewanych zysków. Co ciekawe jed­nak dość spójne są opinie aktorów o pra­cy z Nicholsem. Wszyscy twierdzą, że jak mało który reżyser nie tylko dokład­nie wiedzi­ał co chce zro­bić ale też miał wystar­cza­ją­co tal­en­tu i pewnoś­ci siebie by prze­nieść to na scenę. A przy tym spraw­ić, że aktorzy czuli się bez­piecznie przeko­nani, że pracu­ją z kimś kto nie tylko ma wiz­ję ale umie ją też przekazać innym. Zresztą Nichols miał doskon­ałe oko do aktorów i tal­en­tów – to on zde­cy­dował się prze­niesie­nie jed­no osobowego pro­gra­mu kome­diowego Whoopi Gold­berg na Broad­way czym zapewnił jej start kariery.

 

Jeśli spo­jrzeć na fil­mową kari­erę Nichol­sa to właś­ci­wie jest podo­ba do tej którą moż­na obser­wować na sce­nie. Obok wiel­kich hitów i filmów ksz­tał­tu­ją­cych naszą fil­mową wyobraźnię czy his­torię kina są też pro­dukc­je nieu­dane o których zarówno reżyser jak i wid­zowie chcieli­by jak najszy­b­ciej zapom­nieć. Ale zan­im cokol­wiek mogło pójść źle Nichols wszedł do świa­ta fil­mu z debi­utem reży­ser­skim którego poza­z­droś­ci mogli­by mu wszyscy na świecie. Kto się boi Vir­ginii Woolf jest być może jed­nym z najbardziej nagradzanych fil­mowych debi­utów na świecie. Nomi­nowana w 13 kat­e­go­ri­ach do Oscara (jeden z kilku razy w his­torii Amerykańskiej Akademii kiedy film był nomi­nowany we wszys­t­kich dostęp­nych dla niego kat­e­go­ri­ach i nomi­nowano całą obsadę) his­to­ria wciąż wal­czącego ze sobą małżeńst­wa została ostate­cznie nagrod­zona 5 stat­uetka­mi.  Przy czym co ciekawe twór­ca sztu­ki nie był zad­owolony z obsady na jaką się zde­cy­dowano – jego zdaniem Eliz­a­beth Tay­lor nie pasowała do głównej roli. I być może miał­by rację gdy­by na ekranie nie towarzyszył jej Richard Bur­ton – his­to­ria pełnego prze­mo­cy i wza­jem­nych pre­ten­sji małżeńst­wa rozmyła trochę granice tego co realne i zagrane bo wszak wszyscy wiedzieli wtedy że Tay­lor i Bur­ton to para która  dale­ka jest od spoko­jnej zgody.

 

Sukces Absol­wen­ta nie powinien być więc dla niko­go zaskocze­niem, choć nie koniecznie musi­ał on wyglą­dać dokład­nie tak jak go znamy. Nichols początkowo chci­ał obsadz­ić w głównej roli Rober­ta Red­for­da – ba Red­ford nawet staw­ił się na przesłuchanie. Prob­lem pole­gał jed­nak na tym, że Nichols zori­en­tował się, że jego aktor miał jeden drob­ny minus – nikt nie uwierzył­by że miał­by jakiekol­wiek prob­le­my ze znalezie­niem dziew­czyny. Red­ford odpadł a na jego miejsce przyszedł Dustin Hoff­man, ponoć kiedy zjaw­ił się na przesłucha­niu wzię­to go za goń­ca a kiedy zapy­tano jak zagrał­by scenę ze swo­ją fil­mową part­nerką stwierdz­ił, że nie wie bo taka dziew­czy­na pewnie by się z nim nigdy nie umówiła. Niko­go nie powin­no dzi­wić że dostał rolę. Jed­nym z pomysłów Nichol­sa było obsadze­nie Doris Day w roli Pani Robin­son. Och jakże inny był­by to film – co nie zmienia fak­tu, że dziś trud­no sobie wyobraz­ić lep­szą obsadę niż ta z którą Nichols ostate­cznie nakrę­cił film. Dziś do Absol­wen­ta wraca się głównie z powodu genial­nej ścież­ki dźwiękowej, ale jeśli przyjrzy­cie się kine­matografii amerykańskiej to dostrzeże­cie że to jeden z częś­ciej cytowanych wiz­ual­nie filmów – od słyn­nej sce­ny „z nogą”, po pytanie czy chce mnie pani uwieść, przez samo sfor­mułowanie ‘Pani Robin­son” po ostat­nią scenę prz­ery­wa­nia ślubu. Absol­went osiągnął to czego nie udało się osiągnąć wielu fil­mom – stał się sym­bol­em pewnej epo­ki w amerykańskiej kinematografii.

