Na samo południe czyli śladami Scarlett, Klanu i odrobiny wolności

Hej

Podob­no kiedy zapy­ta się uczniów szkół śred­nich co by się stało gdy­by Połud­nie wygrało wojnę secesyjną więk­szość zaczy­na snuć ponurą wiz­ję Stanów opanowanych przez niewol­nict­wo jedynie skrom­ny ułamek jest w stanie wydobyć z siebie odpowiedź poprawną. Otóż gdy­by połud­nie wygrało to całkiem praw­dopodob­ne mielibyśmy nie jeden a dwa kra­je za wielką wodą. Tak moi drodzy — czyż prze­cież nie oto chodz­iło — by ci przein­telek­tu­al­i­zowani pędzą­cy za kari­erą i zyskiem mieszkań­cy półno­cy zostaw­ili w spoko­ju leni­wych prag­ną­cych szczęś­cia i god­nego życia mieszkańców połud­nia? Gdy­by nie sprawa niewol­nict­wa kto wie czy dwie częś­ci kra­ju nie rozs­tały­by się w zgodzie. Jak potoczyła się woj­na wszyscy wiedzą — zwierz niekiedy dochodzi do wniosku że tak naprawdę ów kraj nie pod­niósł się z niej nigdy albo przy­na­jm­niej z dużym opóźnie­niem ( biorąc pod uwagę jak na kul­turze amerykańskiej odcis­nęło się napisane dopiero w 1936 roku „Przem­inęło z Wia­trem” moż­na pode­jrze­wać że jeszcze wtedy nie wszys­tkie rany były zalec­zone). Nie mniej choć kraj pozostał ten sam połud­nie nigdy nie zjed­noczyło się z północą a północ z połud­niem przy­na­jm­niej takie wraże­nie moż­na wynieść z pop kul­tur­al­nego ( i kul­tur­al­nego przekazu). O dzi­wo jed­nak prze­grana woj­na spraw­iła że po wielu wielu lat­ach to północ zaczęła co raz częś­ciej spoglą­dać w kierunku połud­nia z tęs­knotą. Dlaczego? Otóż jak uczy nas kul­tura pop­u­lar­na jeśli two­je życie przes­ta­je mieć sens zaś pra­ca i rodz­i­na przynoszą więcej nieszczęś­cia niż radoś­ci należy porzu­cić pędzące ulice wielkiego mias­ta i swo­je rozen­tuz­jaz­mowane towarzyst­wo które nie robi nic innego poza piciem i zara­bi­an­iem pieniędzy i prze­nieść się na połud­nie gdzie życie toczy się wol­no wśród pól i łąk gdzie ludzie mają do robo­ty lep­sze rzeczy niż zara­bi­an­ie pieniędzy. Połud­nie w amerykańskiej pop­kul­turze to jed­nak nie raj utra­cony — zamieszku­ją je albo mieszka­ją­cy tam od pokoleń ludzie przy­wiązani do his­torii rodzin­nej bardziej niż do ter­aźniejs­zoś­ci albo przemili eks­cen­trycy którzy podob­nie jak nasz bohater porzu­cili wiel­ki  świat by szukać siebie. Tutaj każdy rol­nik czy kow­al jest poetą albo przy­na­jm­niej skarb­nicą mądroś­ci życiowych. Jeśli nasz film jest komedią na pewno bohater czy bohater­ka przeżyją szok że niczego nie da się tu napraw­ić w dziesięć min­ut albo że ich tele­fon traci zasięg jed­nak po kilku dni­ach odkryją podob­nie jak Lewin z Anny Kareniny że nic nie daje takiego spoko­ju ducha jak pra­ca i życie wśród ludzi prostych acz ucz­ci­wych. Oczy­wiś­cie połud­nie ma swo­ją ciem­ną stronę ‑rasizm, uprzedzenia rodzinne his­to­rie bez szczęśli­wego zakończenia. Na całe szczęś­cie zawsze zna­jdzie się ucz­ci­wy prawnik który ryzyku­jąc swo­ją pozy­cję w społecznoś­ci wstawi się za tym co dobre i spraw­iedli­we. Co ciekawe — to właśnie ucz­ci­wy prawnik z połud­nia jest uważany przez całą Amerykę za najbardziej pozy­ty­wnego bohat­era wszechcza­sów — oczy­wiś­cie nie jest to pier­wszy lep­szy prawnik ale Atti­cus Finch z Zabić Droz­da — oczy­wiś­cie nie jest to postać typowa ale jak najbardziej połud­niowa. Z resztą nic nie wzrusza pub­licznoś­ci bardziej niż mieszkań­cy połud­nia postępu­ją­cy wbrew temu co się o nich myśli — czy his­to­ria przed­staw­iona w Blinde Side ( film o młodym bez­dom­nym czarnoskórym chłopaku przyję­tym do białej rodziny który wyras­ta na gwiazdę foot­bal­lu) wzruszyła­by nas w równym stop­niu gdy­by nie roz­gry­wała się na połud­niu stanów? Przede wszys­tkim jed­nak połud­nie jawi się jako miejsce gdzie się ucieka. Po co? Bo tu oprócz spoko­jnego try­bu życia i zasad o których północ już zapom­ni­ała jest jeszcze jed­na rzecz za którą się tęskni — rodz­i­na. Nie wiem dokład­nie jak wyglą­da to w rzeczy­wis­toś­ci ale moż­na odnieść wraże­nie że o ile w północ­nych stanach rodz­iców odsyła się do domów star­ców a dzieci do szkół w innych mias­tach ( oczy­wiś­cie jak podros­ną) o tyle na połud­niu jest trochę jak w Polsce — ma się rodz­inę blisko najlepiej dwa pokole­nia wstecz plus eks­cen­trycz­na ciot­ka która nigdy nie wyszła za mąż ale za to ma kolekcję kolorowych kapeluszy i zbiór mądroś­ci życiowych. A poza tym na połud­nie jedzie się jeszcze z jed­nego powodu. Po co? Żeby pomyśleć o tym jutro;)