?
Hej
Zwierz inspirację do dzisiejszego wpisu brał jak to często w życiu blogera bywa z życia. I to nie z byle jakiego życia tylko własnego. Oto wczoraj miał okazję testować na żywym własnym organizmie przyjemność grania w gry planszowe. Zaproszony w ten wolny dzień ludzi pracy przez własnego brata do jego przytulnego mieszkania na popołudnie z grami planszowymi. Oczywiście kiedy zwierz mówi o grach planszowych nie chodzi mu o chińczyka ani o grzybobranie tylko o jedną z tysięcy gier fantasy w które grać można godzinami.
Przerażająca wizja bladych dzieci przed ekranem telewizorów – oto najszybsze skojarzenie z grami komputerowymi ( przynajmniej dla wyszukiwarki grafiki google)
Zwierz musi przyznać, że dziś słowo gra stało się pewnego rodzaju kluczem do naszej popkulturalnej egzystencji. Wszyscy korzystają z niego na prawo i lewo sugerując, że właściwie każda nasza popkulturalna decyzja jest jakąś odmianą gry. Rzeczywiście jeśli się nad tym dłużej zastanowić nie sposób nie dostrzec pewnej prawidłowości. Gramy między sobą, gramy z podmiotami kultury popularnej, gramy z rzeczywistością. Zwierz nie będzie się tym zajmował bo przecież są to sprawy skomplikowane, kulturoznawcze i przy tym wymagające użycia pewnego rodzaju języka, który jest na tyle skomplikowany, że nie ma dla niego miejsca na tym blogu. Nie mniej jednak zwierz zauważył, że o ile pojęcie gry wykorzystuje się na lewo i prawo o tyle same gry stanowią zaskakująco mało poważany element popkultury. Przynajmniej zdaniem większości ludzi, którzy nie zajmują się popkulturą zawodowo, naukowo a jedynie obserwują ją z boku.
Zwierz nie mógł się powstrzymać. Choć sam nie jest wielkim fanem gier rozczarowanie zakończeniem ostatniego Mass Effecta dotarło także do niego.
Jeśli weźmie się pod uwagę gry komputerowe to nie trudno dostrzec jak strasznie są one ignorowane we współczesnym społeczeństwie jako nośnik kultury. Gra komputerowa pojawia się w rozmowach albo jako symbol upadku naszej kultury albo jako komercyjny sukces. Poza wąską grupą badaczy i pasjonatów o grach nie mówi się jako o istotnym elemencie kultury. Tymczasem jeśli się nad tym zastanowić to właśnie gry komputerowe – ze swoim bogactwem form graficznych i interaktywnością fabuły stanowią jeden z niewielu nowych elementów jakie wiek dwudziesty a zwłaszcza dwudziesty pierwszy wniósł do kultury jako takiej. Co więcej gra komputerowa wciąż jeszcze funkcjonuje jako ten element kultury który jedynie od czasu do czasu a wręcz od święta może być traktowany poważnie. Nawet wtedy kiedy kopie gry rozeszły się w milionach egzemplarzy dawno przebijając ilość widzów kolejnych kasowych produkcji. O ile rozeznanie w świecie filmów jest powszechnie uznane jako element erudycji ( nawet jeśli nasze rozeznanie sięga przede wszystkim produkcji popularnych) o tyle znajomość świata gier uznaje się przede wszystkim jako element niegroźnego choć czasochłonnego hobby. Jest to tym dziwniejsze, że przecież gry komputerowe zmuszają człowieka do zupełnie innego rodzaju uczestnictwa w kulturze niż film czy serial. O ile filmy czy seriale zmuszają widza do przede wszystkim pasywnego odbioru przekazywanych treści o tyle gra zmusza do interaktywności. Z kolei zwierz rozglądając się na około dostrzega, że interaktywność ( obok słowa gra) stało się kolejnym kluczem do opisu naszej kultury. Dziś wszyscy sugerują, że wszystko będzie interaktywne i co więcej w przeciwieństwie do wielu nowych trendów i opisujących je słów to zjawisko uznaje się za pozytywne. Wróćmy jednak do gier komputerowych – mimo, że są na rynku od prawie trzydziestu lat ( zwierz podejrzewa że nawet dłużej ) nadal podaje się je jednym tchem jako marnowanie czasu czy coś niebezpiecznego niemal na równi z alkoholem i narkotykami. Kiedy chce się przedstawić obraz leniwego nie zainteresowanego światem nastolatka od razu pokazuje się młodego człowieka przed komputerem lub padem w dłoni marnującego swoje życie przy grach komputerowych. Co więcej zwierz dostrzegł, że nadal wiele osób uważa nie granie za cnotę porównywalną chyba tylko z abstynencją.