 

Co ciekawe po takim doskon­ałym początku przez kil­ka lat Nichols nie był w stanie nakrę­cić filmów które odcis­nęły­by równe pięt­no na kine­matografii. Jego Poroz­maw­ia­jmy o Kobi­etach (ważne bo wtedy po raz pier­wszy pra­cow­ał z Jack­iem Nichol­sonem z którym potem sporo krę­cił) wywołało kon­trow­er­sje w Stanach – nie wszyscy chcieli pokazy­wać film, w którym o sek­sie mówiło się dużo i swo­bod­nie. Nie jest to zresztą zły film, ale jak wiele filmów Nichol­sa – trze­ba lubić reży­sera by do niego dotrzeć i go pol­u­bić. Jed­nak nawet jeśli moż­na było mieć pre­ten­sje do „Poroz­maw­ia­jmy o Kobi­etach” to już The Day of the Dol­phin – film który miał na plaka­cie zdanie „ Unwilligly he trained a dol­phin to kill the Pres­i­dent of Unit­ed States” (i to jest plus minus treść fil­mu) budzi wielką kon­ster­nację. Film okazał się porażką i nawet niek­tórzy radzili Nichol­sowi zrezyg­nować z kręce­nia filmów. Co ciekawe Nichols rzeczy­wiś­cie przes­tał krę­cić filmy ale dopiero po klęsce fil­mu The For­tune, krymi­nal­nej komedii która okaza­ła się klapą. Zresztą od początku film wydawał się iść w złą stronę. Nichols wymarzył sobie do głównej kobiecej roli Bette Midler ale po tym jak aktor­ka zapy­tała go czy już kiedyś nakrę­cił jak­iś film, zde­cy­dował się jed­nak jej nie zatrud­ni­ać. Z kolei Jack Nichol­son dowiedzi­ał się w cza­sie kręce­nia fil­mu, że kobi­eta którą całe życie uznawał za siostrę jest w isto­cie jego matką. Zresztą do dziś aktor w biografi­ach nie chce roz­maw­iać o filmie. Brak pochwał ze strony kry­ty­ki i brak sukce­su finan­sowego spraw­iło, że przez osiem lat Nichols nie nakrę­cił żad­nego fil­mu (poza jed­ną pro­dukcją dokumentalną).

 

Nichols nie porzu­cił jed­nak fil­mu na zawsze. Na całe szczęś­cie. Powró­cił filmem Silk­wood w którym Meryl Streep zagrała jed­ną z lep­szych ról w swoim życiu – prze­chodząc od zwykłej pra­cown­i­cy do oso­by całkowicie pochłoniętej poszuki­wa­ni­a­mi dowodów na to, że pra­co­daw­ca naraża swoich pra­cown­ików na uszczer­bek na zdrow­iu (pracu­ją przy reak­torze ato­m­owym). Film wzbudz­ił mieszane emoc­je – bo z jed­nej strony pokazy­wał znakomi­cie codzi­enne życie swoich bohaterów z drugiej – dość gład­ko prze­chodz­ił do melo­dra­maty­cznych zagrań. Co nie zmienia fak­tu, że po raz kole­jny sprawdz­ił się przepis Nichol­sa na dobrym film – a jest nim zaan­gażowanie dobrych aktorów (poza Meryl Streep w filmie grała bard­zo dobrze też Cher) i poczekanie aż oni uwiodą widzów i kry­tyków przykry­wa­jąc niedoskon­ałoś­ci sce­nar­iusza. Co ważne – sce­nar­iusz do Silk­wood napisała Nora Ephron. Nie jest to bez znaczenia bo kole­jny film Nichol­sa – Zga­ga opar­ty był w dużej częś­ci na wspom­nieni­ach sce­narzys­t­ki. Tym razem na ekranie pojaw­iła się jed­nocześnie dwój­ka ulu­bionych aktorów Nichol­sa czyli Meryl Streep i Jack Nichol­son. Jak wszyscy stwierdzili – film jest pełen utal­en­towanych ludzi i doskon­ałych ról tylko trud­no odpowiedzieć sobie na pytanie po co mamy właś­ci­wie oglą­dać his­torię niezbyt udanego małżeńst­wa, które nigdy nie powin­no być razem. Ponown­ie wydawało się, że Nichols nie jest w stanie zła­pać ryt­mu i jego kari­era fil­mowa wciąż będzie się ogranicza­ła do dwóch znakomi­tych filmów. Wtedy Nichols nakrę­cił Pracu­jącą Dziew­czynę. Film który teo­re­ty­cznie nie powinien osiągnąć wielkiego sukce­su. Zdol­na i miła dziew­czy­na, przys­to­jny facet i zła sze­fowa. A jed­nak wszys­tko w filmie zagrało od zdjęć po aktorstwo. Pro­dukc­ja okaza­ła się wielkim sukce­sem kasowym, zaś sam film – wyz­naczył nieco stan­dardy dla his­torii o dziew­czynie która ma wielkie ambic­je, dobre serce i chce osiągnąć sukces na Man­hat­tanie.  Do tego film jest niemalże kwin­tes­encją lat 80 ze swo­ją przyśpiesza­jącą (ale dziś bard­zo retro) tech­niką, modą o której wiele osób chci­ało­by zapom­nieć i  fryzu­ra­mi które śnią się po nocach i nawet patrząc na ekran czuć zapach lakieru do włosów.

