Jak co roku wyobrażam sobie, że jestem kaznodzieją w małej, niesłychanie tolerancyjnej wspólnocie, która przytula do serca wszystkich, ale jednocześnie z uporem maniaka raz do roku szuka nowych sensów w świętach, które obchodzimy. Jak kiedyś pisałam – to mój sposób odreagowania, że proboszcz kościoła, do którego w dzieciństwie chodziłam na pasterkę miał tylko jedno kazanie na święta i zawsze je powtarzał.
Działo się to w Palestynie. Oczywiście, że działo się w Palestynie. Gdzie indziej na świecie, ludzie tak często podnosili oczy ku niebu i mówili „Błagam, uczyń by było inaczej”. Ześlij mesjasza, proroka, plagę, spraw by upadło imperium, uwolnij mnie z kajdan, oddaj mi dom, zapewnij spokojny sen, zakończ wojnę. Daj mi jutro, które nie będzie takie jak dziś. Niech będzie inaczej niż jest teraz, bo teraz żyć się nie da. Proszę, na wszystko co cenne, uczyń by było inaczej.
By było inaczej dla dziecka, zbyt małego by cokolwiek zrozumieć. By było inaczej dla jego rodziców, wypatrujących z niepokojem nieba, szukając na nim zagrożenia. By było inaczej dla tych, którzy w zimną ciemną noc czekają i pilnują, aż przyjdzie niepokojony dzień. By było inaczej dla ojców, którzy wiedzą, że nie zobaczą dorosłości swoich synów. I synów, którzy wiedzą, że ich los jest ustalony, tylko ze względu na ziemię, na której się urodzili. Dla matek, których sen jest zawsze lekki, by się obudzić na tragedię. Matek, które patrząc w pustkę wznoszą tą najstarszą modlitwę – „Uczyń inaczej niż jest.”
Gdzie indziej te prośby miałby zostać usłyszane? Gdzie indziej miałby dotrzeć do uszu Najwyższego. Palestyna to jedyne miejsce na świecie, gdzie Bóg na adres domowy. Ten kawałek lądu i pustyni. Pod kamieniem nie ma ani złota, ani diamentów, nie sączy się ropa. Obiecanego mleka i miodu, też nie za wiele. Jakby się rozejrzeć – nic czego by człowiek nie mógł porzucić i iść dalej. A jednak to stąd wychodzą historie, które kształtują świat. To stąd wychodzą opowieści, powtarzane z ust do ust. Opowieści, które dzielą choć przecież ich wymiar zawsze jest taki sam „Błagam, uczyń by było inaczej”.
W tej opowieści, którą wspominamy, zmiana rodzi się w tym co nieprzewidywalne. Historia o tym, że być może – gdy wszystko wydaje się stracone – gdzieś kiełkuje nadzieja. To pocieszająca historia, przekazywana sobie z kultury do kultury z ust do ust. Taka, która pozwala spać spokojniej. Patrzeć w niebo z nadzieją a nie tylko z niepokojem. Może jednak słuchają nas w niebiosach, może musimy tylko spojrzeć szerzej, może gdzieś tam poza granicami naszego wzroku już się przekręca koło historii. Może już mury imperiów powoli kruszeją, może już pierwsze strumienie drążą koryta przyszłych rzek, może już posiano ziarno. Drobne pocieszenie, które pozwala zasnąć tylko tym, którzy znają puentę opowieści, którzy odwiedzali ruiny imperiów, stali nad brzegami rzek i widzieli wzrastające plony. Ci którzy w niej żyją, nie wypatrują gwiazd i zastępów niebańskich. Nawet jeśli bardzo chcieliby wierzyć, w ich interwencję.
Działo się to w Palestynie. Oczywiście, że to działo się w Palestynie. Wszystko co ważne dzieje się w Palestynie. Bo ludzkość też ma tam swój adres domowy. Nie stąd wyszliśmy, ale wszyscy tamtędy przechodzili. Zawsze jest tam cała, z tym co jest w nie najlepsze i w tym co jest w niej najgorsze. Zawsze jest tam ze swoim okrucieństwem, nienawiścią, złością i zapalczywością. Zawsze jest tam w drobnych gestach życzliwości, w odwadze i poświęceniu. Zawsze jest tam byśmy wszyscy mogli patrzeć i widzieć siebie dokładnie takimi jakimi jesteśmy. Dlatego nie można nigdy odwracać oczu od Palestyny, bo tak jak kiedyś – wszystkie opowieści o nas idą właśnie stamtąd. Nie ma takiej historii, która nie miałaby tu początku.
Dzieje się to w Palestynie. W Betlejem pusto, słychać tylko echo wojny. W żłóbku nie ma dzieciątka, od dawna już go tam nie ma, nie ważne jak bardzo się szuka. Nie znajdziecie w Betlejem niczego, czego człowiek nie włoży do świata. Nie wyjmiecie z historii niczego czego byście tam sami dokładali. Nie ogrzeje was opowieść, w którą trudno uwierzyć. I tylko w tą ciemną zimową noc warto wsłuchać się w płynącą przez wieki modlitwę „Błagam uczyń by było inaczej”. Być może jest to modlitwa także do ciebie.