Jedną z najbardziej intrygujących rzeczy dla zwierza jest powszechna niechęć kobiet do gier komputerowych. A może jedynie ukrywają swoją pasję?
Zwierz co prawda słabo nadaje się do obrony grania jako takiego, ponieważ sam nie gra ( nie ideologicznie po prostu go to zupełnie nie bawi), ale dostrzega, jak bardzo zaniedbane w przestrzeni publicznej są gry. Podczas kiedy nad kolejnymi premierami filmowymi rozpisują się nawet nie branżowe czasopisma, premiera nawet bardzo wyczekiwanej gry może w normalnej gazecie dostać najwyżej pół kolumny. Co więcej za każdym razem kiedy ktoś pisze o grach coś pozytywnego ze zdumieniem odkrywa, że gra musi mieć scenariusz, że scenariusz musi mieć wiele zakończeń i tak naprawdę dobre dialogi i dobra grafika każą się zastanawiać gdzie jest ta olbrzymia różnica która każe traktować film jako sztukę a grę jako niezbyt zdrową rozrywkę. Z resztą spójrzcie na pogardę jaką otacza filmy na podstawie gier komputerowych – uznając je za przejaw ostatecznego braku inwencji twórców. Zwierz nie przeczy, większość filmów na podstawie gier jest po prostu zła ale to trochę samo spelniająca się przepowiednia. Skoro wiadomo, że film oparty o grę zostanie z góry źle potraktowany przez krytykę to czy opłaca się aż tak bardzo wyprowadzać ich z błędu? Poza tym ponownie – wielu recenzentów nigdy nie grało w grę na podstawie, której powstał scenariusz filmu więc nie są w stanie nawet dostrzec gdzie fabuła nawiązuje do tej znanej z gry. A to przecież wiele zmienia czego chyba nie trzeba tłumaczyć nikomu kto oglądał ekranizację powieści przed i po lekturze książki. Z resztą skoro już przy ekranizacjach gier jesteśmy to chyba nie ulega wątpliwości, że przeniesienie na ekran gier takich jak Halo czy Mass Effect pewnie było by czymś naprawdę ciekawym. No ale ponownie – zwierz zastanawia się czy świat wykreowany przez grę da się przenieść na ekran. Bo o czym wielu krytyków gier zapomina – gry tworzą światy bez porównania bardziej skomplikowane i dopracowane niż filmy. Co z resztą nie dziwi bo gra jest z natury rozrywką, która musi stworzyć własną rzeczywistość ( ciekawą i w jakiś sposób inną od tej która otacza gracza) i w niej rozegrać swoją historię.
To niesamowite jak bardzo żywe jest przekonanie, że pozostawienie dziecka przed ekranem gry komputerowej zamieni go w uzależnionego od pada gracza
Być może największym problemem gier jest to, że z nie do końca znanych zwierzowi przyczyn stały się synonimem tego co dzieli pokolenia i płcie w dostępie do popkultury. Bo istotnie gry komputerowe stały się produktem ludzi młodych ( przez młodych zwierz liczy do ok. 30) a nawet jeśli nie młodych to przede wszystkim facetów. O ile to pierwsze jest dla zwierza jeszcze dość zrozumiałe – granie wymaga dużej ilości czasu, świętego spokoju i braku konieczności robienia czegokolwiek innego z opieką na własnym potomstwem włącznie, o tyle kwestia płci ( potwierdzona naukowo) pozostaje dla zwierza zagadką. Oczywiście zwierz zna kobiety które grają – ba nawet zna ich więcej niż jedną czy dwie ale dane statystyczne wskazują jednak na to, że zwierz ma do czynienia z przedstawicielkami mniejszego procentu graczy. Zwierz zastanawia się dlaczego? Nie ma przecież żadnego powiązania między płcią a interaktywnością. Co więcej nie wydaje się by zabijanie potworów, strzelanie do obcych, ściganie się samochodem, skakanie z planszy na planszę i mnóstwo innych typowych dla gier czynności cieszyło wyłącznie wtedy jeśli jest się facetem. Oczywiście – zaskakująco duża ilość gier jest kierowana przynajmniej marketingowo do facetów – zwierz raczej nie widział reklamy Counter Strike kierowanej do kobiet. Ale czy