Pracu­ją­ca dziew­czy­na czyli film który niemal pach­nie lakierem do włosów

Nichols jest jed­nym z twór­ców których zde­cy­dowanie moż­na rozważać patrząc dekada­mi. Kiedy patrzy się na lata 90 to widać jak przeglą­da­ją się w nich wszys­tkie doty­chcza­sowe pomysły Nichol­sa na kino. Mamy więc Pocztów­ki z nad Krawędzi które – podob­nie jak Zga­ga – sa w pewnym stop­niu opowieś­cią Auto­bi­ograficzną choć Car­rie Fish­er zarzekała się, że his­to­ria trud­nego związku mat­ki i cór­ki aktor­ki nie opowia­da o niej i jej matce (Deb­bie Reynolds) to jed­nak wszyscy dostrze­gali pewne podobieńst­wa między prawdzi­wym życiem a sce­nar­iuszem chwalonego zresztą fil­mu. Z kolei Odnaleźć Siebie z Har­risonem For­dem to jeden z tych filmów który mógł­by być doskon­ały gdy­by twór­cy zde­cy­dowali się zafun­dować wid­zom nieco mniej wzruszeń. Choć są i tacy (w tym zwierz) którzy dają się niekiedy ponieść w cza­sie sean­su i mimo taniego sen­ty­men­tal­iz­mu chlip­ią pod koniec. Z kolei Wilk z Jack­iem Nichol­sonem był niemal ide­al­nym spotkaniem po lat­ach twór­ców ‘Poroz­maw­ia­jmy o Kobi­etach” (oprócz reży­sera i akto­ra przy filmie pra­cow­ał też ten sam oper­a­tor). Wilk ma dokład­nie jed­ną recen­zję choć wydrukowaną w licznych cza­sopis­mach – jest doskon­ały póki ogranicza się do metafory i kom­plet­nie traci ducha gdy sta­je się dosłowny. Z kolei Klat­ka dla Ptaków pokaza­ła po raz kole­jny, że Nichols najlepiej czu­je się w tek­stach napisanych spec­jal­nie zmyślą o sce­nie i na sce­nie sprawd­zonych. No i gdzie może zebrać bard­zo utal­en­towanych aktorów i oprzeć cały film o ich doskon­ałą grę. Lata 90 kończyły dla Nichol­sa Bar­wy Kam­panii. Film który zdaniem częś­ci kry­tyków mógł się nie koniecznie podobać gdyż za bard­zo przy­pom­i­nał im realne wydarzenia (nigdy nie potwierd­zono że główny bohater jest wzorowany na Bil­lu Clin­tonie choć wyda­je się to oczy­wiste) a nie pokazy­wał on świa­ta poli­ty­ki w zbyt pochleb­nym świetle.