to wystraczy? Wydaje się, że granie a właściwie nie granie w gry komputerowe stało się dziś dość jasnym wyznacznikiem tego co kobiece i męskie w kulturze popularnej. Dziewczyna z natury w gry komputerowe nie gra – jeśli już to pewnie w pasjanse i kulki, inaczej niż face, któremu trzeba pad niemal wyciągać z rąk. Zwierz jest ciekawy ( bo nie wie) jak wygląda użytkowanie nowych rodzajów platform takich jak Wii czy Xbox Kinetic gdzie trzeba się przed ekranem ruszać – czy może ten fizyczny komponent jest zachętą dla kobiet. W każdym razie zwierz odnosi wrażenie, że z nieznanych mu przyczyn niechęć do gier komputerowych stała się we współczesnym społeczeństwie odpowiednikiem niechęci dziewczynek do bawienia się samochodzikami. Być może to kwestia wychowania – choć z drugiej strony – czy ktoś zna rodziców wychowujących wyłącznie córki w niechęci do gier ( bo zwierz wie, że jest sporo rodziców którzy wpajają niechęć do gier komputerowych). A może rzeczywiście to jest związane z płcią. Tylko pytanie – dlaczego? No ale tu zwierz powinien pewnie pogrzebać w jakichś socjologicznych badaniach. Czego mu się w tym momencie nie chce robić.
Zdaniem zwierza jest to absolutna prawda
Dobra jednak cały ten wpis zaczął się od przeżyć biograficznych. Bo zwierz wcale nie spędził popołudnia grając na komputerze ale grając w gry planszowe. Niestety grając godzinami zwierz zorientował się dlaczego gry planszowe odchodzą powoli w zapomnienie jako rozrywka. Przede wszystkim to kwestia zasad – z nieznanych zwierzowi przyczyn zasady gier planszowych zawsze są na tyle trudne, że połowa graczy orientuje się w zasadach co czyni bogiem gry każdego kto posiada książeczkę z zasadami. Zapewne twórcy gier wychodzą z założenia, że skomplikowane zasady pozwolą uniknąć nudy i szybkiego zakończenia rozrywki – ale prawda jest taka, że osiągają dzięki nim przede wszystkim to, że dopiero pod sam koniec gry część grających orientuje się jaką strategię powinni przyjąć, żeby wygrać. Co więcej wydaje się, że w przypadku gier planszowych zdecydowanie ważniejsze od tego co tak naprawdę mówią zasady jest zaangażowanie graczy. Nawet najprostsza gra z łatwymi do pojęcia zasadami i przewidywalną rozgrywką staje się bez porównania ciekawsza wtedy kiedy gracze się w nią angażują. Bo właściwie w grze planszowej świat wykreowany nie ożyje póki gracze nie będą tego bardzo pragnąć. I tak albo rzuca się kostkami i przesuwa na planszy albo naprawdę jest się poszukiwaczem w nieznanej krainie. Trudno nazwać to bezmyślną rozrywką ale nie zmienia to faktu, że gry planszowe są jeszcze bardziej zaniedbane od gier komputerowych. Niektórzy twierdzą, że to ginąca rozrywka i zwierz może się nawet zgodzić. Bo gra planszowa to jednak nie jest coś w co można grać na pół gwizdka – a nie ukrywajmy tak dziś odbieramy najczęściej kulturę popularną.
A nad tą piękną planszą zwierz spędził wczorajszy piękny dzień
I tu chyba zwierz będzie upatrywał powodu dla którego gry stają się synonimem wszystkiego co złe, dlaczego są na marginesie zainteresowań większości ludzi. Bo gra wymaga skupienia, uwagi i koncentracji. Cech godnych pochwały ale mimo wszystko sprawiających, że nie da się jednocześnie grać i robić czegoś innego ( nie ma tego problemu w przypadku filmów i seriali) a to czyni gry z natury niebezpiecznymi. Co oczywiście jest pewnym paradoksem. I przyczynkiem do tego by zastanowić się czy gracze nie uczestniczą być może w kulturze bardziej intensywnie niż ci którzy są dumni z tego, że nigdy nie wzięli pada do ręki. No ale to temat na inny wpis.
Ps: Zwierz idzie na Iron Sky więc jutro będzie o Nazistach z kosmosu. Zwierz ma nadzieję, że już się cieszycie.