I tak nas­tały lata dwu­tysięczne które zaowocow­ały trze­ma doskon­ały­mi pro­dukc­ja­mi i dwoma które mogą wzbudz­ić pewne zas­tanowie­nie. Zaczni­jmy od rzeczy doskon­ałych. Pier­wsza to film Wit. Skrom­ny film telewiz­yjny zre­al­i­zowany  dla HBO z Emmą Thomp­son w roli głównej. His­to­ria wykład­ow­czyni uni­w­er­syteck­iej która całe życie poświę­ciła ang­iel­skiej poezji a ter­az umiera na raka. Prosty sce­nar­iusz nie­siony doskon­ałym aktorstwem Emmy Thomp­son czyni rzecz niezwykłą – z ciągu scen o których wiemy, że musza w takich fil­mach nade­jść ukła­da his­torię zarówno o tym że śmier­ci należy się bać jak i o tym, jak się z nią pogodz­ić. Jest to jed­nocześnie pro­dukc­ja o stras­zli­wej samot­noś­ci oso­by umier­a­jącej jak i pokazu­ją­ca zaskaku­ją­co wiele chwil kiedy dru­gi człowiek – nawet nie tak bard­zo blis­ki – może przynieść uko­je­nie. Jeden z tych filmów których nie należy oglą­dać jak zwierz w pocią­gach bo się ryczy jak głupi. Dru­ga pro­dukc­ja to także zre­al­i­zowana dla HBO ekraniza­c­ja Aniołów z Amery­ki – ponown­ie Nichols wyko­rzys­tał to co zawsze wychodz­iło mu najlepiej – aktorstwo. Zwłaszcza Al Paci­no w jed­nej z głównych ról tworzy nieza­pom­ni­aną kreację, zaś Meryl Streep w drugim planie cicho krad­nie wszys­tkim ser­i­al. Przy czym Nichol­sowi udało się nakrę­cić sztukę w tak przy­cią­ga­ją­cy widza sposób że zwierz do dziś pamię­ta jak wyczeki­wał kole­jnych odcinków – w cza­sach kiedy nie do koń­ca zdawał sobie sprawę jak wielkim sukce­sem była sztu­ka na pod­staw­ie której pow­stał film. Ostat­nią pro­dukcją z tych trzech udanych jest Bliżej. Ponown­ie jak w najlep­szych swoich fil­mach Nichols opowia­da his­to­rie bard­zo kam­er­al­ną . Cztery oso­by, czworo aktorów i his­to­ria skom­p­likowanych związków pomiędzy nimi. Po raz kole­jny nie zaw­iodła Nichol­sa intu­ic­ja – wszyscy w tym filmie gra­ją doskonale choć zdaniem zwierza to był jeden z niewielu razy kiedy Clive Owen naprawdę pokazał na co go stać przed kamerą. Zwierz jest też zda­nia że rola Jude’a Law była doskon­ała bo cud­own­ie pokazał słabość swo­jego bohat­era, który zda­je się być  jed­nocześnie okrut­ny i zupełnie „mięk­ki” (zwierz nie umie znaleźć innego słowa). Oczy­wiś­cie nie wszyscy mają tak wysok­ie zdanie o tej pro­dukcji ale to był film który swego cza­su niesamowicie zwierza poruszył. Tym bardziej ciekaw­ić może że tą udaną dekadę reżyser skończył i zaczął dwoma fil­ma­mi które niekoniecznie moż­na uznać za sukces. What Plan­et Are You From? Jest filmem którego zwierz nie widzi­ał. Ale nie widzi­ał go między inny­mi dlat­ego, że ta dzi­w­na his­to­ria kos­mi­ty przy­by­wa­jącego na ziemię miała tak złe opinie że w ogóle umknęło zwier­zowi że ów film ist­nieje. Z kolei Woj­na Char­liego Wilsona która kończy kari­erę Nichol­sa jako reży­sera fil­mowego to film, który zdaniem zwierza doskonale sprawdz­ił­by się jako pro­dukc­ja telewiz­yj­na ale kiedy oglą­dało się go w kinie pozostaw­ił niedosyt. Choć ponown­ie- nie moż­na było reży­serowi zarzu­cić że nie wyko­rzys­tał potenc­jału swoich aktorów – zwłaszcza Julii Roberts.

 

Zwierz przeglą­da­jąc fil­mo­grafię Nichol­sa zori­en­tował się, że gdy­by nie wiedzi­ał że wszys­tkie te filmy wyszły spod ręki jed­nego reży­sera miał­by prob­lem by samodziel­nie je przy­pa­sować do jed­nego nazwiska. Przy czym oczy­wiś­cie – reżyser ma swój styl i spójne ele­men­ty dla całej swo­jej kari­ery – jak np. staw­ian­ie na utal­en­towaną obsadę, dobre prowadze­nie aktorów,  kon­cen­trowanie się na niewielkiej zamkniętej grupie bohaterów. Ale z drugiej strony gdy­by ktoś zwier­zowi powiedzi­ał, że ten sam reżyser jest odpowiedzial­ny za Kto się boi Vir­ginii Woolf, Bliżej i film o morder­czych del­fi­nach to zadał­by sobie pytanie czy przy­pad­kiem nie roz­maw­ia z wari­atem.  Jed­nocześnie mimo, że kari­era reży­sera roz­cią­ga się na kil­ka dekad kina to w każdej z nich filmy Nichol­sa wyda­ją się ide­al­nie pasować do cza­sów które opisu­ją. Od ide­al­nie trafi­a­jącego w  końcówkę lat 60 Absol­wen­ta, przez przepo­joną lata­mi 80 Pracu­jącą Dziew­czynę po tak bard­zo zako­rzenione we współczes­nym Lon­dynie Bliżej. Za każdym razem zarówno prowadze­nie nar­racji jak i tem­po i wiz­ual­na strona fil­mu pasu­je do cza­sów o których opowia­da, dość dynam­icznie się zmieni­a­jąc. Prawdę powiedzi­awszy niewielu reży­serów jest tak płyn­nych jeśli chodzi o sposób kręce­nia filmów. Ale w ostate­cznoś­ci gdy patrzymy na fil­mo­grafię Nichol­sa to widać w niej przede wszys­tkim his­to­rie ludzi. To jest chy­ba najbardziej charak­terysty­czny znak wszys­t­kich jego filmów od pier­wszych po ostat­nie.  Wszys­tko jest tłem wobec doskonale zagranych postaci przeży­wa­ją­cych swo­je tragedie, romanse czy komiczne sytu­acje. Pod tym wzglę­dem nawet w kinie Nichols pozosta­je reży­serem bard­zo teatral­nym jak­by chci­ał mieć pewność że wszyscy przede wszys­tkim dostrzegą na sce­nie jego doskon­ałych aktorów w ich świet­nie zagranych rolach. Nic dzi­wnego, że aktorzy bard­zo chęt­nie powracali do współpra­cy z nim wiedząc, że na pewno zostaną przez niego dobrze potrak­towani przed kamerą. Zresztą granie u Nichol­sa zawsze się opła­cało – nawet jeśli film nie koniecznie cieszył się pop­u­larnoś­cią łat­wo było zdobyć nom­i­nację do Oscara.

Pięć stron. Tyle ma w Wordzie ten wpis. Dokład­nie tyle zwierz jest w stanie z głowy w jeden wieczór napisać o jed­nym ze swoich ukochanych reży­serów.  Jak widzi­cie nakrę­cił więcej niż tylko Absol­wen­ta. Choć prze­cież wcale nie musi­ał. Tym jed­nym filmem na sto pro­cent wpisał­by się w his­torię kine­matografii już na zawsze. Nie mniej tak to jest ze zdol­ny­mi ludź­mi że nie poprzes­ta­ją na jed­nym sukce­sie. I tak zwierz zachę­ca by jeśli przyjdzie wam wspom­i­nać Mike Nichol­sa to pamię­tać, że to był doskon­ały reżyser.  Także Absolwenta.

Ps: Zwierz przy­pom­i­na o swoim wczo­ra­jszym wpisie o którym być może zapomnieliście

Ps2: Zwierz oczy­wiś­cie napisał ten wpis niespodziewanie dla siebie, więc to co zapowiedzi­ał, że napisze zosta­je po pros­tu prze­nie­sione o jeden dzień do przodu

Ps3: W tą niedzielę zwierz jest w Krakowie na Seri­alkonie o czym ma nadzieję pamiętacie.

6 komentarzy
0

Powiązane wpisy

judi bola judi bola resmi terpercaya Slot Online Indonesia bdslot
slot
slot online
slot gacor
Situs sbobet resmi terpercaya. Daftar situs slot online gacor resmi terbaik. Agen situs judi bola resmi terpercaya. Situs idn poker online resmi. Agen situs idn poker online resmi terpercaya. Situs idn poker terpercaya.

Kunjungi Situs bandar bola online terpercaya dan terbesar se-Indonesia.

liga228 agen bola terbesar dan terpercaya yang menyediakan transaksi via deposit pulsa tanpa potongan.

situs idn poker terbesar di Indonesia.

List website idn poker terbaik. Daftar Nama Situs Judi Bola Resmi QQCuan
situs domino99 Indonesia https://probola.club/ Menyajikan live skor liga inggris
agen bola terpercaya bandar bola terbesar Slot online game slot terbaik agen slot online situs BandarQQ Online Agen judi bola terpercaya poker online